تبلیغاتی که حمل می شوند!

سابقه تبلیغات بر روی بدنه وسایل نقلیه مقارن است با پیدایش و ظهور تجارتخانه ها و رقابت آنها بر سر کسب سود بیشتر هنگامی که شرکت های تجاری شروع به فعالیت نمودند، به منظور کسب در آمد بیشتر و جلب مشتریان، به تبلیغات روی آوردند. از جمله روش های تبلیغی آن زمان می توان به استفاده از بچه ها برای داد زدن در کوچه و خیابان جهت جلب توجه مشتریان و هدایت آنها به سمت تجارتخانه ها اشاره کرد. اما در کناراین روش، تجار به فکر استفاده از روش های نوین تبلیغات نیز بودند. در آن زمان تنها وسیله حمل و نقل، گاری های دستی و یا گاری هایی بود که توسط چهار پایان کشیده می شد. البته از کالسکه ها نیز برای جابه جایی مردم استفاده می کردند. این وسایل نقلیه در سطح شهر و یا حتی بین شهرهای مختلف درحال تردد بودند، در نتیجه افراد بیشتری می توانستند با نام و آرم تجاری شرکت آشنا شوند. دراین هنگام تجار به این فکر افتادند تا نام و یا نشانه تجاری خود را بر روی این گاری ها رسم نمایند. در این زمان اولین تبلیغات بر روی بدنه وسایل حمل و نقل شکل گرفت . بعدها با گذشت زمان و ساخت اتومبیل، این وسایل نقلیه جایگزین گاری ها و کالسلکه ها شدند. به دلیل سرعت زیاد و راحتی استفاده از این وسایل نقلیه، مسافت هایی که توسط این وسایل طی می شد، طولانی تر بود و در نتیجه افراد بیشتری قادر به دیدن آنها بودند. در زمانی که وسایل حمل و نقل موتوری درخیابان ها و جاده ها درحال تردد بودند، کارخانجات تولید وسایل نقلیه شروع به کار کردند. این کارخانجات به عنوان تجارتخانه های جدید و پیشرفته راه افتادند. همین کارخانجات نیز به منظور معرفی وسایل حمل و نقل تولیدی خود به شکل ظاهری و منحصر به فرد وسایل حمل و نقل و همچنین استفاده از نشانه ای تجاری جهت معرفی سریع خود توجه کردند. به عنوان نمونه، شرکت های فورد و بنز علائم تجاری خود را ایجاد و ثبت نمودند. بدین ترتیب این علائم و نشانه ها بر روی هر وسیله نقلیه تولیدی توسط این کارخانجات نصب گردید. به هر ترتیب با گذشت زمان و پیشرفت های حاصله در امر تبلیغات، تجار به فکر استفاده از تصاویر کالاها بر روی وسایل نقلیه افتادند. درنتیجه شکل محصولات خود را با استفاده از رنگ های متنوع بر روی بدنه وسایل نقلیه به تصویر کشیدند. البته در آن زمان به دلیل آنکه فناوری چاپ و تصویر برداری به قدر کافی رشد نکرده بود، بیشتر تصاویر روی بدنه وسایل حمل و نقل، به صورت کمیک استریپ نمایش داده می شدند. البته در برخی از موارد نیز، در عوض ترسیم تصاویر بر روی بدنه و سایل نقلیه، پیام های تبلیغاتی را بر روی صفحاتی می کشیدند و سپس این صفحات را بر روی بدنه و یا روی سقف وسایل نقلیه قرار می دادند. با گسترش شهرها، لزوم استفاده از وسایل نقلیه عمومی کاملا مشهود بود. مردم برای این که بتوانند در شهرهای بزرگ از مکانی به مکان دیگری بروند، دیگر نمی توانستند پیاده رفت و آمد نمایند. گاری و کالسکه نیز منسوخ شده بود و تنها وسایل نقلیه موتوری در داخل شهرهای بزرگ درحال تردد بودند. از مدت ها پیش نیز شهرداری ها به منظور رسیدگی به امور شهری و شهروندان به وجود آمده بودند. به دلیل وسعت شهرها و شلوغی آنها، شهرداری ها به این نتیجه رسیدند که وسایل حمل و نقل عمومی برای جا به جایی مردم شهر لازم است و باید چنین وسایلی را در شهرها به کار گیرند. در نتیجه شرکت های خصوصی اتوبوسرانی و پس از آن تاکسیرانی تاسیس شدند. در این شرکت ها، تعدادی قطار، اتوبوس یا خودرو در قالب تاکسی وجود داشتند که رانندگانی آنها را در سطح شهر به حرکت در می آورند. در ابتدای کار نیز تنها نام شرکت های قطار، اتوبوسرانی یا تاکسیرانی روی بدنه آنها نوشته شده بود. البته در برخی از موارد نیز از رنگ های خاصی ( مانند رنگ قرمز) برای رنگ آمیزی کامل وسایل نقلیه استفاده می شد تا بدین ترتیب هر کسی با دیدن رنگ آن وسایل، متوجه شرکت اتوبوسرانی یا تاکسیرانی گردد. پس از آن که مدتی این اتوبوس ها یا تاکسی ها در سطح شهرها درحال تردد بودند. تجار متوجه شدند که مردم توجه بسیاری به این وسایل نشان می دهند و همچنین به سرعت نام شرکت ها یا رنگ خاص آن وسایل نقلیه به عنوان فرهنگ شهری نهادینه شد. دراین زمان بود که تجار به فکر استفاده از بدنه این وسایل نقلیه به عنوان مکانی برای تبلیغ محصولات خود افتادند. بدین ترتیب، بدنه این وسایل را جهت نمایش محصولات خود اجاره کرده و از حداکثر امکانات جهت نمایش تصاویر بسیار زیبا و جذاب جهت تأثیر گذاری بر مردم شهر، استفاده کردند. از این زمان به بعد، توجه متخصصین بازاریابی و تبلیغات بر پیشرفت روش های چاپ و تصویر سازی معطوف شد به طوری که هم اکنون شاهد کیفیت بالای تصاویر روی بدنه وسایل نقلیه هستیم.

گرافیک مترو

درادامه انواع گرافیک هایی که درمحیط اطراف ما وجود دارند، می توان به گرافیک فضاهای بسته اشاره داشتم. یکی از این فضاهای بسته سالن های انتظار و ایستگاه های مترو است که از شروع ساخت مترو در شهرهای بزرگ جهان مورد استفاده قرارگرفته اند. ایستگاه های مترو لندن یا مسکو که ده ها سال از عمر آن می گذرد خود نمایشگاهی بزرگ از آثار هنرهای تصویری است. زیبایی نقاشی های خیره کننده در این فضاها آنجا را تبدیل موزه ای ثابت و قابل دیدن برای عموم مردم کرده است. بعد از تغییراتی که در بازار اقتصاد و تجارت جهانی وجود آمد این ایستگاه ها محل مناسبی برای درج آگهی ها و پیام ها تجاری تبلیغی، آموزشی و خدمات گوناگون شد. با توجه به طراحی معماری بسیار پیشرفته ای که در داخل این فضاها رخ داده است، می بایست اشاره ای به روش های معماری داخلی کرد که با شیوه های کلاسیک - مدرن و کاملاً" مدرن انجام می شود. عکاسی، طراحی صنعتی، مجسمه سازی و گرافیک به عنوان هنرهای تجسمی امکان بروز ایده ها و روش های اجرایی را برای طراحان به وجود آورد.
ورودی بسیاری از ایستگاه های جدید مترو تحت تأثیرجریان مدرنیسم خود نوعی اثر هنری را تداعی می کنند که در عین کاربرد به طور همزمان خلاقیت نوینی را نمایش می دهد. استفاده از نور، رنگ، بافت های مختلف و احجام گوناگون فضای داخلی را متنوع، کاربردی و تأثیر گذار کرده است. این نوع محیط ها که بیش از چند دقیقه ای مخاطبین را در خود نگه نمی دارند، با همان تأثیر چند دقیقه ای خود فضای آرامش بخش و زیبایی را پیش روی آنان قرار می دهد. وجود نقش برجسته ها، مجسمه های سه بعدی و احجام انتزاعی به گونه ای بازتاب هنر و فرهنگ بومی و مدرن جغرافیایی این مکان ها را به عرصه نمایش می گذارد. جدای از این نوع نگاه باید به تابلوهای تبلیغاتی ارائه شده در این ایستگاه ها نیز اشاره کرد. تابلوهایی که به وسیله چاپ های بزرگ، پوسترهای رنگین با قاب های تزئینی شیشه ای زیبا با تابلوهایی به وسیله نئون ها، نورها و تابلوهای light box که منبع نور در پشت آنها قرار دارد، به خاطر حضور چند صد هزار نفری مخاطبین هر روزه از یکی از راه های تبلیغ کالاها یا خدمات گوناگون هستند. طبعاً نگهداری و مرمت دائمی چنین فضاهایی ازمهم ترین مسائل پیش روی مدیران شهری یا شهرداری هاست. از دیگر عواملی که به طور حتم می بایست دراین مکان ها مورد استفاده قرار گیرد، مبلمان شهری است. صندلی های انتظار و سایر لوازم مورد نیاز مثل سطل های زباله، باجه ها، علائم عمومی و سایر موارد مورد نیاز علاوه بر رفع ضرورت قطعی و مورد استفاده مسافران به زیبایی این گونه مکان ها می افزاید. علاوه بر ایستگاه ها و فضاهای داخلی آنها، بدنه قطارها و نیز برای تبلیغات قابل استفاده می باشند که این تبلیغات می تواند بر مسافرینی اثر بگذارد که منتظر سوار شدن هستند. فضای داخلی واگن ها می تواند به گونه ای باشد که مسیر برای مسافرینی که هر روزه از مترو استفاده می کنند خسته کننده نباشد، استفاده از طرح ها و رنگ هایی که طبیعت را برای ماتداعی می کند موجب می شود فضای دلگیر داخل تونل های تاریک مترو قابل تحمل یا حتی دلپذیر شود چون در طول مسیر این امکان وجود دارد که افراد بیشتر به اطراف خود دقت کنند، تبلیغات می تواند توجه افراد را بیشتر به خود جلب کند.

تاکسی ها و اتومبیل های شخصی

تاکسی ها و اتومبیل های شخصی نیز نوع دیگری از بیلبورهای متحرک هستند که با حرکت در سطح شهر می توانند پیامی را به تعداد زیادی از افراد برسانند، البته دراین وسایل به دلیل ابعاد کوچک تر آن، نسبت به اتوبوس فضای کمتری در اختیار دارند.
تبلیغات تاکسی ها در اکثر موارد به صورت یک تابلو روی سقف اتومبیل یا یک نوار روی بدنه می باشد.
همان طور که در نمونه های زیر مشاهده می کنید از بدنه اتومبیل های شخصی به ندرت برای تبلیغات استفاده می شود و در اکثر موارد طراحی های بدنه این اتومبیل ها بیشتر جنبه تزئینی دارد.
منبع مقاله :
نشریه شهر، زندگی، زیبایی شماره 1