مترجم: سهیلا حاجیزاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
لکوپنی یعنی کاهش غیر طبیعی سلولهای سفید خون در بدن میتواند سیستم ایمنی شما را تضعیف کرده و شما را در معرض انواعی از بیماریهای عفونی قرار دهد. با اینحال، برخی اقدامات جهت افزایش تعداد سلولهای سفید خون وجود داشته که میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن شما و جلوگیری از ورود هر گونه عفونت به بدن کمک کند.
سلولهای سفید خون که لنفوسیتها نام دارند، اجزاء مهم سیستم ایمنی بدن انسان به شمار میروند. تعداد طبیعی سلولهای سفید خون در افراد بزرگسال در محدودهی 109 × 4 و 1010 × 1/1 در هر لیتر خون میباشد و هر گونه تغییر از این محدوده نشان دهندهی بروز برخی مشکلات و بیماریها در بدن میباشد.
هنگامی که تعداد سلولهای سفید خون در بدن به زیر 3500 عدد در هر میکرولیتر خون کاهش یابد، گفته میشود که فرد به لکوپنی مبتلاست. علائم این بیماری شامل تب، درد شکم، اسهال، عطسه، گلو درد، سردرد و غیره میباشد. لکوپنی اساسا نشانهای از ضعیف سیستم ایمنی میباشد که باعث شده تا بدن به انواعی از عفونتها مبتلا گردد. هر کسی که تعداد گلبولهای سفید خون او کمتر از 4000 گلبول در هر میکرولیتر خون باشد، مبتلا به این بیماری میباشد. ساده ترین روش بازگرداندن تعداد گلبولهای سفید خون به حالت نرمال، انجام برخی تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی روزانهی فرد میباشد.
اهمیت سلولهای سفید خون
سلولهای سفید خون نقش مهمی در دفاع ما در برابر عفونتها و ذرات خارجی ایفاء میکنند. آنها از سلولهای بنیادی خونساز یعنی سلولهای چند توانی واقع در مغز استخوان تشکیل شده و در تمام نقاط بدن یافت میشوند. سلولهای سفید خون به انواع مختلفی گروه بندی میشوند که شامل موارد زیر میباشند:
نوتروفیل: محافظت از بدن در برابر باکتریها
ائوزوفیل: محافظت از بدن در برابر پارازیتها
بازوفیلها: محافظت از بدن در برابر واکنشهای آلرژیک
مونوسیتها: کشتن باکتری ها و تخریب سلولهای آسیب دیده
لنفوسیتها: نقش مهمی در تولید آنتی بادیها ایفاء میکند.
در صورتیکه تعداد سلولهای سفید خون فرد پایین باشد، هر سرما خوردگی معمولی میتواند منجر به بروز بیماریهای کشندهای مانند پنومونی گردد و این مساله اهمیت این سلولها را در بدن ما نشان میدهد.
نحوهی افزایش تعداد سلولهای سفید خون
مصرف غذاهای سالم
بهترین روش جهت افزایش لنفوسیتها گنجاندن برخی غذاها مانند سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، کدو، هویج، اسفناج، چغندر، مارچوبه، گل کلم و غیره و میوههایی مانند پرتقال، هندوانه، توت فرنگی، انجیر و غیره در رژیم غذایی روزانه میباشد. این غذاها به افزایش طبیعی تعداد سلولهای سفید خون کمک میکنند. به غیر از میوهها و سبزیجات، حتی محصولات لبنی، گوشت بدون چربی و ماهی نیز به تولید سلولهای سفید خون در بدن کمک میکنند.
دیگر غذاهای توصیه شده شامل سیر، ماست، بادام، چای سبز، جنسینگ و غیره میباشد. همهی این غذاها برخی مواد تغذیهای خاصی را ارائه داده که به سلامتی دستگاه ایمنی بدن کمک میکنند. برای مثال، سیر حاوی مادهای به نام آلیسین بوده که نه تنها تولید سلولهای سفید خون را تقویت میکند، بلکه باعث حذف میکروارگانیزمهای مختلف از بدن نیز میگردد.
مواد غذایی حاوی بتا کاروتن، ویتامین A، ویتامین C، روی، سیلنوم و غیره نیز به افزایش سلولهای سفید خون کمک میکنند. در واقع، روی یکی از مواد غذایی ضروری برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی بوده، چون به عنوان یک کاتالیزور و تحریک کنندهی تولید سلولهای سفید خون در بدن عمل میکند.
مصرف غذاهای سالم تنها بخشی از موضوع میباشد، در حالیکه محدود کردن غذاهای ناسالم موضوع دیگر میباشد. شما باید از مصرف مواد غذایی که برای بدن مضر میباشد، اجتناب ورزید. برای مثال، باید از مصرف مواد غذایی و روغنهای گیاهی غنی از قند با چربیهای اشباع نشدهی پلی که مانع از رشد سلولهای سفید خون و ضعف سیستم ایمنی میگردد، جلوگیری کرد.
به طور ایده آل، نه تنها رژیم غذایی شما باید شامل همهی مواد تغذیهای ضروری مورد نیاز بدن باشد، بلکه باید نسبت مناسبی از این مواد غذایی نیز در رژیم غذایی گنجانده شود. نسبت 1:2 با دو بخش میوه و سبزیجات و یک بخش گوشت و ماهی بهترین گزینه برای شما میباشد.
فعال بودن
به غیر از رژیم غذایی مناسب، سبک زندگی فعال نیز نقش مهمی در تعداد نرمال سلولهای سفید خون دارد. ورزش کردن نه تنها به افزایش تعداد سلولهای سفید خون کمک میکند، بلکه به تقویت سلولهای موجود و همچنین تقوست سیستم ایمنی بدن نیز کمک میکند. انجام فعالیتهای ورزشی بهترین گزینه برای سالم ماندن بوده، اما در صورتیکه وقت کافی برای انجام این کار را ندارید، باید حداقل نیم ساعت در روز به انجام این فعالیتها اختصاص دهید، پیاده روی گزینهی راحتتری بوده که می توانید بدون هیچ مشکلی آن را در برنامهی روزانهی خود قرار دهید. گزینههای دیگر شامل دوچرخه سواری، شنا، ورزشهای جسمی، پیاده روی و غیره میباشد.
صرف ساعتها وقت در جلو کامپیوتر و تلویزیون برای سلامتی مضر میباشد. از سوی دیگر، انجام فعالیتهای ساده مانند پیاده روی مفید میباشد. اعتقاد بر این است که استرس یکی از تهدیدات اصلی برای سیستم ایمنی بدن میباشد. در چنین مواردی، انجام فعالیتهای ساده مانند باغبانی کرده میتواند به ایجاد آرامش و سلامت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
مشورت با متخصص
شما میتواند با متخصص تغذیه و پزشک در رابطه با استفاده از مکملها و تقویت کنندههای سلول سفید خون مشورت کنید. در حالیکه این مکملها قطعا به افزایش تعداد سلولهای سفید خون کمک میکند، اما این احتمال نیز وجود دارد که آنها با برخی از داروهایی که برای بیماری های دیگر مصرف میشود تداخل داشته و باعث آسیب به سلامت عمومی شما گردد.
برخی بیماریهای خاص نیز مسئول کاهش تعداد سلولهای سفید خون در بدن میباشد. در صورتیکه از برخی داروهای تجویزی مانند دیورتیکها یا آنتی هیستامینها استفاده میکنید، قطع این داروها نشان دهندهی افزایش قابل توجه تعداد سلولهای سفید خون میباشد. با اینحال، باید تنها بعد از مشورت با پزشک این کار را انجام دهید.
فردی که تحت شیمی درمانی و یا پرتو درمانی جهت درمان سرطان قرار دارد، نیز ممکن است از لکوپنی رنج ببرد. در چنین شرایطی، پزشک معمولا تاخیر در درمان را تا زمانی که تعداد سلولهای سفید خون به حالت نرمال برگشت، توصیه میکند. برای انتقال سلولهای سفید خطرناک بوده و بنابراین این کار تنها در موارد نادر صورت میگیرد.
به غیر از اقدامات ذکر شده در بالا جهت افزایش تعداد سلولهای سفید خون، شما باید برخی از اقدامات احتیاطی مانند حفظ بهداشت شخصی و احتیاط در برقراری ارتباط با افرادی که از بیماریهای واگیردار رنج میبرند، نیز انجام دهید تا به بیماریهای عفونی مبتلا نشوید. داشتن سیستم ایمنی حساس و آسیب پذیر شرایطی بسیار جدی و خطرناک میباشد، در صورتیکه این مساله درمان نگردد، احتمال بالایی وجود دارد که این عارضه بتواند منجر به بروز عواقب بعدی شده و حتی در برخی مواقع تهدید کنندهی زندگی بیمار نیز میباشد.