ابن میمون مدافع دیدگاه شمول گرایی

بسیاری از پیروان ابن میمون بر ابعاد همه نگری و جهانی وحی به عنوان قابلیتی انسانی که در دسترس همگان است تأکید داشتند. ابن میمون، به عنوان یک فیلسرف، معتقد است توده مردم دین را مجموعه ای از روایت ها، مناسک و باورها می دانند و از واقعیت همه گیر و جهانی خدا غافل هستند.
شنبه، 12 آبان 1397
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
ابن میمون مدافع دیدگاه شمول گرایی
ابن میمون از یهودیت به عنوان منبع یکتاپرستی واقعی دفاع می کرد
 
چکیده:
بسیاری از پیروان ابن میمون بر ابعاد همه نگری و جهانی وحی به عنوان قابلیتی انسانی که در دسترس همگان است تأکید داشتند. ابن میمون، به عنوان یک فیلسرف، معتقد است توده مردم دین را مجموعه ای از روایت ها، مناسک و باورها می دانند و از واقعیت همه گیر و جهانی خدا غافل هستند.
 
تعداد کلمات: 1166 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه

ابن میمون مدافع دیدگاه شمول گرایی
 نویسنده: رضا گندمی نصر آبادی

ابن میمون مدافع دیدگاه شمول گرایی و همه نگری است. او از یهودیت و وحی یهودی به عنوان منبع یکتاپرستی واقعی دفاع می کرد. ابن میمون ادیان دیگر را ابزار بسط و گسترش شناخت یهودیت می دانست. بسیاری از پیروان او بر ابعاد همه نگری و جهانی وحی به عنوان قابلیتی انسانی که در دسترس همگان است تأکید داشتند. ابن میمون، به عنوان یک فیلسرف، معتقد است توده مردم دین را مجموعه ای از روایت ها، مناسک و باورها می دانند و از واقعیت همه گیر و جهانی خدا غافل هستند. تأثیر اندیشه فارابی را می توان در امثال ابن میمون به وضوح مشاهده کرد. فارابی معتقد بود واقعیت یکی بیش نیست اما بازتاب های آن بسیار است. ادیان بسیاری وجود دارد، به این معنا که هر قومی تصویری از واقعیت را به شیوه خاص خود ارائه می کند. فارابی درالسیاسة المدینه وجود جامعه درست کار در هر دینی را نیازمند باور به یکتاپرستی می داند.

   بیشتر بخوانید :  یهود در صدر اسلام

ابن میمون در دلالتة الحائرین می پذیرد که مسیحیت و اسلام معتقد به خدای کتاب مقدس  اسرائیل هستند. او از این طریق بر جهانی بودن و همگانی بودن خدای کتاب مقدس  تأکید می کند و این مطلب را دربارۀ تمام جهان متمدن صادق می داند. ،«چنان که ما اکنون مشاهده می کنیم، بیشتر مردم در ستایش و تجلیل خدا اتفاق دارند. هیچ کس نیست که با او مخالف یا از او غافل باشد مگر اقوام بدوی و دورافتاده در اقصی نقاط عالم‌». یکی از مواردی که می توان تا حدی دیدگاه شمول گرایان ابن میمون را در آن مشاهده کرد جایی است که او بر تعلیم تورات به بیگانگان تأکید دارد. او معتقد است باید تورات به مسیحیان تعلیم داده  شود، زیرا آنها اعتبار و مرجعیت آن را قبول دارند و با این کار به دیدگاه واقعی یهودیت راهنمایی می شوند. البته بی درنگ می افزاید که نباید تورات را به مسلمانان تعلیم داد، زیرا با اینکه به طور قطع ایشان موحد هستند و در این نکته تردیدی نیست، اما یا کتاب مقدس را قبول ندارند یا اینکه آن را تحریف شده می پندارند. کوتاه سخن اینکه، از نظر ابن میمون یگانه  دین حقیقی وحیانی یهودیت است و هرگز با وحی دیگری نسخ نخواهد شد.
 دیدگاه ابن میمون دوباره نودینی و تغییر آیین نیز جالب توجه است. از نظر ابن میمون، حتی یهودیان مادرزاد نیز در صحرای سینا تغییر آیین دادند، زیرا آنها به مناسک سه گانه  ختنه، غسل و قربانی، که امروزه برای تمام تازه یهودیان لازم است، تن در دادند. او معتقد است یهودیان باید به هر شکل ممکن تازه یهودیان را جذب کنند و همین که کسی اظهار تمایل و علاقه به یهودیت کرده باید او را یهودی کنند. در تلمود آمده است که نباید با اعلام جزئیات مجازات هایی که در صورت پیروی نکردن از شریعت در انتظار تازه یهودیان است، بار سنگینی بر دوش آنها نهاد و یهودیت را دینی خشن معرفی کرد. به اعتقاد او، همین امر باعث می شود آنها از مسیر صواب به بیراهه کشیده شوند. در ابتدا فرد با کلمات لذت بخش جذب می شود و سپس محدودیت ها و قیدهای عشق با او در میان گذاشته می شود یا خود بدان واقف می گردد.
ابن میمون در روزگاری که جنبۀ قومی و قبیله ای یهودیت غالب بود نوعی جهان شمولی تعدیل یافته را ترویج می کرد. از نظر او، عهد خدا با نوح که در قالب هفت فرمان تجلی کرده، همگانی و فراگیر است. بنابراین، اگر بیگانه‌ای هفت قانون  نوح را رعایت کند عادل به شمار خواهد آمد و از جهان آینده بهره مند خواهد شد. ابن میمون در ادامه می گوید گردن نمادن به مفاد عهد خدا با موسی، که بن مایۀ تورات است، اختصاص به قوم بنی اسرائیل دارد و سایرین موظف به رعایت آنها نیستند. بنابراین، چنانچه فردی با طیب خاطر یا از سر اجبار و اکراه به دستورهایی که در تورات آمده گردن نهد، باید از او استقبال کرد.
 
ابن میمون در پاسخ به حسدای هلوی می گوید:
اما پرسش شما دربارۀ ملت ها، می دانید که خدا به دنبال قلب آدمی است و نیت که امری قلبی است معیار همه چیز است. به همین دلیل، فرزانگان ما می گویند انسان های باتقوا و پرهیزکار در میان غیریهودی ها [کفنار و مسیحیان] سهمی در جهان آینده دارند، البته مشروط به اینکه آنچه ما دربارۀ شناخت خدا فراگرفته ایم، فراگیرند و نفوس خود را با صفات ارزشمند و پسندیده شرف بخشند. در این صورت، بدون تردید هر که نفس خود را با اصول اخلاقی و حکمت مبتنی بر ایمان به خدا شرافت بخشد، مطمئنا به انسان‌های جهان آینده تعلق خواهد داشت. به همین دلیل فرزانگان ما می گویند: « حتی شخصی غیریهودی را که تورات سرور ما موسی را مطالعه کند می توان با کاهن اعظم برابر دانست‌».
 
ربی ارمیا می گوید: ما چگونه بفهمیم که حتی یهودیانی را که به تورات عمل کرده اند باید با کاهن اعظم برابر دانست؛ کتاب مقدس  می گوید: « باید فقط از فرمان ها و قوانین  من اطاعت کنید و آنها را به جا آورید، چون من خداوند خدای شما هستم. اگر قوانین  مرا اطاعت کنید زنده خواهید ماند». ارمیا می گوید خدا در این آیه قوانین  را به خود منتسب می کند نه گناهان یا اسرائیلی ها و مانند آن. او می گوید اگر از قوانین  و فرمان های من اطاعت کنید زنده خواهید ماند. در اشعیا و مزامیر نیز آیاتی وجود دارد که بر ادعای جهان شمولی یهودیت صحه می گذارد. در اشعیا آمده است: « دروازه ها را بگشایید تا قوم عادل و باایمان وارد شوند». در اینجا کتاب مقدس  نمی گوید که یهودی ها یا گناهان وارد شوند، بلکه می گوید انسان های پرهیزکار. در مزامیر نیز شبیه همین مضمون آمده است، آنجا که می گوید: «دروازه های خانه  خدا را باز کنید تا وارد شوم و خداوند را پرستش کنم! این دروازه خداوند است؛ فقط نیکوکاران می توانند از آن وارد شوند».
 
دیدگاه ابن میمون دوباره نودینی و تغییر آیین نیز جالب توجه است. از نظر ابن میمون، حتی یهودیان مادرزاد نیز در صحرای سینا تغییر آیین دادند، زیرا آنها به مناسک سه گانه  ختنه، غسل و قربانی، که امروزه برای تمام تازه یهودیان لازم است، تن در دادند. او معتقد است یهودیان باید به هر شکل ممکن تازه یهودیان را جذب کنند و همین که کسی اظهار تمایل و علاقه به یهودیت کرده باید او را یهودی کنند. در تلمود آمده است که نباید با اعلام جزئیات مجازات هایی که در صورت پیروی نکردن از شریعت در انتظار تازه یهودیان است، بار سنگینی بر دوش آنها نهاد و یهودیت را دینی خشن معرفی کرد. به اعتقاد او، همین امر باعث می شود آنها از مسیر صواب به بیراهه کشیده شوند. در ابتدا فرد با کلمات لذت بخش جذب می شود و سپس محدودیت ها و قیدهای عشق با او در میان گذاشته می شود یا خود بدان واقف می گردد.
 
ابن میمون معتقد است تورات را باید به مسیحیان تعلیم داد تا دچار سوء فهم نشوند؛ آنها چنانچه معنای درست تورات را درک کنند به یهودیت تمایل پیدا خواهند کرد. کوتاه سخن آنکه، او نگرش مثبتی به نودینی دارد و این نظر ریشه در دیدگاه کلی او در باب انسان دارد. به نظر او، تمام انسان ها در اصل یکسان اند، زیرا هیچ کس با نفس شکوفا و پرورش یافته به دنیا نیامده است. یهودیان و غیریهودیان به یک میزان می توانند در اثر فعالیت عقلانی نفس خود را بارور کنند. نبود تفاوت اساسی میان یهودیان و غیریهودیان یهودی شدن آنها را آسان کرده است. همه آنها می توانند با فراگیری اصول عقاید یهودیت و زندگی کردن بر طبق زندگی یهودیان یهودی شوند.
 
منبع :
 رویکرد یهودیت به ادیان دیگر، رضا گندمی نصر آبادی  ، انتشاران دانشگاه ومذاهب ، قم 1394 شمسی

  بیشتر بخوانید :
  نقش مذهب در زندگی آمریکایی
  نقش دین در تعیین اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
  تنوع دینی درعصر ارتباطات

 


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط