عرفات از نگاه اعراب
اعراب، كشورهاى عربى ، توده هاى عرب و دولتهاى عرب، ديدگاه يكسانى به ياسرعرفات نداشته اند و ندارند. عرفات كه حداقل ۵ دهه سابقه حضور فعال درمعادلات خاورميانه عربى را داشت ، با دشمنى ها، دوستى ها، رقابتها و همكاريهاى مختلفى در درون جهان عرب روبرو بود . بسيارى از دوستان سياسى وى در جهان عرب ، بعدها به صورت مخالفان سرسخت و منتقدان جدى وى برآمدند و بسيارى ديگر كه روزگارى از روابط سرد و تيره اى با رهبر فلسطينيان روبرو بودند، در سالهاى پايانى عمر به صورت دوستان نزديك او درآمدند. ترديدى نيست كه عرفات با حفظ اصل «تشكيل دولت مستقل فلسطينى به پايتختى قدس» يك رهبر پراگماتيس و عمل گرا به شمار مى رفت كه بنابرملاحظات سياسى ـ امنيتى ، دوستان و شركاى سياسى خود را تغيير مى داد و دوستان و منتقدان وى نيز در پاره اى از موارد بنابر ملاحظات سياسى و منافع ملى شان در مقاطعى به او نزديك شدند يا از او فاصله گرفتند.
بعدها كه مصر به دامن اعراب بازگشت، به تدريج روابط عرفات با سران مصر بهبود يافت، به گونه اى كه از سال ۱۹۹۳ به بعد، عرفات با حمايت «حسنى مبارك» در غزه مستقر شد و ديدارهاى متعدد و منظمى بين عرفات و چهار مسؤول ارشد مصر برقرار گرديد. اين چهار مسؤول ، حسنى مبارك رئيس جمهور، « عمرو موسى» وزير امور خارجه و دبيركل بعدى اتحاديه عرب، «اسامه الباز» مشاور سياسى مبارك و سرلشگر «عمر سليمان» رئيس سرويس هاى امنيتى مصر بود. علاوه بر اينها، بايد از روابط نزديك عرفات با «پطروس غالى » دبيركل مصرى تبار سازمان ملل متحد در دهه ۹۰ و «عصمت عبدالمجيد» دبيركل مصرى اتحاديه عرب ياد كرد كه حلقه كاملى از روابط عرفات با مصريها را تشكيل مى دادند. عرفات در آخرين ماههاى عمر خود بيش از هر رهبر عرب ديگر به مبارك نزديك بود. مبارك نيز كه خود را به حفظ جان عرفات متعهد مى ديد، به كرات نسبت به تهديد جان عرفات به اسرائيل هشدار مى داد. مصر درماههاى اخير تلاش كرد بين عرفات و گروههاى فلسطينى طرفدار مبارزه مسلحانه، نوعى توافق مشترك براى اداره نوار غزه پس از عقب نشينى ارتش اسرائيل از اين منطقه بوجود آورد. محور اين تلاش ها، عمر سليمان رئيس سرويس هاى اطلاعاتى و امنيتى مصر بود.
بعدها اين روابط اندكى بهبود يافت، اما پس از مدتى تيره شد تا آنجا كه عرفات در ژوئن سال ۱۹۸۳ از خاك سوريه اخراج شد. از آن زمان تا سال ۱۹۹۳ كه عرفات توافقنامه اسلو را امضا كرد، سوريها به انتقاد محدود از عرفات ادامه دادند، اما پس از توافقنامه اسلو ، دامنه انتقاد از وى راعلنى و گروههاى فلسطينى مخالف وى را در دمشق فعال كردند و در نتيجه، دمشق به مركز گروههاى فلسطينى مخالف عرفات تبديل شد. با اين وجود، بعدها، سوريه ضمن انتقاد از عرفات، تلاش كرد تا نوعى همكارى تاكتيكى را با وى شروع كند. با اين حال سوريه راهبردهاى عرفات در مقابل اسرائيل و آمريكا را قبول نداشت.
در دوران زمامدارى ملك «فيصل» در حمايت از «مسجد الاقصى» مبتكر تشكيل سازمان كنفرانس اسلامى شدند، اما اين به معناى حمايت صريح از مبارزات مسلحانه عرفات نبود، كما اينكه در آن دوران عرفات، فتح، ليبى ، سوريه ، يمن شمالى و عراق نماد جناح مترقى وتندرو جهان عرب تلقى مى شدند و عربستان، نماد محافظه كارى به شمار مى رفت. در دوران ملك فهد، روابط عرفات و آل سعود مستحكم تر شد، اما حمايت عرفات از حمله صدام به كويت، سعودى ها را از عرفات به شدت خشمگين كرد، به گونه اى كه سالها طول كشيد تا دربار سعودى بار ديگر پذيراى عرفات شود. رياض طى سالهاى اخير در هماهنگى با مصر ترجيح داد از تشكيلات خودگردان به رياست عرفات حمايت كند، اما حمايت هاى محصولى و غيردولتى از حماس نيز همچنان ادامه دارد.
منبع: روزنامه ایران
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله
قاهره؛ تناوبى از دوستى و دشمنى
بعدها كه مصر به دامن اعراب بازگشت، به تدريج روابط عرفات با سران مصر بهبود يافت، به گونه اى كه از سال ۱۹۹۳ به بعد، عرفات با حمايت «حسنى مبارك» در غزه مستقر شد و ديدارهاى متعدد و منظمى بين عرفات و چهار مسؤول ارشد مصر برقرار گرديد. اين چهار مسؤول ، حسنى مبارك رئيس جمهور، « عمرو موسى» وزير امور خارجه و دبيركل بعدى اتحاديه عرب، «اسامه الباز» مشاور سياسى مبارك و سرلشگر «عمر سليمان» رئيس سرويس هاى امنيتى مصر بود. علاوه بر اينها، بايد از روابط نزديك عرفات با «پطروس غالى » دبيركل مصرى تبار سازمان ملل متحد در دهه ۹۰ و «عصمت عبدالمجيد» دبيركل مصرى اتحاديه عرب ياد كرد كه حلقه كاملى از روابط عرفات با مصريها را تشكيل مى دادند. عرفات در آخرين ماههاى عمر خود بيش از هر رهبر عرب ديگر به مبارك نزديك بود. مبارك نيز كه خود را به حفظ جان عرفات متعهد مى ديد، به كرات نسبت به تهديد جان عرفات به اسرائيل هشدار مى داد. مصر درماههاى اخير تلاش كرد بين عرفات و گروههاى فلسطينى طرفدار مبارزه مسلحانه، نوعى توافق مشترك براى اداره نوار غزه پس از عقب نشينى ارتش اسرائيل از اين منطقه بوجود آورد. محور اين تلاش ها، عمر سليمان رئيس سرويس هاى اطلاعاتى و امنيتى مصر بود.
سوريه، هم دوست و هم منتقد
بعدها اين روابط اندكى بهبود يافت، اما پس از مدتى تيره شد تا آنجا كه عرفات در ژوئن سال ۱۹۸۳ از خاك سوريه اخراج شد. از آن زمان تا سال ۱۹۹۳ كه عرفات توافقنامه اسلو را امضا كرد، سوريها به انتقاد محدود از عرفات ادامه دادند، اما پس از توافقنامه اسلو ، دامنه انتقاد از وى راعلنى و گروههاى فلسطينى مخالف وى را در دمشق فعال كردند و در نتيجه، دمشق به مركز گروههاى فلسطينى مخالف عرفات تبديل شد. با اين وجود، بعدها، سوريه ضمن انتقاد از عرفات، تلاش كرد تا نوعى همكارى تاكتيكى را با وى شروع كند. با اين حال سوريه راهبردهاى عرفات در مقابل اسرائيل و آمريكا را قبول نداشت.
رياض، حامى محتاط
در دوران زمامدارى ملك «فيصل» در حمايت از «مسجد الاقصى» مبتكر تشكيل سازمان كنفرانس اسلامى شدند، اما اين به معناى حمايت صريح از مبارزات مسلحانه عرفات نبود، كما اينكه در آن دوران عرفات، فتح، ليبى ، سوريه ، يمن شمالى و عراق نماد جناح مترقى وتندرو جهان عرب تلقى مى شدند و عربستان، نماد محافظه كارى به شمار مى رفت. در دوران ملك فهد، روابط عرفات و آل سعود مستحكم تر شد، اما حمايت عرفات از حمله صدام به كويت، سعودى ها را از عرفات به شدت خشمگين كرد، به گونه اى كه سالها طول كشيد تا دربار سعودى بار ديگر پذيراى عرفات شود. رياض طى سالهاى اخير در هماهنگى با مصر ترجيح داد از تشكيلات خودگردان به رياست عرفات حمايت كند، اما حمايت هاى محصولى و غيردولتى از حماس نيز همچنان ادامه دارد.
كويت؛ بهترين حامى و سرسخت ترين منتقد
اردن، خانه دوم فلسطينى ها
صدام ـ عرفات؛ دوستان سنتى
لبنان، كشور چند موضع
منبع: روزنامه ایران
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
