جریان‌های خبری و روزنامه نگاری

عدم توازن جهانی در جریان‌های خبری را به عوامل متعددی نسبت داده اند. مالکیت خارجی روزنامه‌ها و مجلات در دهه های اخیر افزایش یافته است
دوشنبه، 2 دی 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
جریان‌های خبری و روزنامه نگاری
حوزه‌‌های خبری که همواره برای جریان‌های اطلاعاتی بین المللی مهم تلقی شده است، صنعت اخبار و روزنامه نگاری است که شامل روزنامه‌ها و مجلات چاپی و نیز اخبار رادیو و تلویزیون و برنامه های امور جاری می شود. عدم توازن در پوشش خبری بین المللی، پدیده جدیدی نیست؛ طی دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، اولین تحلیل محتوای نظام مند گزارش های خبری بین المللی که توسط مطبوعات جهان انجام گرفت، بر تفاوت جریانهای خبری در سراسر جهان تأکید داشت. بیشترین پوشش مربوط به جوامع صنعتی پیشرفته است و در مورد مردم، کشورها و رخدادهای جهان سوم گزارش های نسبتا اندکی ارائه می شد. این الگو برای اولین بار زمانی مستند شد که روزنامه‌های عمده، مجرای اصلی اخبار بین المللی بودند. تحقیقات بعدی طی دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، دورهای که در آن، پخش اخبار و امور جاری تلویزیونی، گسترده ترین کانال ارتباطی شدند، فقدان پوشش خبری کشورهای جهان سوم را تأیید می کند. از آن زمان، انتظار می رفت ظهور شبکه‌های تلویزیونی فراملی، مانند سی. ان. آن. اینترنشنال، بی بی سی. ولد و بی.اسکای. بی. نیوز و نیز فناوری‌های جدید جمع آوری اطلاعات و تهیه گزارش این الگو را تغییر دهد، اما در حقیقت، مجموعه ای از مطالعات که طی دهه ۱۹۹۰ انجام گرفت، تداوم جریان نامتقارن پوشش خبری را در سراسر جهان تأیید کرده است. پژوهشی که به مقایسه حجم و جهت جریانهای خبری موجود در گزارشات روزنامه‌های گزارشات تلویزیون و خدمات سیمی پرداخت و بدین نتیجه رسید که هنوز هم بخش عمده توجه روزنامه نگاری، متعلق به کشورهای پساصنعتی مرفه است و پوشش مربوط به کشورهای درحال توسعه نسبتا اندک است. به عنوان مثال، مطالعه ای که اخیرا به مقایسه اخبار بین المللی در نمونه ای از روزنامه‌ها و پخش رادیو - تلویزیونی اخبار، در ۳۸ کشور طی اواسط دهه ۱۹۹۰ انجام گرفت، بدین نتیجه رسید که عموما پوشش رسانه‌ای منعکس کننده ساختار قدرت جهانی است؛ در این زمینه بیشترین توجه رسانه‌ها به ایالات متحده و سپس به ترتیب فرانسه و انگلستان است.
 
عدم توازن جهانی در جریان‌های خبری را به عوامل متعددی نسبت داده اند. مالکیت خارجی روزنامه‌ها و مجلات در دهه های اخیر افزایش یافته است؛ بسیاری از گروههای رسانه‌ای اروپای غربی، به طور گسترده به سرمایه گذاری در شرکت‌های انتشاراتی عمده در اروپای شرقی پرداخته اند. همانگونه که ذکر آن رفت، شرکت خبری روبرت مرداک، در بسیاری از کشورها دارای مجموعه روزنامه‌های متعددی است. شرکت آلمانی بر تسمان با گردش مالی سالانه 19 میلیارد یورو، نیز در میان چندین بازار رسانه‌ای تقسیم شده است؛ این شرکت سرپرستی آر. تی. ال. گروپ، سخن پراکنی شماره یک اروپا؛ رندوم هوس، بزرگترین گروه انتشار کتاب در جهان؛ گرونر + جار، بزرگترین ناشر مجلات در اروپا؛ بی. ام. جی.، که با سرمایه گذاری مشترک، در قالب شرکت سونی بی. ام. جی. موزیک اینترتینمنت به دومین شرکت بزرگ موسیقی جهان تبدیل شده است، را بر عهده دارد.
 
از همه مهم تر، سه سرویس خبری بین المللی عمده یعنی رویترز، آسوشیتد پرس و فرانس پرس منبع اصلی غالب اخبار خارجی رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها، خصوصا در کشورهای در حال توسعه هستند. شرکت‌های بریتانیایی، آمریکایی و فرانسوی، به ترتیب، این سرویس ها را مالکیت و کنترل می کنند. سرویس خبری آمریکایی آسوشیتد پرس با خدمت به هزاران روزنامه ۵۰۰۰ بنگاه رادیویی و تلویزیونی و وب سایت های آنلاین در ۱۲۱ کشور، به تهیه اخبار، عکس، تصویر و خدمات صوتی - تصویری می پردازد. آسوشیدت پرس یک شرکت تعاونی غیر انتفاعی، با مالکیت ۱۵۰۰ روزنامه آمریکایی، با بیش از ۴۰۰۰ هزار کارمند (شامل ۳۰۰۰ روزنامه نگار)، در بیش از ۲۴۰ دفتر و در ۹۷ کشور جهان است. آسوشیدت پرس به چهار زبان اخبار پخش می کند و محتویات آن توسط مشترکان بین المللی آن به زبانهای بسیار بیشتری ترجمه می شود. آسوشیدت پرس برای بسیاری از بنگاه‌های سخن پراکنی در سراسر جهان تصاویر ویدئویی تهیه می کند. با انحلال یونایتد پرس اینترنشنال  که رقیب سنتی آسوشیدت پرس محسوب می شد، این شرکت به عنوان تنها سرویس خبری ملی در خاک ایالات متحده باقی ماند. ارقام ارائه شده، نشانگر سهم هر یک از این ۵ کشور از میزان کل صادرات و واردات جهانی در حوزه محصولات چایی بین ۲۰۰۷ - ۲۰۰۴ است. منبع: پایگاه اماری تجارت کالای سازمان ملل متحد (UN Comtrade).
 
رویترز، سرویس خبری انگلستان نیز خدمات مشابهی ارائه می دهد. این آژانس خبری که مرکز آن در لندن قرار گرفته است، دارای ۲۴۰۰ عضو هیأت تحریریه، روزنامه نگار، عکاس و فیلم بردار در ۱۹۶ دفتر است. رویترز به ۴۰۰۰ مشتری (کلاینت) در ۱۳۱ کشور جهان خدمات ارائه می کند. امروزه رویترز هالدینگ سود اصلی خود را از تهیه اطلاعات مالی و سرمایه گذاری به دست می آورد. رویترز تلویژن نیز یکی از بزرگترین آژانس‌های خبری تلویزیونی جهان است که به تجارت تصاویر می پردازد که توسط بنگاه‌های خبری مانند سی. ان. آن. و بی. بی. سی. مورد استفاده قرار می گیرند. این شبکه امور جاری، اخبار مالی، ورزش و صنعت سرگرمی (فیلم، تئاتر و ...) را پوشش می دهد.
 
تجارت در حوزه انتشارات چاپی نیز همانند نقش آژانس‌های خبری، به شدت نامتوازن است. در این حوزه، ارزش صادرات روزنامه و مجله های ایالات متحده حدود ۸۸۰ میلیون دلار و بریتانیا حدود ۷۴۴ میلیون دلار است. در حالی که میزان واردات به هر کدام از این کشورها، سالانه حدود ۳۰۰ میلیون دلار است. همچنین، بریتانیا از مازاد تجاری خوبی در زمینه انتشار کتاب برخوردار است. این کشور 1.8  میلیارد دلار (رتبه دوم در جهان) صادرات کتاب دارد، در حالی که 1.2 میلیارد واردات دارد. در مقابل، اغلب جوامع در حال توسعه وارد کنندگان خالص انتشارات چاپی هستند و طی دهه گذشته، میزان روزنامه‌ها و مجلات وارداتی به این کشورها افزایش یافته است. این موضوع نه به رواج زبان انگلیسی در سایر مناطق جهان و نه به اندازه این کشورها بر می گردد؛ زبان ماندارینه چینی وسیعا توسط مردم این کشور تکلم می شود، اما ارزش روزنامه‌ها و مجلات وارداتی به چین، ۱۰ برابر صادرات آن است. عدم توازن تجاری مشابهی نیز در روسیه به چشم می خورد. مکزیک و عربستان سعودی، هردو، دو برابر درآمدی که از محل صادرات روزنامه و مجلات دارند، خرج واردات چنین موادی می کنند. تحلیل محتوا، نقش سرویس های سیمی خبری و تجارت جهانی در حوزه محصولات چاپی، همگی بیان می کنند که اخبار چاپی و الکترونیکی، به مردم، کشورها و رخدادهای مربوط به جوامع پساصنعتی مرفه، در مقایسه با جوامع فقیر، توجه بیشتری می کنند.
 
منبع: جهانی شدن و تنوع فرهنگی، پیپا نوریس و رونالد اینگلهارت، ترجمه: عبدالله فاضلی و ساجده علامه،صص110-107، چاپ و نشر سپیدان، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۵


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما