با پایان یافتن سرکشی عون، تشکیل دولت، انحلال گروه‌های نظامی و تثبیت صلح و امنیت، ارتش با مشکلات مهمی روبه رو شد. از این رو، در شرایط نابسامان کشور به ویژه در ارتش کمیته ای از افسران برای بررسی سریع اوضاع تشکیل شد که در زدودن گرایش‌های طایفه‌های، سیاسی و منطقه‌ای گام‌های مهمی برداشت.
ارتش پس از پایان جنگ داخلی در ۱۹۹۰ تمامی خطوط تماس را از بین برد و به علل امنیتی همه مناطق کشور را به یکدیگر مرتبط ساخت برگزاری انتخابات ۱۹۹۲ در سایه شرایط امنیتی- سیاسی بود که ارتش به وجود آورد. کنترل ساحل و مرزهای دریایی و پاسخگویی به تهاجمات نظامی اسرائیل در جنوب و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، از جمله فعالیتهای ارتش طی چند سال اخیر است. از سال ۱۹۹۰ تاکنون .۷ درصد بر حجم نیروی انسانی ارتش افزوده شده است، اما این افزایش به معنای بالا رفتن توان آن نیست. از جمله علل افزایش نیروی انسانی می توان به موارد زیر اشاره کرد .ارتش در حال حاضر یازده تیپ پیاده نظام دارد، اما برخلاف آنچه به نظر می رسید، این تیپها سربازان زیر پرچم را به خدمت نگرفته‌اند .کاهش مدت خدمت زیر پرچم ایک سال زمان برای گذراندن دوره های آموزشی کافی نیست.
امن عام قدیمی‌ترین سیستم‌های امنیتی در لبنان است که در دوران قیمومت فرانسه و پس از دوران استقلال تأسیس شد در آغاز، شمار اعضای آن از ۱۵۰ نفر مسئول و مأمور تجاوز نمی کرد در سال ۱۹۴۴ ادوارد ابوجوده مسئولیت آن را به عهده گرفت. پس از او فرید شهاب این سمت را عهده دار شد و شمار کارکنان آن از مسئول و مأمور به ۳۰۰ تن رسید سپس در سال ۱۹۵۳ به اداره کل امن عام تبدیل شد. پس از فؤاد شهاب سروان توفیق البستانی به ریاست این اداره کل رسید. پیش از ۱۹۸۸ نیز جمیل نعمه مسئولیت آن را به عهده گرفت که در همین سال کشور شاهد دو دولت بود هم زمان ندیم لطیف در بخش شرقیه و اسعد طقش در بخش غربیه ریاست امن عام را در دست داشتند .
در حال حاضر ریمون روفائیل متولی این اداره است. وی شمار اعضای آن را به هزار نفر رسانید. با وجود این، معتقد است که این تعداد باید به ۵۶۰۰ نفر برسد. عناصر جدید در این اداره به تدریج جذب می شوند، زیرا نیروهای شاغل در امن عام نیاز به گذراندن دوره های ویژه ای دارند که زمان بر است. در بخشنامه قانونی شماره ۱۰۴ مصوب ۱۹۸۳ آمده است که اداره کل امن عام، نیروی نظامی مسلحی است که زیر نظر مستقیم وزیر کشور اداره می شود .
از وظایف عمده امن عام می توان به موارد زیر اشاره کرد: دادن گذرنامه و مجوز ورود به اتباع خارجی، نظارت بر رسانه های گروهی، جمع آوری اطلاعات مربوط به امنیت دولت و بهره گیری از آنها، ضد جاسوسی و جلوگیری از فعالیتهای مخل امنیت و همکاری، حمایت از مسئولان رسمی لبنانی و غیرلبنانی و شخصیت های داخلی و خارجی، مطلع ساختن دوایر و مراکز دولتی به امور مربوط به کارکنان و اظهار نظر در مورد صدور مجوز که به نحوی به امن دولت باز می گردد.
دولت در سال ۱۹۹۱ کمیته وزارتی برای بررسی صلاحیت های هریک از ادارات کل امن عام و امن دولت تشکیل داد که میشل المر، سامی الخطیب، خانشیک بابکیان و محمد یوسف بیضون در آن عضویت داشتند. بسیاری بر این نظرند که این اداره کل به علل سیاسی و با هدف راضی نگه داشتن طایفه شیعی و پاسخگویی به مشارکت امنیتی و نظامی آنها در دوران ریاست جمهوری امین جمیل تشکیل شد؛ به ویژه که امن عام از آن مارونی ها و امن داخلی از آن اهل سنت و فرماندهی پلیس قضایی با دروزیان است. در همان روز، دولت وحدت ملی بخشنامه ای به شماره ۳۹ صادر کرد که بخشنامه شماره ۲-۱ در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۸۴ را تعدیل می کرد .
در ماده پنجم بخشنامه چنین آمده است: شورای عالی دفاع، ادارهای به نام اداره کل امن دولت تشکیل می دهد که زیرنظر این شورا و ریاست و نایب رئیس اداره می شود .
در ۱۴ سپتامبر ۱۹۸۵ و در بخشنامه شماره ۲۶۶۱ اداره کل امنیت دولت سرتیپ مصطفى ناصر را به عنوان رئیس و انطوان طرابلسی را به عنوان قائم مقام وی تعیین کرد تا این که نبیه فرحات به این سمت گمارده شد. دوی پیش از این، سمتهای مهم امنیتی مانند معاونت مدیر اطلاعات را در دوران الیاس سرکیس به عهده داشت.
سرتیپ فرحات وظایف امن دولت را چنین تشریح می کند: «وظیفه ما شامل همه اموری است که به امنیت دولت مربوط می شود. از آن میان مبارزه با تروریسم و جاسوسی و نظارت بر لبنانیهاو خارجیانی که امنیت دولت را در معرض خطر قرار می دهند، وی در پاسخ به سؤال مربوط به پاکسازی اداری گفت: «امنیت دولت در این مسئله دخالتى ندارد. اما این بدان معنا نیست که ما بر فساد احتمالی در سازمانهای دولتی نظارتی نداریم، زیرا این موضوع در قانون لحاظ شده است»
ریاست این دستگاه را فردی شیعی بر عهده دارد. اعضای آن شامل ۱۴۹ افسر است که ۲۷ تن از آنها مسیحیاند. به عبارتی، مسیحیان ۵۷ درصد از کادر افسران آن را تشکیل میدهند. هدف از تأسیس این اداره برقراری توازن میان طوایف و راضی نگه داشتن طایفه شیعه بوده است.
مدیریت اطلاعات ارتش به رکن ۲ معروف است. طبق پیمان طائف وظیفه بخش امنیت نظامی سامان دادن به بخش اطلاعات نیروهای مسلح برای اهداف کامل نظامی است .رکن ۲ در دوران ریاست جمهوری فؤاد شهاب مهم ترین سیستم بود اما امروزه صلاحیت های آن در چارچوب سازمان ارتش محدود می شود.
سرهنگ میشل رحبانی، مدیر اطلاعات ارتش، در شرح وظایف این اداره چنین می گوید: «اطلاعات ارتش در امور سیاسی مانند پاکسازی اداری، انتخابات و دخالتی ندارد و برای مثال در انتخابات مجلس به هیچ روی جانب گروه یا اشخاصی را نگرفت. وظیفه ما تحقق امنیت انتخابات و نه تهیه لیست انتخاباتی و همچنین کشف اقداماتی است که برضد ارتش صورت می گیرد.
منبع: تاریخچه‌ی سیاسی لبنان، مجید صفاتاج، صص56-52، ناشر: آفاق رمشن بیداری، تهران، چاپ اول، 1396
