طرحی مقدماتی درباره ی گونه شناسی مراجع تاریخی

از حیث روشی، ‌مهم ترین ویژگی که می توان برای دانش تاریخ در نظر گرفت، سندی بودن آن است، علمی کاملاً مبتنی بر اسناد و مدارک تاریخی. به گفته ی استنفورد،...

يکشنبه، 26 آبان 1392

روش تاریخ نگاری و اندیشه سیاسی ابوعلی مسکویه

ابوعلی مسکویه، ‌احمد بن محمد بن یعقوب(320 ه ق -420 ه ق)که به اشتباه به او ابن مسکویه نیز می گویند(در حالی که مسکویه لقب خود اوست نه جد یا پدرش)(1)...

يکشنبه، 26 آبان 1392

کند و کاوى در تعریف علم تاریخ و نقد یک نگاه

تاریخ نگارى در فرهنگ ایرانى - اسلامى سنتى کهن و ریشه دار است، اما واقعیتى تلخ و تکان دهنده، این سنت کهن را تا روزگار ما همراهى کرده است و آن...

يکشنبه، 5 آبان 1392

کندوکاوی دیگر در تعریف علم تاریخ

بسیار جای خوش بختی است که یکی از اهالی تاریخ در حوزة نظری علم تاریخ دست به قلم برده و به اظهار نظر پرداخته است؛ حوزه ای که علی رغم اهمیت فوق...

يکشنبه، 5 آبان 1392

تاریخ نگارى اسلامى در دو قرن اول هجرى

جنبش فرهنگى تاریخ نگارى اسلامى همواره تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گرفته است که بخشى از آنها ریشه در نیازهاى حیات اجتماعى و بخشى دیگر نیز از سطوح...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ و مورخان اسلامى تا پایان دوران عباسى (2)

در تاریخ بشرى, تمدن هایى که تاریخ مکتوب ندارند روایت خود را به آیندگان اختصاص داده و تمایل چندانى به حفظ اعمال اجداد خود نشان نمى دهند. خلاف...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ و مورخان اسلامى تا پایان دوران عباسى (1)

در تاریخ بشرى, تمدن هایى که تاریخ مکتوب ندارند روایت خود را به آیندگان اختصاص داده و تمایل چندانى به حفظ اعمال اجداد خود نشان نمى دهند. خلاف...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ و فلسفه تاریخ

نوشتار حاضر به سبک و سیاق مدخل هاى دایره المعارف ها به نحو مختصر اما مفید و جامع به سه مقوله تاریخ, روش شناسى و فلسفه تاریخ پرداخته است. بخش...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ نگاران و رویداد قادسیه

رویداد قادسیه, سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد. مسلمین با فتح ایران ساسانى در پایان بخشیدن به دوران شاهنشاهى کهنسال ساسانى, وارث تمدن...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ نگاران عرب و فتنه کبرا (1)

پایان خلافت عثمان با بحرانى همه جانبه روبه رو شد و به کشته شدن او و تفرقه امت اسلامى منجر گردید. کتاب هاى تاریخى از این بحران با نام ((فتنه))...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

تاریخ نگاران عرب و فتنه کبرا (2)

مقاله حاضر که ترجمه فصل اول از کتاب ((المورخون العرب و الفتنه الکبرى)) مى باشد به بحث و بررسى بحرانى مى پردازد که در پایان خلافت عثمان, امت اسلامى...

سه‌شنبه، 30 مهر 1392

روش‏هاى جاحظ در تبیین گزارش‏هاى تاریخى‏

با جست وجو در آثار جاحظ مى توان روش هاى او را در دست یابى به صحت اخبار، به صورت قواعدى کلى دریافت. وى با بیان قاعده ى «طبع» اعتقاد دارد که در...

يکشنبه، 28 مهر 1392

مورخین و علم تاریخ

در تاریخنویسی اولین سرمشقی که مسلمین پیدا کردند عبارت بود از خداینامه ها ـ کتب پهلوی ، که اساس حماسه ملی ایران بشمار می آمد. در جاهلیت ، آنچه...

پنجشنبه، 25 مهر 1392

ابوحفص کرمانى مورخى ناشناخته

نفوذ ایرانیان در دستگاه خلافت عباسى تنها منحصر به خاندان هاى چندى نظیر طاهریان و آل سهل و برمک و بختیشوع و نوبخت نبود، بلکه افراد بسیارى، بى...

چهارشنبه، 24 مهر 1392

انواع تاریخ نگاری محلی در اسلام از دیدگاه روزنتال

فرانتس روزنتال ،خاور شناس آمریکایی آلمانی الاصل ، در سال ۱۹۱۴ در برلین زاده شد. پس طی تحصیلات ابتدایی در زادگاهش ، در سال ۱۹۳۵ در رشته زبانهای...

شنبه، 13 مهر 1392

از افسانه و اسطوره تا تاریخ نگاری ایرانیان

تاریخ و تاریخ نگاری ایرانیان ، مباحث بسیاری را در دوران اخیر برانگیخته است و در این میان اختلا ف نظرهای بسیاری نیز به چشم می خورد. با نظری اجمالی...

شنبه، 13 مهر 1392

حمدا... مستوفی دبیر مورخ

ایران پیش از ورود اسلا م در سلسله حکومت داری خود دارای گروه هایی بود که یکی از آنها عنوان دبیران را داشت و رئیس آنها را دبیران مذ می گفتند. با...

پنجشنبه، 11 مهر 1392

جایگاه نجوم, تقویم و گاهشماری در اندیشه تاریخ نگاری مسعودی

علی بن حسین مسعودی مورخ و متفکر نامدار قرن چهارم از نادر مورخانی است که روش های نوینی را در تاریخ نگاری اسلامی متداول ساخت و با تلفیق دانش تاریخ...

پنجشنبه، 11 مهر 1392

جمع آوری اطلاعات برای شجره نامه نویسی

یکی از شاخه های تاریخ محلی شجره نامه نویسی یا همان علم انساب است که از دیر باز در کشور ما وجود داشته و علمای زیادی به آن پرداخته اند. با گرایشی...

شنبه، 6 مهر 1392

انواع تاریخ نگاری محلی در اسلام

فرانتس روزنتال، خاور شناس آمریکایی آلمانی الاصل، در سال 1914 در برلین زاده شد. پس طی تحصیلات ابتدایی در زادگاهش، در سال 1935 در رشته زبانهای...

شنبه، 6 مهر 1392