آسيّد محمد باقر درچه اي

از فرزندان ميرلوحي (1)معروف بوده،تولّدش در هزار و دويست و شصت و چهار در قريه ي درچه لنجان اصفهان واقع شد. بعد از ملاحظه ي سطح كتب علي الرسم زمان خود مسافرت به نجف اشرف مي كند و در آن جا در مجلس درس حاجي ميرزا حبيب الله رشتي حاضر مي شود،و چندين سال تقريرات ايشان را نوشته پس از تحصيل اجازه به اصفهان مراجعت مي كند،در مسجد نو اصفهان تدريس فقه و اصول مي نمايد.
نظر بر اين كه جزوه هاي جامعي داشته و مطالب ميرزاي استاد را كاملاً ضبط كرده بيان مي كرد،اهل فضل آن زمان بيشتر به درس او حاضر مي شدند و استفاده مي نمودند و تقريرات او را مجدداً جزوه مي ساختند. اشخاصي كه حاليّه در اصفهان محصّل و مجاز مي- باشند اغلب شاگردان او هستند.
در سنه ي هزار و سيصد و چهل و دو شبي در حمام درچه ناگهان وفات نمود،تشييع جنازه ي اورا از درچه تا تخت پولاد با ازدحام و جمعيت فوق العاده به عمل آوردند. (2)
**آقا سيد محمد باقر درچه اي از اكابر علما و مجتهدين،و اعاظم فقها و مدرّسين،عالم فاضل زاهد فقيه اصولي. (3) در 1264 متولّد،و در شب 28 ربيع الثاني سال 1342 به مرض سكته در حمّام درچه وفات يافته،و در تخت فولاد در تكيه ي كازروني مدفون گرديد.
عمده ي تحصيلاتش در اصفهان نزد: آقا ميرزا محمد باقر چهارسوقي،و ميرزا محمد حسن نجفي،و ميرزا ابوالمعالي كلباسي؛و در نجف: نزد آقا ميرزا محمد حسن شيرازي،و حاج ميرزا حبيب الله رشتي،و حاج سيد حسين كوه كمري بوده،و پس از فوت مرحوم آقاي [سيّد اسماعيل] صدر،مرجع تقليد مردم اصفهان بلكه ايران گرديد.
حوزه ي درس او در فقه و اصول از هر جهت ممتاز بوده،و طلاب علوم جهت كسب فيض از محضر ايشان،از اطراف و اكناف به اصفهان آمده و مستفيد مي گشتند.
عدّه اي كثير از مجتهدين از حوزه ي درس ايشان برخاسته اند كه از آن جمله است: علامه جليل القدر،فقيه اهل بيت العصمه و النبوّه،مرحوم حاج آقا حسين بروجردي (رحمت الله عليه).
وي را تأليفاتي است (4) كه از آن جمله است:
1. يك دوره فقه و اصول در شانزده مجلّد؛
2. حاشيه بر متاجر؛
3. حاشيه بر مناسك؛
4. رساله در جبر و تفويض؛
5. حواشي بر رسايل علميّه؛
6. حاشيه بر اصول دين تأليف شيخ جعفر شوشتري؛و غيره.
مادّه ي تاريخ وفاتش را مرحوم نيّر چنين گويد:
يا نيّر انقص بسبعٍ قل لرحلته
العلم قدمات من فقدان باقره
1342 = 7 – 1349
و مرحوم حاج ميرزا حسن خان انصاري گويد:
از صف علم اليقين آمد يكي بيرون و گفت
باقر از علم اليقين شد جانب حق اليقين

پي نوشت ها:

1. مؤلّف (مكارم الآثار) ضمن بيان نسب نامه اي كه از كتابخانه ي آقاي سيد محمد علي روضاتي (1384) در اختيار وي قرار گرفته و با استناد بدان،سلسله نسب مرحوم ميرلوحي ذكر گرديده،و آنگاه توضيحات مفصلي در خصوص مشخصات خود نسب نامه آورده و مي گويد:
ظاهراً پدر ميرلوحي كه ابوالمكارم محمد باشد در سبزوار بوده كه مؤلف اين نسخه ي (نسبنامه) كه نيز خود را سبزواري نوشته اين نسخه را براي او تأليف كرده و او خود يا پسرش ميرلوحي به اصفهان آمده اند. و وجه شهرت او به ميرلوحي اين كه وي دخترزاده ي ميرلوحي شاعر اصفهاني كه مردي مدّاح و درويش و در (تذكره ي نصرآبادي) عنواني دارد بوده و مادرش او را به نام پدر خود مي خوانده و بدان مشهور شده،و او كتابي دارد به نام (كفايه المهدي) در احوال مهدي،معروف به اربعين ميرلوحي،و قبرش را در بيرون قريه ي شهرستان بلوك جي در يك فرسنگي اصفهان در بقعه ي محقري بر كنار جاده ي شوسه ي يزد نشان مي دهند كه صحت آن معلوم نيست.
2. چندين نفر پسر از او بازماند و يكي از آن ها كه به نام ميرزا ابوالمعالي بود در وقت غروب آفتاب روز 5 ع 1 سنه ي 1374 وفات نمود و در تخت پولاد بيرون تكيه ي كازروني به طرف مغرب دفن شد،و ديگري كه نامش سيّد ابوالعلاء بود در صبح 12 ج 1 سنه ي 1380 در مشهد وفات كرد. (مكارم الآثار،ج5،ص 80 – 1766).
3. رجال اصفهان: 67.
4. زندگاني آيت الله چهارسوقي: 157.