جسم خارجی در بینی کودکان سنین 2 تا 5 سال بسیار شایع می باشد. والدین باید علائم و نشانه های جسم خارجی بینی در کودکان شان را بخوبی بشناسند تا در صورت نیاز جهت تشخیص و درمان به موقع به پزشک مراجعه نمایند.

اگر کودکتان مایل است مکررا اجسام ریز را وارد بینی و گوش خود کند، شاید به این دلیل باشد که خارش، درد یا سوزش بینی یا گوش دارد و یا اینکه صرفا جهت کنجکاوی و شیطنت اینکار را انجام می دهد.

جالب است بدانید که جسم خارجی در بینی کودکان نسبت به جسم خارجی در گوش، دیرتر علامتدار می شود، حتی گاهی والدین هم تلاش می کنند که به داخل بینی فرزندشان نور بیاندازند و جسم وارد شده را ببینند، اما چیزی رویت نمی شود، گویا که اصلا چیزی نیست!

آیا نوع جسم خارجی در بینی کودکان اهمیتی دارد؟

طبیعی است که نوع جسم خارجی در بینی کودکان، به اورژانسی بودن یا نبودن خروج آن جسم ارتباط نزدیکی دارد. دکمه های ریز و دانه های تسبیح، تکه های کاغذ یا مقوا، نخود، لوبیا، تخمه و سایر مواد ریز افتاده بر سطح زمین، از جمله شایع ترین انواع جسم خارجی در بینی کودکان هستند.

اگر جسم خارجی در بینی کودکان یک باتری ساعت مچی باشد، زنگ هشدار مهمی به صدا در آمده است. اقدام سریع و اورژانسی لازم می باشد. والدین باید در اسرع وقت به اورژانس یا پزشک مراجعه کنند بدین دلیل که باتری اگر در بینی بماند، مواد شیمیایی از خودش آزاد می کند که بر مخاط داخل بینی اثر گذاشته و تخریب می نماید.

علائم هشدار دهنده از جسم خارجی در بینی کودکان

کودکی که جسمی را به داخل یکی از سوراخ های بینی اش فرو کرده است، احتمالا بعد از گذر مدت زمانی، ترشحات چرکی و بدبو از بینی خارج می شود.

گریه مکرر و همزمان دست زدن به بینی توسط کودک، اشکال در تنفس، مسدود شدن یکطرفه سوراخ بینی، خونریزی گاه به گاه از یک سوراخ بینی، خرخر کردن از علائم هشدار دهنده شایع از حضور داشتن یک جسم خارجی در بینی کودکان است.

دکتر مسعود کاظمی، در مورد زمانی که جسم خارجی در مجاری بینی گیر می‌کند، گفت: ساختار بینی به گونه‌ای است که دارای برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های بسیاری است و اگر جسم خارجی وارد بینی شود این ساختار از ورود آن به مجرای تنفسی جلوگیری می‌کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص عوارض گیر کردن جسم خارجی در بینی گفت: ورود جسم خارجی می‌تواند موجب انسداد مجاری تنفسی شود اگر جسم خارجی به مدت دو هفته یا بیشتر در بینی باقی بماند ایجاد ترشح و چرک متعفن در بینی می‌کند که باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.

وی در خصوص اجسامی که وارد حلق می‌شود، اظهار داشت: این اجسام راه تنفس را می گیرند و مشکلات اساسی برای دستگاه تنفسی ایجاد می‌کنند یعنی در داخل نای و نایژه قرار می‌گیرند که در این صورت بیمار دچار مشکلات تنفسی می شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص اجسام گوناگونی که وارد نای می‌شود، گفت: در صورتی که جسم خارجی بزرگ باشد می‌تواند دهانه‌ی نای را مسدود کند وهمان موجب خفگی فرد شود و اطرافیان تنها دو تا سه دقیقه وقت دارند که فرد را نجات دهند.

وی افزود: جسم خارجی در شاخک‌های بینی متوقف و باعث ایجاد عفونت می‌شود و رسوب کلسیم می‌تواند موجب توده‌ای در داخل بینی شود که شباهت زیادی به قلوه سنگ دارد، از عوارض دیگری که ممکن است فرد به آن گرفتار شود می‌توان به گرفتگی راه تنفسی اشاره کرد که در اغلب موارد موجب مرگ فرد می‌شود.

جسم خارجی در بینی کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

شما والدین گرامی، احتمالا یا بطور مستقیم دیده اید که کودکتان جسم خارجی را در بینی اش فرو کرده است یا اینکه می دانید فرزندتان قبلا هم تلاش برای وارد کردن جسم های ریز در گوش یا بینی داشته است. طبیعی است که باید به پزشک مراجعه نمایید، معاینه و رویت بخش های درونی بینی توسط دستگاه صورت می گیرد.

اگر پزشک موفق به رویت جسم خارجی در بینی کودک شد که اقدام به خروج آن می کند، ولی اگر جسم خارجی رویت نگردید، نمی توان به قطعیت گفت که کودک هیچ جسمی را وارد بینی نکرده است.

چند توصیه کلیدی درمانی

دستکاری بینی ممنوع!
گاهی والدین سر از خود، با ابزار غیر استانداردی از قبیل موچین، گوش پاک کن و غیره در خارج کردن جسم خارجی از بینی تلاش می کنند که این یک اقدام کاملا اشتباه است. احتمال اینکه بدتر آن جسم را به داخل بینی و به سمت حلق هل بدهید بیشتر است. لطفا داخل بینی کودک را دستکاری نکنید.

تنبیه کردن کودک ممنوع!
اگر بخاطر وارد کردن جسم خارجی در بینی، کودک تنبیه شدید یا فیزیکی کنید، احتمال اینکه فرزندتان برای لج بازی دوباره این کار را تکرار کند زیاد است. لطفا با مهربانی و آرامی، وی را از عواقب این کار آگاه نمایید.

مراجعه به پزشک در اسرع وقت
به شما توصیه می کنیم که معاینه، رویت فضای درونی بینی، تشخیص و درمان خارج کردن جسم خارجی فقط و فقط توسط پزشک اجرا گردد فلذا مراجعه به پزشک در اسرع وقت، منطقی ترین اقدام اولیه برای جسم خارجی در بینی کودکان به حساب می آید.

عوارض خارج نکردن اشیا از بینی کودکان:

وجود جسم خارجی در بینی موجب اضافه شدن عفونت و ترشح چرکی، بدبو ویا ترشح خونی می‌شود. آسیب موضعی ناشی از جسم خارجی در طولانی مدت، یا آسیب قلیایی ناشی از باتری می‌تواند منجر به تخریب غضروفی گردد. با از دست دادن مخاط و غضروف دیواره‌ای ممکن است دیواره بینی سوراخ شود.

روش‌های پیشگیری از فرو بردن اشیا در بینی توسط کودکان:

- اشیا وسوسه کننده و کوچک مانند مهره‌های گرد و براق باید تحت نظر والدین استفاده شوند.
- باتری‌های کوچک از دسترس کودکان دور نگه داشته شود.
- با بازی و یا داستان‌هایی حتما عواقب این کار را برای کودکان توضیح دهید.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت خبرنگاران جوان
سایت ایسنا