دلا تا چند از اين صورت پرستي

شاعر : عبيد زاکاني

قدم بر فرق هستي زن که رستي		دلا تا چند از اين صورت پرستي
حکايت گفتن بيهوده تا چند		غم هر بوده و نابوده تا چند
ز جام نيستي سر مستيي کن		چو رندان خيز و چابک دستيي کن
چو مستان بر در ميخانه ميگرد		رها کن عقل و رو ديوانه ميگرد
کني با پاکبازان آشنائي		که از ميخانه يابي روشنائي
خرابي جو گر آباديت بايد		دم از غم زن اگر شاديت بايد
بهي خواهي چو به پشمينه ميپوش		مزن چون نار در خون جگر جوش
بکمتر زان قناعت کن که داري		وگر خواهي ز محنت رستگاري
غم صاحب کلاهي سرسري نيست		سرير سلطنت بي داوري نيست
پس آنگه خرقه را در نيل درکش		برو چشم هوس را ميل درکش
هوس را نيز سنگي در سبو زن		طمع گستاخ شد بانگي بر او زن
تو آري گرد و ديگر کس کند خورد		از آن ترسم که چون ميبايدت مرد
رسيدن در صراط المستقيم است		اگر روحت ز آلايش سليم است
تو معذوري که بينائي نداري		وگر در چاه نفس افتي به خواري
علايق هر يکي غولي است بگريز		در اين منزل که هم راهست و هم چاه
به افسون خواندن از اين غول بگريز		چو مردان باره‌ي دولت برانگيز
چو باز آشيان لامکاني		چو طاووس سرابستان جاني
نه جغدي خانه در ويران چه خواهي		از اين بيغوله‌ي غولان چه خواهي
نفس را پيشه در وي بادبانيست		در اين کشتي که نامش زندگانيست
فتاده کشتي از ساحل به گرداب		نشايد خفت فارغ در شکر خواب
ببايد رخت بر هامون کشيدن		در اين گرداب نتوان آرميدن
منت خود اين همي گويم وليکن		از اين دريا مشو يک لحظه ايمن
از اين گرداب کي خواهي رهائي		بدين ملاحي و اين ناخدائي
به کاري مي‌نيايد کار دنيا		به بادي بشکند بازار دنيا
رهت پيشست رو ره توشه بردار		نه جاي تست زين دل گوشه بردار
وز اين سازنده‌تر آب و گياهي است		ترا جاي دگر آرامگاهي است
در آن کشور گدايانرا بود کار		در آنجا بينوايانرا بود کار
تني باريک و روئي زرد خواهند		در او درمان فروشان درد خواهند
به کاري نايد آنجا پادشائي		ندارد سرکشي آنجا روائي
دغا باز است گردون مهره برچين		بر اين عرصه مشو کژرو چو فرزين
که آرد بدادائي مفلسي بار		اداي بد مکن با قول کج بار
در اين ده روزه کاينجا پاي بندي		اگر خوش عيشي و گر مستمندي
مرو بر سفره‌ي مردم مگس وار		چو عنقا گوشه‌ي عزلت نگهدار
چو مردان روي بر ديوار غم کن		تردد در ميان خلق کم کن
بر او آوازه‌ي زه ناگزير است		نمي‌بيني کمان چون گوشه گير است
ز مردم بگسل و بر مردمان خند		مجرد باش و بر ريش جهان خند
ز بهر شهوتي ننگي ميندوز		مکن زن هر زمان جنگي ميندوز
بديوثي نيرزد کدخدائي		که از بي‌غيرتي به پارسائي
مجرد شو که تجريدت رهاند		علائق بر سر خاکت نشاند
خوشي در عالم بي‌نام و ننگي است		غنيمت مرد را بي‌آب و رنگي است
همه سورش بيک ماتم نيرزد		خراب آباد دنيا غم نيرزد
غنيمت زين ره ويران چه جوئي		در اين صحراي بي‌پايان چه پوئي
دلي خسته رواني ريش داريم		از اين منزل که ما در پيش داريم
رهي دارد که آن پايان ندارد		بياباني است کو سامان ندارد
نه مقصودت نه مقصد هست حاصل		بدين ره رفتنت کاري است مشکل
وزين کاشانه گر صد رنج داري		در اين ويرانه گر صد گنج داري
ورت خلق جهان يکسر غلامست		گرت کيخسرو جمشيد نامست
ز کوهي پره‌ي کاهي نيابي		به وقت کوچ همراهي نيابي
به رغبت بشنو اي جان گرامي		چه خوش ميگويد اين معني نظامي
همه هستند با تو تا لب گور »		« که مال و ملک و فرزند و زن و زور
نيايد هيچکس در خاک با تو »		» روند اين همرهان چالاک با تو
کدامين سنگدل زين غم نگريد		کجا آن کو از اين ماتم نگريد
همان سرو و همان سنبل که جوئي		در اين بستان گل و نرگس که بوئي
ولي چون بنگري هريک از ايشان		دلم ميگردد از گفتن پريشان
قد شوخي و زلف نوجوانيست		رخ خوبي و چشم دلستانيست
کسش ديگر در اين منزل نبيند		از اين منزل هرآنکو بر نشيند
مشو غافل که اين گردنده دولاب		به وقت خود چو مردان کار درياب
فغان زين حقه و زين حقه بازي		ندارد کار جز نيرنگ سازي
ز جور چرخ و از انجام و آغاز		يکي از مبدي پرسيد در راز
که دايم ميکند گرد زمين سير		جوابش داد از احوال اين دير
کسي نيز از فلک آواز ندهد		حقيقت کس نشاني باز ندهد
چنين در دور تا ديده است دير است		اگر چه سست مهري زود سير است
ندارد دانش آنجا دستگاهي		در اين پرده خرد را نيست راهي
بدين ايوان که دورت مينمايد		بدين چشمه که نورت ميفزايد
به بال روح مي‌بايد پريدن		به پاي جسم چون شايد رسيدن
کجا شايد در احکامش رسيدن		طلسمي اين چنين از دور ديدن
تر آن به که خاموشي گزيني		از او جز دور ساماني نبيني
همان بهتر که لب خاموش داريم		نصيحت گر ز مبد گوش داريم
بجز تسليم کاري نيست اينجا		بجز توفيق ياري نيست اينجا
هميشه عادت دنيا چنين است		جهانرا بي‌ثباتي رسم و دين است
همان بهتر که کس نامش نداند		کسي آغاز و انجامش نداند
نبيني روي کس گر هوش داري		خود اين احوال ما گر گوش داري
دگر چون ابلهان بر خود نخندي		نيازي عشق و دل در کس نبندي
دگر ره بر سر افسانه شو باز		عبيد از کار دنيا دل بپرداز

دلا تا چند از اين صورت پرستي

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته