علائم کم خونی را بشناسید (بخش اول)

مطمئنا بیش‌تر آدم‌ها اطلاعاتی درباره‌ی بیماری کم خونی دارند. کم خونی نوعی بیماری است که در آن، تعداد گلبول‌های قرمز سالم خون در بدن بسیار کاهش می‌یابد. علائم کم خونی معمولا به علت کاهش قابل ملاحظه تولید گلبول های قرمز خون و در نتیجه، کاهش تامین اکسیژن به اندام‌ها و بافت‌های حیاتی بدن ایجاد می‌شوند. بنابراین، شاید برای‌تان سوال پیش آمده باشد که نشانه‌ها و علائم کم خونی چه هستند. در این مقاله، اطلاعات زیادی درباره علائم کم خونی یاد خواهید گرفت.

۱. رنگ پریدگی پوست

نخستین و شایع‌ترین علامتی که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بروز بیماری کم خونی باشد، رنگ پریدگی پوست است. رنگ پریدگی پوست وضعیتی است که در آن، رنگ پوست در مقایسه با حالت طبیعی آن به شکلی غیر معمول روشن می‌شود. از آن‌جا که رنگ پریدگی معمولا به دلیل پایین آمدن جریان خون یا کاهش میزان گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود، شکی وجود ندارد که کم خونی حاد علت اصلی بروز رنگ پریدگی است.

از این رو، اگر متوجه شده‌اید به دلیل کاهش میزان گلبول‌های قرمز خون دچار رنگ پریدگی و برخی دیگر از علائم نظیر:
الف. افزایش سرعت ضربان قلب
ب. افزایش یا کاهش فشار خون
پ. تنگی نفس
ت. از دست دادن هوشیاری

هستید، ضروری است در اسرع وقت مراقبت‌های پزشکی لازم را به عمل آورید، زیرا رنگ پریدگی پوست ناشی از کم خونی می‌تواند بسیار خطرناک و در حقیقت، مرگ‌آور باشد. درمان رنگ پریدگی پوست ناشی از کم خونی شامل مصرف مکمل‌های ویتامین B12 و آهن، تزریق خون، یا در موارد شدیدتر، انجام عمل جراحی می‌شود.
 

علامت دیگری که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ابتلا به بیماری کم خونی باشد، خستگی عمومی بدن است. در واقع، این وضعیت نیز یکی از شایع‌ترین مواردی است که هنگام ابتلا به کم خونی می‌تواند رخ دهد. با این‌که این وضعیت معمولا به خاطر سبک زندگی افراد ایجاد می‌شود، ولی اگر به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص دچار خستگی شده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از بروز بیماری‌های خطرناکی نظیر کم خونی باشد.

جهت ایجاد اطمینان از پیشگیری از خستگی ناگهانی ناشی از کم خونی، لازم است درباره‌ی غذاهای مصرفی‌تان مراقبت‌های خاصی به عمل آورید. باید مواد غذایی سرشار از آهن، اسید فولیک، و ویتامین B12 مصرف کنید؛ و هم‌زمان، به طور مرتب به انجام فعالیت‌های بدنی بپردازید و عادات سالمی را در زندگی پیش بگیرید.
 

از دیگر علائم کم خونی بروز زردی (یرقان) است. زردی نوعی اختلال است که معمولا با زرد شدن رنگ پوست و چشم‌ها ظاهر می‌شود. اساسا، رنگ زرد پوست و چشم‌ها در اثر تولید بیش از اندازه‌ی بیلی‌روبین در بدن ایجاد می‌شود؛ بیلی‌روبین به علت تجزیه‌ی گلبول‌های قرمز مرده‌ی خون در کبد تشکیل می‌شود.

بنابراین، اگر متوجه‌ شده‌اید به زردی (یرقان) مبتلا هستید، لازم است در اسرع وقت اقدامات درمانی را به عمل آورید، زیرا در موارد شدید این بیماری، جهت کاهش میزان بیلی‌روبین در بدن به تزریق خون نیاز پیدا می‌شود. ولی در بیش‌تر موارد زردی (یرقان) معمولی بدون نیاز به اقدامات درمانی جدی برطرف می‌شود، و گاهی اوقات پزشک جهت کاهش میزان بیلی‌روبین اضافی در بدن از نور درمانی استفاده می‌کند.
 

یکی دیگر از علائم کم خونی اختلال انعقاد خون است. این وضعیت بر نحوه‌ی لخته شدن خون تاثیر می‌گذارد. هر گاه انسان دچار جراحت می‌شود، معمولا جهت پیشگیری از خونریزی زیاد و از دست دادن خون، در ناحیه‌ی مجروح بدن، خون از حالت مایع به جامد تبدیل می‌شود و به اصطلاح لخته می‌شود. اختلال انعقاد خون هنگامی رخ می‌دهد که بدن فرد به اندازه‌ی کافی دارای پروتئینی به نام فاکتور انعقادی و سلول‌های خونی به نام پلاکت نباشد. از این رو، اگر متوجه شده‌اید خونریزی‌تان با سرعت کافی بند نمی‌آید و لخته نمی‌شود، باید درمان‌های لازم را انجام دهید، زیرا این وضعیت می‌تواند به از دست دادن مقدار زیادی خون منجر شود، و بدون شک باعث بروز بیماری کم خونی و سایر مشکلات خطرناک سلامتی می‌شود.

راه‌های زیادی برای درمان اختلال انعقاد خون وجود دارد، از جمله:
الف. مصرف مکمل‌های آهن جهت جبران میزان آهن از دست رفته‌ی ناشی از خونریزی‌های زیاد
ب. نیاز احتمالی به تزریق خون در صورتی که با مصرف مکمل آهن بهبودی حاصل نشود
پ. تزریق فاکتور انعقادی به جریان خون بیمار جهت پیشگیری از بروز خونریزی‌های زیاد در آینده، به عنوان یکی دیگر از درمان‌هایی که می‌تواند برای بهبود بیماران مبتلا به اختلال انعقاد خون به کار روند.
 

از دیگر علائم ابتلا به بیماری کم خونی می‌توان به مشاهده‌ی مدفوع سیاه یا خونی هنگام اجابت مزاج اشاره کرد. مدفوع سیاه یا خونی نشان می‌دهد داخل مجاری گوارشی فرد خونریزی وجود دارد، و این خود نشانه‌ای از وجود بیماری‌های جدی و خطرناکی است.

بنابراین، اگر هنگام اجابت مزاج شاهد مدفوع سیاه یا خونی هستید،‌ باید فورا به پزشک مراجعه کنید، از دست دادن خون هنگام اجابت مزاج می‌تواند به بیماری کم خونی منجر شود. چنان‌چه فرد بیمار دچار مدفوع سیاه و بیماری کم خونی باشد، لازم است در اسرع وقت تحت تزریق خون قرار گیرد تا میزان گلبول‌های قرمز از دست رفته‌اش جبران شود. جهت پیشگیری از ایجاد مدفوع سیاه یا خونی، لازم است مقدار زیادی مایعات مصرف کنید و در طول روز به اندازه‌ی کافی به بدن‌تان آبرسانی کنید. هم‌چنین لازم است از مصرف کافی فیبر به صورت مرتب در طول روز اطمینان حاصل کنید.
 

علامت دیگری که ممکن است در اثر ابتلا به کم خونی در بدن بروز کند، فشار خون پایین است. آدم‌ها ممکن است در اثر افت ناگهانی فشار خون‌شان دچار وضعیتی شوند که به آن فشار خون پایین گفته می‌شود. افت ناگهانی فشار خون معمولا به دلیل از دست رفتن خون زیاد ناشی از جراحت، بارداری، یا بروز عفونت در جریان خون رخ می‌دهد.

بنابراین، چنان‌چه به هر دلیل خون زیادی از دست داده‌اید، و هم‌چنین علائمی نظیر سرگیجه، خستگی ناگهانی، تاری دید، حالت تهوع، و از دست دادن هوشیاری را در خود مشاهده می‌کنید، باید در اسرع وقت به انجام اقدامات درمانی مناسب بپردازید، زیرا احتمالا به تزریق خون نیاز داشته باشید. هرگاه احساس می‌کنید دچار فشار خون پایین شده‌اید، به خاطر بسپارید آبرسانی به بدن همواره، و به ویژه در این شرایط، از اهمیت بالایی برخوردار است.

ادامه دارد...

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی