نرم افزارهای خوب به بهشت می روند

کم نیستند سازمان ها و افرادی که برای راه اندازی وب سایت، وبلاگ، انجمن اینترنتی، ویکی ها، فروشگاه مجازی و مانند آن ها دست به دامان نرم افزارهای رایگان (Freeware) و البته متن باز (Opensource) می شوند. این که کدام یک از نرم افزارهای قابل دسترس در دنیای وب گزینه مطلوبی برای استفاده است، بحثی است که در این نوشتار قرار است بدان بپردازیم. انتخاب نرم افزار مناسب، گام پایانی از گام های اساسی راه اندازی سیستم مدیریت محتوای تحت وب قلمداد می شود و این نوشته قرار است که به معرفی فضای کنونی (گام اول) و پارامترهای مهم در انتخاب مناسب و متناسب (گام دوم ) نرم افزارهای مدیریت محتوا بپردازد.

● قبل از آغاز
 

پیش از آن که هواداران متن باز جنبش خود را آغاز کنند، توسعه نرم افزارهای مدیریت محتوا در اواسط دهه نود میلادی به همت برنامه نویسان زبده IBM و BEA وارد وادی بلوغ شده بود و اندکی بعد در اواخر دهه نود میلادی بود که سیستم های مدیریت محتوای تجاری Vignette و Ekteron متولد شدند و همچنان داعیه دار میدان هستند. در سال های پایانی هزاره دوم و ابتدایی هزار سوم، سیستم های مدیریت محتوای مطرحی چون IBuySpy که بعدها DotNetNuke خوانده شد و سیستم های آلمانی AxCMS و Liferay و اولین نرم افزار مدیریت محتوای متن باز تحت عنوان Apache Lenya پدید آمدند. در همین هنگامه بود که سیل مشتاقان به سوی تاسیس شرکت ها و تشکیل انجمن های فعال در زمینه طراحی و تولید سیستم های مدیریت محتوا شدت گرفت. به بیان دیگر سال ۲۰۰۱ را می توان نقطعه عطفی در زمینه معرفی سیستم های مدیریت محتوا دانست. جالب تر این است که تعداد این گونه سیستم ها تا سال ۲۰۰۵ میلادی از ده دوازده مورد تا حدود صد مورد رشد پیدا کرد.
بین سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ میلادی اتفاق خجسته دیگری رخ داد که موجب رشد کمی و البته کیفی نرم افزارهای معرفی شده در این حوزه شد: رویکرد بسیاری از شرکت های حاضر در این بازار دگرگون شد و برخی از آنها اقدام به عرضه نسخه های رایگان (Freeware) با امکانتی محدودتر در کنار نسخه های تجاری (Proprietary) کردند که البته دسترسی به کدهای نرم افزارها برای کاربران عام امکان پذیر نبود. گروهی دیگر از این شرکت ها رویه فروش تجاری نرم افزار را رها کرده و محصولات خود را به صورت متن باز (Opensource) و رایگان (Freeware) عرضه کرده و به ارائه خدمات پشتیبانی قناعت کردند. جالب این که سود حاصل از این رویکرد برای برخی شرکت ها چند برابر شد!

● دوران طلایی
 

اغلب نرم افزارهای مدیریت محتوا از سال ۲۰۰۷ بدین سو در دوران طلائی خود سیر می کنند. هر چند دوران طلائی برخی گونه ها از حوالی سال ۲۰۰۵ میلادی آغاز شده اما برخی از گونه های دیگر متاسفانه از گردونه رقابت خارج شده اند. به عنوان مثال نرم افزار فوق العاده Drupal مدت هاست که در اوج است اما نرم افزار فاخری چون Mambo پس از جدایی تعدادی از اعضای اصلی آن در اواخر سال ۲۰۰۵ میلادی نتوانست همانند قبل در اوج بماند، هر چند Mambo همچنان از نرم افزارهای مطرح قلمداد می شود. دوران طلایی سیستم های مدیریت محتوا علاوه بر توسعه کمی و ارتقا کیفی، دو ویژگی منحصر به فرد دارد. ویژگی اول، استفاده از تکنولوژی ها و ابزارهای فنی مختلف در توسعه سیستم هاست. به عنوان مثال نرم افزارهای اولیه صرفا از تکنولوژی Java استفاده می کردند.
اندکی بعد استفاده از تکنولوژی .Net ۱.۱ رایج شد و Movable Type که به اختصار MT خطاب می شود اولین بار از زبان برنامه نویسی Perl استفاده کرد. استفاده از زبان برنامه نویسی PHP بیشتر از سال ۲۰۰۱ همه گیر شد و در حال حاضر از تکنولوژی Ruby on Rails و .Net ۳.۰ و نیز زبان های برنامه نویسی Ruby، Python، ColdFusion و موارد دیگر استفاده می شود و به مدد همین ابزارها نرم افزارهای قدرتمندی همچون Plone، Typo۳، Liferay، WebGUI و Alfresco معرفی شده اند. ویژگی دوم دوران طلایی؛ پشتیبانی از بانک های اطلاعاتی (Database) متنوع است. تمام اطلاعات (محتوا) در دوران ابتدایی توسعه نرم افزارهای مدیریت محتوا به صورت فایل نگهداری می شدند و اندکی بعد استفاده از بانک های اطلاعاتی IBM DB۲ و MySQL آغاز شد. استفاده از بانک اطلاعات SQL Server از اواخر دهه نود میلادی و بیشتر در سال های اخیر شدت یافته است. در کنار این موارد، بسیاری از نرم افزارهای حرفه ای از Oracle، Informix، HSQLDB، InterBase و PostgreSQL پشتیبانی می کنند. بیان این نکته لازم است که در میان بانک های اطلاعاتی مختلفی که نام برده شد، موارد Oracle و PostgreSQL از گونه شئ گرا رابطه ای (ORDBMS) و دیگر موارد از جمله بانک های اطلاعاتی رابطه ای (RDBMS) محسوب می شوند. نکته جالب تر این است که برخی از سیستم های مدیریت محتوای متن باز و رایگان مانند Drupal ، eZPublish، Jaws، MediaWiki، Squiz، TYPO۳ و Xaraya علاوه بر MySQL از PostgreSQL، DB۲ یا Oracle نیز پشتیبانی می کنند.

● تنوع نرم افزارها
 

از سیستم های اولیه مدیریت محتوا بیشتر برای نگهداری فایل ها و اسناد استفاده می شد و شامل گونه های مختلف نبودند، اما تغییر رویکرد بسیاری از نشریات، شرکت ها و سازمان درباره اطلاع رسانی موجب شد تا نرم افزارهای ساده بنیاد مدیریت محتوا با رویکردهای متفاوتی طراحی و تولید شوند. درخواست برای ایجاد وبلاگ های فردی به عنوان نمونه مینیاتوری وب سایت، ایجاد موقعیتی برای گپ و گفت وگو میان اعضای مجموعه ها (انجمن/گروه)، نیاز به بستری فنی برای انتقال دانش (آموزش مجازی)، مدیریت پیشرفته اسناد اداری یا محتوای آموزشی، امکان دریافت خدمات مختلف از یک مجموعه (پورتال ها) و مانند این ها موجب شد که گونه های مختلف نرم افزارهای مورد استفاده برای مدیریت محتوای متنوع با اسم و رسم های جدیدی چون سیستم مدیریت عام محتوا (CMS/Portal)، وبلاگ های شخصی (Blogs)، سیستم های مدیریت فروش (ecommerce)، سیستم های مدیریت گروه و انجمن (Forum/Groupware)، مدیریت محتوای دانش نامه (Wiki)، مدیریت اسناد (DMS)، مدیریت آموزش الکترونیکی (LMS) و مدیریت اسناد آموزش الکترونیکی (LCMS) ظاهر شوند. صرف نظر از تفاوت کارکرد، تمام نرم افزاهای فوق الذکر برای مدیریت اسناد و اطلاعات طراحی شده اند و اختلاف آنها بیشتر در امکانات، کارایی، سطوح امنیتی، شیوه مدیریت اسناد و کاربران، چگونگی پشتیبانی فنی و یکی دو مورد دیگر خلاصه می شود که برای انتخاب مورد مناسب باید که به تمامی مورد توجه قرار گیرند. آمار دقیقی از تعداد سیستم های مدیریت محتوا وجود ندارد. کارشناسان تعداد این موجودات را بین هزار و صد تا هزار و دویست مورد تخمین زده اند که حدود هفتصد مورد از آنها را گونه های متن باز و رایگان تشکیل می دهند.

● از ایران چه خبر!
 

در اوایل دهه هشتاد شمسی و همزمان با رشد فزاینده نرم افزارهای متن باز و رایگان بود که برنامه نویسان ایرانی متوجه مقوله نرم افزارهای مدیریت محتوا شدند و در ابتدا به صورت انفرادی همت به فارسی سازی آن گماردند. اندکی بعدتر انجمن هایی شکل گرفت که داعیه پشتیبانی و توسعه نرم افزار ویژه ای را مطرح می کرد. اندکی بعد شرکت ها و سازمان های دولتی به استفاده از این سیستم های متن باز و رایگان رغبت نشان دادند. بسیاری از وب سایت های تابعه حوزه هنری در سال ۸۳ توسط Mambo راه اندازی شدند و از سال ۸۵ تمام وب سایت های این مجموعه به صورت یکپارچه از نرم افزاری استفاده می کنند که ملغمه ای از DotNetNuke و Rainbow است. پورتال شهرداری تهران (tehran.ir) و البته سازمان فرهنگی هنری شهرداری از همان ابتدا براساس نرم افزار DotNetNuke طراحی شده و همچنان توسعه داده می شود. دانش نامه اینترنتی رشد (roshd.ir) وزارت آموزش و پرورش از نرم افزار رایگان TikiWiki بهره می برد. از این دست مثال ها بسیار می توان مطرح کرد.
وب سایت بسیاری از شرکت ها و سازمان های دولتی و غیردولتی توسط امکانات Mambo پیاده سازی شده و اخیرا استفاده از Joomla رایج شده است. نرم افزار PHPNuke طرفداران بسیاری بیشتر در قشر جوان دارد و بسیاری از وبلاگ ها و حتی وب سایت های معروفی توسط Movable Type راه اندازی شده اند. در زمینه سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی (LMS) اغلب از نرم افزار متن باز و رایگان استرالیایی Moodle استفاده می شود که به صورت پیش فرض از زبان فارسی پشتیبانی می کند. چند وقتی است که استفاده از نرم افزار متن باز و رایگان Sakai نیز رایج شده است. میزان محبوبیت نرم افزارهای گوناگون مدیریت محتوا در مناطق دنیا متفاوت است. اهالی خاور دور، شبه قاره هند و اسکاندیناوی علاقه بسیاری به نرم افزارهای Drupal، Typo۳، Sakai و TikiWiki دارند، در حالی که این نرم افزارها طرفدار خاصی در ایران ندارند. از این رو میزان توجه منطقه ای به نرم افزارهای خاص می تواند یکی از پارامترها در انتخاب گزینه مناسب موثر واقع شود. در ادامه و به اختصار درباره پارامترهای مهم و غیرقابل اغماض در انتخاب نرم افزار مناسب مدیریت محتوا سخن می گوییم.

● نیازسنجی
 

قبل از توجه به مشخصات فنی نرم افزار، باید بدانید که چه نیازی شما را به استفاده از نرم افزارهای مدیریت محتوا سوق داده است. به بیان دیگر قرار است به وسیله این نرم افزار وبلاگ برپا شود، یا وب سایتی سازمانی راه اندازی شود، یا انجمن اینترنتی مدیریت شود که در کنار خود دانش نامه هم دارد و ... سپس باید میزان بازدیدکنندگان خود را پیش بینی کنید. به طور قطع هیچ مجموعه اینترنتی از روز اول یک میلیون بیننده در روز ندارد، اما می توان با توجه به موضوع، نوع محتوا و کارکردی که برای مجموعه پیش بینی شده، حدود بازدیدکنندگان را تخمین زد. به عنوان مثال استفاده از نرم افزارهای MT، e۱۰۷، WordPress یا eZPublish برای وب سایت های سازمانی مناسب نیستند، چرا که این نرم افزارهای به طور اختصاصی برای راه اندازی و مدیریت وبلاگ ها و وب سایت های سبک طراحی شده اند. دو رویکرد اصلی در تولید نرم افزارهای مدیریت محتوا مورد توجه قرار دارد.
رویکرد اول اعتقاد به تولید نرم افزار تخصصی دارد و مانند دریایی به وسعت یکی دو سانتی متر و عمقی بی نهایت است. رویکرد دوم اعتقاد به تولید نرم افزاری همه کاره دارد که امکانات بسیاری دارد و مانند دریایی به وسعت بی نهایت و عمقی یکی دو سانتی متری است. رویکرد سومی هم وجود دارد که یکی به میخ می زند و یکی به نعل، یعنی می خواهد هم رویه تخصصی خود را حفظ کند و هم امکانات متعدد و گسترده ای ارائه کند، اما در ادامه روند توسعه خود ناگزیر از توجه بیشتر به یکی از رویکردهای دوگانه است. هنگامی که تکلیف خودتان را احتیاجات موردنیاز مشخص کردید، نوبت به انتخاب مشخصات فنی مناسب می رسد که اگر مختصر بیان کنیم در امتیاز استفاده و هزینه، نیازمندی های فنی، امنیت، پشتیبانی فنی، سهولت در استفاده، کارائی، امکانات مدیریتی، امکانات تعاملی، انعطاف، امکانات پیش فرض و امکانات تجارت الکترونیک خلاصه می شود.

● امتیازها و هزینه ها
 

نرم افزارها در دو دسته کلی رایگان (Freeware) و اختصاصی (Proprietary) قرار می گیرند. همچنین نرم افزارها را می توان از لحاظ دسترسی به کدهای برنامه در دو دسته متن باز (Opensource) و متن بسته (Closed Source) دسته بندی کرد. تکلیف نرم افزارهای اختصاصی که مشخص است و استفاده از نرم افزار در قبال پرداخت هزینه امکان پذیر است. برخی از این گونه نرم افزارها، کد برنامه غیرقابل دسترس را نیز در اختیار مشتری قرار نمی دهند و به ارائه سرویس از روی سرورهای اختصاصی خود بسنده می کنند. به عنوان مثال می توان عضو وب سایت ning.com شد و اقدام به ساخت یک شبکه انسانی خاص کرد. همچنین می توان از خدمات ning.com ذیل هر دامنه دلخواهی (مانند socialnetwork.ir) با پرداخت مبلغی مشخص استفاده کرد، که البته این گونه خدمات برای مخاطبان ایرانی جذابیت چندانی ندارد! دیگر این که نرم افزار می تواند رایگان باشد، اما متن باز نباشد. سیستم مدیریت AxCMS از این دسته است که به سهولت می توان آن را از اینترنت دریافت و استفاده کرد، اما دسترسی به کد برنامه آن که در چارچوب تکنولوژی .NET ۳.۵ و زبان برنامه نویسی Visual Basic تهیه شده امکان پذیر نخواهد بود.
از سوی دیگر استفاده از تمام نرم افزارهای متن باز، رایگان است، اما در شرایط ویژه مانند تغییر اساسی کدهای برنامه می تواند تابع هزینه باشد. به طور کلی صرف نظر از سه چهار استثنا می توان ادعا کرد که تمامی نرم افزارهای مدیریت محتوایی که براساس نسخه های مختلف تکنولوژی .NET تهیه می شوند اختصاصی بوده و مجوز استفاده عام برای عموم ندارند. البته برخی از این نرم افزارها در دو نسخه رایگان و اختصاصی عرضه می شوند. نرم افزارهای SharePoint Server، Ekteron، Kentico CMS، DotNetNuke و AxCMS از جمله معروف ترین ها هستند. بسیاری از نرم افزارهای اختصاصی چند سال اخیر از تکنولوژی Java استفاده می کنند و البته هستند مواردی که از Java بهره می برند و متن باز و رایگان هم هستند. نرم افزارهای IBM Lotus، Vignette و Oracle WebCenter از معروف ترین و سودآورترین سیستم های مدیریت محتوا هستند. شاید تعجب کنید، اما هستند نرم افزارهایی که با PHP تهیه شده، اما استفاده از آنها تابع هزینه است. محصولات WysGui CMS و Site Foundry از آن جمله هستند.
از آنجا که استفاده از نرم افزارهای متن باز و رایگان بیشتر مورد توجه کاربلدهای ایرانی است، بیشتر در این باره صحبت می کنم. اما قبل از صحبت درباره مسائل فنی باید که درباره مجوزهای دنیای متن باز چند کلمه ای صحبت کنم. افراد یا مراکزی که نرم افزارها را تهیه کرده و در معرض استفاده عموم قرار می دهند، شرایط ویژه ای را برای مصرف کنندگان آن معین می کنند. ما تابع قوانین کپی رایت نیستیم و می توانیم به تمام این قوانین بی اعتنا باشیم، اما بیرون از مرزهای این سرزمین، تخطی از این قوانین دردسرساز خواهد بود. هر یک از این قوانین که مطمئنا با برخی از آنها آشنا هستید تفاوت های مختصری باهم دارند، برخی محدودترند و برخی دیگر دست شما را باز خواهند گذاشت. به عنوان مثال می توان به GPL، LGPL، MIT، Apache، BSD، AGPL و CPAL اشاره کرد. برخی از این قوانین اجازه استفاده تجاری را نمی دهند. برخی دیگر با تغییرات در هسته اصلی مخالف هستند و ...

● نیازمندی های فنی؛ زبان برنامه نویسی
 

یعنی نرم افزار با کدام تکنولوژی برنامه نویسی تهیه شده، سازگار با کدام سیستم عامل و بانک اطلاعاتی است و روی کدام یک از وب سرورهای مرسوم اجرا می شود. در حال حاضر از زبان های برنامه نویسی Visual Basic، C#، Perl، Python، PHP، Ruby و Java به شکل گسترده استفاده می شود. سیستم های مدیریت محتوای متن باز DotNetNuke با VB.NET و نرم افزارهای Rainbow، mojoPortal و Umbraco با #C تهیه شده و سیستم مدیریت آموزش متن باز DotNetSCORM از زبان های VB#.NET، C و #J پشتیبانی می کند. زبان برنامه نویسی Ruby و تکنولوژی منحصربه فرد Ruby on Rails که طرفداران زیادی میان دانشگاهیان آمریکای پیدا کرده، تجربه های اولیه خود را دنبال می کند و تنها دو سیستم مدیریت محتوای Radiant و Typo را در بازار دارد. زبان برنامه نویسی Perl سابقه بیشتری از Ruby دارد و طرفدار چندانی در ایران ندارد. تعداد نرم افزارهای متن باز مبتنی بر زبان Perl پس از PHP و Java در رتبه سوم قرار دارند. از MojoMojo، TWiki و WebGUI می توان به عنوان معروف ترین و از Movable Type به عنوان محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوای مبتنی بر زبان Perl نام برد. زبان برنامه نویسی Python در سال های اخیر بیشترین رشد را داشته و تعداد سیستم های مبتنی بر آن رو به گسترش است، اما کارایی و امکانات اغلب آنها برای استفاده توصیه نمی شود، جز یک استثنا که Plone نام دارد. سیستم مدیریت محتوای Plone بدون شک از بهترین های این روزهاست و فقط به دلیل مهجوریت Python در ایران مورد توجه قرار نگرفته است. اگر سه سیستم مدیریت محتوای قدرتمند در وجود داشته باشد، به جرات می توان گفت که Plone یکی از آنهاست. زبان برنامه نویسی Java و تکنولوژی J۲EE پس از پیوستن به جنبش نرم افزارهای آزاد با رشد کم سابقه ای مواجه شده است. سیستم های محتوایی فوق العاده بر پایه این ابزار تهیه شده که از Liferay و Alfresco می توان به عنوان گل سرسبد آنها یاد کرد. جناب Liferay را به می توان با قدری اغماض پیشرفته ترین سیستم مدیریت جامع محتوایی کنونی معرفی کرد، با این تذکر که استفاده از این سیستم نه برای پورتال های تحت وب، که به عنوان سیستم های سازمانی (اینترانت) پیشنهاد می شود.
سیستم های مدیریت محتوای dotCMS، OpenCMS، Nuxeo EP و Magnolia نیز با Java تهیه شده اند. روند توسعه نرم افزار dotCMS در سال ۲۰۰۷ از سوی Packt بسیار امیدوارکننده اعلام شده و در سال ۲۰۰۸ میلادی رتبه دوم را در شاخه بهترین نرم افزار مدیریت محتوایی که توسط زبانی جز PHP تهیه شده، کسب کرده است. رتبه اول نصیب Plone شده است. اما تعداد نرم افزارهای مدیریتی محتوایی که با زبان برنامه نویسی PHP تهیه شده و استفاده از آنها توصیه می شود قابل قیاس نیست. بین پانصد تا هفتصد سیستم مدیریت محتوا توسط PHP نوشته شده و مورد استفاده بسیاری از سازمان ها و شرکت های بزرگ دنیا قرار دارد. اگر قرار باشد به آن ها اشاره ای کوتاه شود باید از Drupal، Joomla، Mambo، WordPress، MediaWiki، TikiWiki، MODx، PHPNuke، SilverStripe، TYPO۳، Xaraya، CMS made Simple و e۱۰۷ یاد کرد. به طور معمول بهترین نرم افزار مدیریت محتوا در سال های اخیر از نگاه انتشارات Packt بین Joomla، Drupal و Plone دست به دست می شود. زبان PHP در میان برنامه نویسان ایرانی بسیار محبوب است و استفاده از سیستم های مبتنی بر PHP به همین دلیل ساده بیشتر توصیه می شود. هر چند قابلیت های Java بدون شک بیش از PHP و دیگر زبان های برنامه نویسی است، اما از یک سو محدودیت هایی در تعداد متخصصان Java وجود دارد و از دیگرسو؛ سیستم های معدودی بر اساس Java توسعه داده شده است. برای فعالیت هایی که امنیت یکی از ارکان آن محسوب می شود، بدون شک سیستم های مبتنی بر Java اولیت دارند. زبان های Perl و Python و Ruby در ایران مهجور هستند. آموزش زبان Perl با دشواری هایی همراه است و بعید است بیش از این رشد کند، اما یادگیری Python بسیار ساده تر از دیگر زبان هاست و حرکت هایی برای ترویج این زبان شکل گرفته است. زبان Ruby نیز تازه معرفی شده و برای ایرانی ها آشنا نیست.
از این رو استفاده از سیستم های مدیریت محتوایی مبتنی بر Perl و Ruby توصیه نمی شود. سیستم Plone تنها استفاده عاقلانه از Python است که با توجه به کمبود کارشناس های این زبان، استفاده از آن با ریسک بسیاری برای سازمان ها همراه است؛ از این رو بیشتر محصولات مبتنی بر PHP، VB.Net و C# برای استفاده توصیه می شود. سیستم DotNetNuke معروف ترین و قابل اعتمادترین نرم افزار مدیریت محتوای مبتنی بر ASP.NET است. دیگر سیستم ها در ایران شناخته شده نیستند و استفاده از آنها توصیه نمی شود. تست هایی بر روی Umbraco و Rainbow توسط برخی شرکت های بزرگ انجام شده که خبری از نتیجه آن به دست نیامده است. همچنین استفاده از سیستم مدیریت آموزش DotNetSCORM توسط برخی شرکت های فعال در این حوزه برای جایگزینی با Moodle صورت گرفته، اما نیمه کاره رها شده است، چرا که نسخه پایدار این نرم افزار تاکنون عرضه نشده و سرمایه گذاری بر روی آن توام با خطرات بسیاری است. DotNetNuke سیستمی فوق العاده و پر از امکانات ریز و درشت است، اما فقط برای وب سایت های معمولی. برنامه نویسان مستقر در معاونت فناوری اطلاعات شهرداری تهران سال ها برای پایداری این سیستم تلاش کردند و حتی می توانند ادعای تهیه سیستمی جدید را مطرح کنند، اما DotNetNuke بستر مناسبی برای پورتال های بزرگ سازمانی نیست. دانستن این نکته هم جالب است که یک جوان کرمانشاهی ساکن تهران و درس خوانده سمنان، سیستم مدیریت محتوایی رایگانی با #C تهیه کرده و در وب سایت رسمی Microsoft نیز ثبت کرده که از ظاهر امر به نظر می رسد گزینه بدی برای راه اندازی وبلاگ نباشد! یافتن سیستمی که با PHP تهیه شده باشد بسیار آسان است، اما سختی کار در انتخاب گزینه مناسب است. درست است که زبان PHP به طور کامل از رویکرد شیء گرا پشتیبانی نمی کند، اما می تواند محصولاتی را با آن تهیه کرد که قابلیت های فوق العاده ای داشته باشد. سیستم های مدیریت محتوایی مبتنی بر زبان PHP به طور معمول فقط با بانک اطلاعات MySQL سازگاری دارند، اما برخی از همین سیستم های مدیریتی خود را با بانک های دیگری اطلاعاتی حرفه ای Oracle و PostgreSQL نیز سازگار کرده اند. همچنین امکانات متنوع و انعطاف هسته اصلی و قابلیت های توسعه نرم افزاری از پارامترهای مهمی است که در نوبتی دیگر به تفضیل درباره اش صحبت خواهم کرد. در آینده به طور اختصاصی درباره مشخصات فنی مهم در انتخاب سیستم مدیریت محتوای مبتنی بر PHP سخن خواهیم گفت.

منبع:www.aftabir.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت : mohamadaminsh