بیماری اوریون، علائم، علت ها و درمان آن (بخش اول)

نشانه‌ی اولیه‌ی بیماری اوریون تورم غدد بزاقی است که باعث باد کردن نواحی دو طرف گلو و صورت می‌شود.
 

بیماری اوریون یک عفونت ویروسی است که اساسا غدد بزاقی (غده‌های تولیدکننده‌ی بزاق) موجود در نزدیکی گوش‌ها را آلوده می‌کند. اوریون می‌تواند باعث ورم کردن یک یا هر دو غده‌ی بزاقی شود. تا پیش از آن‌که واکسن اوریون در ایالات متحده رواج پیدا کند، ابتلا به این بیماری در این کشور شایع بود. از آن به بعد، شمار مبتلایان به اوریون به اندازه‌ی قابل توجهی کاهش یافته است.

با وجود این، ابتلا به این بیماری هم‌چنان در کشوری مثل ایالات متحده مشاهده می‌شود، و شمار موارد ابتلا به آن در سال‌های اخیر به آهستگی رو به افزایش است. به طور کلی، آدم‌هایی دچار این وضعیت می‌شوند که واکسن اوریون را دریافت نکرده‌اند. معمولا اوریون بر اثر تماس نزدیک با فرد آلوده به این ویروس، و غالبا در محیط مدرسه یا دانشگاه شیوع پیدا می‌کند. عوارض بیماری اوریون، نظیر ضعف شنوایی، به طور بالقوه خطرناک، ولی نادر هستند. هیچ درمان خاصی برای اوریون وجود ندارد.
 

برخی از آدم‌های مبتلا به ویروس اوریون ممکن است هیچ گونه نشانه یا علامتی را تجربه نکنند؛ برخی دیگر نیز شاید دچار علائم بسیار خفیف شوند. ولی چنان‌چه نشانه‌ها و علائم این بیماری بروز کنند، معمولا حدود ۲ الی ۳ هفته پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس ظاهر می‌شوند.

نشانه‌ی اولیه‌ی بیماری اوریون تورم غدد بزاقی است که باعث باد کردن نواحی دو طرف گلو و صورت می‌شود. سایر نشانه‌ها و علائم این بیماری عبارت هستند از:
الف. احساس درد در غدد بزاقی متورم در یک یا هر دو طرف صورت
ب. احساس درد هنگام جویدن یا بلعیدن
پ. تب
ت. سردرد
ث. درد ماهیچه
ج. ضعف و خستگی مفرط
چ. کاهش اشتها
 

چنان‌چه خود یا فرزندتان دچار نشانه‌ها و علائم اوریون شده‌اید، باید نزد پزشک بروید. بیماری اوریون تا حدود ۹ روز پس از ظاهر شدن علائم به شدت واگیردار است. هنگام تعیین وقت ملاقات با پزشک، حتما منشی را در جریان احتمال ابتلای خود یا فرزندتان به اوریون قرار دهید، تا مسئولان مرکز درمانی اقدامات لازم را جهت جلوگیری از گسترش این ویروس به سایر آدم‌ها در اتاق انتظار به عمل بیاورند.

در فاصله‌ی زمانی بین مشاهده‌ی نخستین علائم این بیماری تا ملاقات با پزشک می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
الف. استراحت تا حد امکان
ب. در صورت نیاز، تسکین علائم بیماری به وسیله‌ی کمپرس سرد و مصرف برخی داروهای مسکن بدون نسخه نظیر ایبوپروفن (ادویل، موترین آی‌بی، و غیره) و استامینوفن (تیلنول و غیره)

از آن‌جا که شیوع بیماری اوریون کاهش یافته است، بنابراین، احتمال دارد وضعیت‌ها یا بیماری‌های دیگری باعث ایجاد نشانه‌ها و علائم‌تان شده باشند. ورم غدد بزاقی و تب می‌توانند نشان‌دهنده‌ی بروز وضعیت‌های زیر نیز باشند:
الف. انسداد غدد بزاقی
ب. یک عفونت ویروسی دیگر
 

بیماری اوریون توسط ویروسی ایجاد می‌شود که به آسانی ممکن است توسط بزاق آلوده از فردی به فرد دیگر منتقل شود. چنان‌چه در برابر این بیماری مصونیت به دست نیاورده باشید، فقط با استنشاق قطرات بزاق فرد آلوده از طریق سرفه یا عطسه ممکن است به اوریون مبتلا شوید. هم‌چنین، در اثر استفاده‌ی مشترک از ظروف یا فنجان فرد آلوده نیز ممکن است به این بیماری دچار شوید.
 

معمولا اوریون به ندرت عوارضی به همراه دارد، ولی عوارض این بیماری به طور بالقوه ممکن است خطرناک باشند.
 

الف. بیضه‌ها – این وضعیت که به آن ورم بیضه گفته می‌شود، باعث تورم یک یا هر دوی بیضه‌ها در مردان بالغ می‌شود. ورم بیضه وضعیتی دردناک است، ولی به ندرت ممکن است به ناتوانی در فرزندآوری منجر شود.

ب. مغز – عفونت‌های ویروسی از قبیل اوریون می‌توانند به التهاب مغز (انسفالیت) منجر شوند. انسفالیت می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی شود و زندگی بیمار را به شدت تهدید کند.

پ. غشاء و مایعات اطراف مغز و نخاع – این وضعیت که با نام مننژیت شناخته می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که ویروس اوریون از طریق جریان خون در بدن منتشر، و باعث عفونت دستگاه عصبی مرکزی شود.

ت. لوزالمعده – نشانه‌ها و علائم این وضعیت که با نام پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده شناخته می‌شود، شامل درد در ناحیه‌ی بالای شکم، حالت تهوع و استفراغ هستند.
 

الف. ضعف شنوایی – این مشکل می‌تواند در یک یا هر دو گوش ایجاد شود. ضعف شنوایی ناشی از بیماری اوریون، اگرچه بسیار نادر است، ولی گاهی اوقات دائمی خواهد بود.
ب. مشکلات قلبی – اوریون به ندرت ممکن است باعث ضربان قلب غیر طبیعی و بیماری‌های ماهیچه‌ای قلب شود.
پ. سقط جنین – ابتلا به بیماری اوریون در دوران بارداری، به خصوص در اوایل این دوره، ممکن است به سقط جنین منجر شود.
 

بهترین راه پیشگیری از اوریون واکسینه شدن علیه این بیماری است. بیش‌تر آدم‌ها با دریافت یک دوره واکسن کامل در برابر این بیماری مصون می‌شوند. واکسن اوریون معمولا به صورت ترکیبی از سه واکسن سرخک، اوریون، و سرخجه (ام‌ام‌آر) در دسترس است که شامل بی‌خطرترین و موثرترین شکل هر یک از این واکسن‌ها است. توصیه می‌شود کودکان پیش از رفتن به مدرسه ۲ دوز واکسن ام‌ام‌آر دریافت کنند.

این واکسن باید در دو دوره به کودک تزریق شود:‌
الف. بین سنین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی
ب. بین سنین ۴ الی ۶ سالگی

دانشجویان، مسافران بین‌المللی، و کارکنان مراکز پزشکی و درمانی به شکل ویژه باید از دریافت دو دوز کامل واکسن ام‌ام‌آر اطمینان حاصل کنند. یک دوز واحد از این واکسن نمی‌تواند به طور موثر از بروز بیماری اوریون پیشگیری کند.

معمولا دریافت دوز سوم این واکسن توصیه نمی‌شود؛‌ ولی چنان‌چه در ناحیه‌ای قرار دارید که دچار شیوع بیماری اوریون شده است، پزشکان ممکن است توصیه کنند دوز سوم را نیز دریافت کنید. مطالعه‌ای در خصوص شیوع اخیر بیماری اوریون در یک دانشگاه نشان داد، دانشجویانی که دوز سوم واکسن ام‌ام‌آر را دریافت کرده بودند، در مقایسه با دیگران کم‌تر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار گرفتند.
 

در شرایط زیر به دریافت واکسن نیاز ندارید:‌
الف. بعد از ۱۲ ماهگی دو دوز از واکسن ام‌ام‌آر را دریافت کرده‌اید
ب. بعد از ۱۲ ماهگی یک دوز از واکسن ام‌ام‌آر دریافت کرده‌اید، و کودک خردسال یا فرد بزرگسالی که هستید که آن‌چنان در معرض خطر ابتلا به سرخک یا اوریون قرار ندارید
پ. نتایج آزمایش خون‌تان مصونیت در برابر سرخک، اوریون، و سرخجه را نشان داده‌اند
ت. بیش‌تر از ۶۲ سال دارید – بیش‌تر آدم‌ها در این گروه سنی معمولا به صورت طبیعی به ویروس اوریون مبتلا شده و بهبود یافته‌اند، و در برابر این بیماری مصون هستند
 

الف. آدم‌های مبتلا به واکنش‌های آلرژیک خطرناک به آنتی‌بیوتیک نئومایسین یا سایر ترکیبات موجود در واکسن ام‌ام‌آر
ب. زنان باردار یا زنانی که قصد دارند طی چهار هفته‌ی آینده باردار شوند باردار شوند
پ. آدم‌های دچار ضعف شدید دستگاه ایمنی بدن.
 

در شرایط زیر باید واکسن دریافت کنید:‌
الف. زن غیر باردار در سنین فرزندآوری
ب. حضور در دانشگاه یا موسسات آموزش عالی
پ. اشتغال در بیمارستان، امکان درمانی و پزشکی، مدرسه یا محل مراقبت از کودکان
ت. قصد مسافرت به کشورهای خارجی یا انجام یک سفر دریایی.
 

در شرایط زیر باید برای دریافت واکسن کمی صبر کنید:
الف. ابتلا به یک بیماری متوسط یا شدید – باید تا بهبودی کامل صبر کنید
ب. سپری کردن دوران بارداری – باید تا بعد از زایمان صبر کنید.
 

در شرایط زیر، پیش از دریافت واکسن باید با پزشک مشورت کنید:
الف. ابتلا به سرطان
ب. ابتلا به یک اختلال خونی
پ. ابتلا به یک بیماری که باعث اختلال در دستگاه ایمنی می‌شود، از جمله ایدز
ت. در حال درمان با داروهایی نظیر استروئیدها که بر دستگاه ایمنی بدن تاثیر می‌گذارند
ث. دریافت واکسن‌های دیگر ظرف چهار هفته‌ی گذشته

ادامه دارد...

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی