مقدمه
فولیک اسید در واقع همان ویتامین ب9 است که گاهی اوقات نیز با نام فولات شناخته می شود. ویتامین ب9 یا همان فولیک اسید، نقشی مهم و جدی در ساخت سلول ها و DNA ایفا می کند. فولیک اسید به صورت انحصاری در برخی ویتامین ها و مواد غذایی غنی شده یافت می شود.
ویتامین ب9 وقتی به صورت طبیعی در مواد غذایی باشد، فولات نامیده می شود. انواع لوبیا، پرتقال، مارچوبه، کلم بروکسل و همه سبزیجات برگ سبز، حاوی فولات هستند.
میزان نیاز روزانه به این ویتامین در بیشتر افراد بالغ 400 میکرو گرم است، در حالیکه خانم های باردار به 600 و خانم های شیرده به 500 میکرو گرم ویتامین ب9، نیاز دارند.
پایین بودن سطح فولات در خون با برخی بیماری ها مانند نقص های مادر زادری بیماری های قلبی، سکته و حتی ابتلا به برخی از انواع سرطان، مرتبط است.
اما باید توجه نمایید که زیاده روی در مصرف فولیک اسید نیز می تواند مشکلاتی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. در ادامه به برخی عوارض احتمالی زیاده روی در مصرف فولیک اسید اشاره می کنیم.
ویتامین ب9 وقتی به صورت طبیعی در مواد غذایی باشد، فولات نامیده می شود. انواع لوبیا، پرتقال، مارچوبه، کلم بروکسل و همه سبزیجات برگ سبز، حاوی فولات هستند.
میزان نیاز روزانه به این ویتامین در بیشتر افراد بالغ 400 میکرو گرم است، در حالیکه خانم های باردار به 600 و خانم های شیرده به 500 میکرو گرم ویتامین ب9، نیاز دارند.
پایین بودن سطح فولات در خون با برخی بیماری ها مانند نقص های مادر زادری بیماری های قلبی، سکته و حتی ابتلا به برخی از انواع سرطان، مرتبط است.
اما باید توجه نمایید که زیاده روی در مصرف فولیک اسید نیز می تواند مشکلاتی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد. در ادامه به برخی عوارض احتمالی زیاده روی در مصرف فولیک اسید اشاره می کنیم.
چگونه سطح فولیک اسید خون از حد طبیعی فراتر می رود؟
بدن شما فولیک اسید و فولات را به روش هایی نسبتاً متفاوت جذب می کند.
به عنوان مثال، تقریباً تمام فولاتی که از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود، قبل از ورود به جریان خون در روده ها فعال می شوند.
در عوض، درصد کمتری از فولیک اسیدی که از طریق غذاهای فرآوری شده و یا مکمل ها مصرف می شود، در روده ها فعال خواهد شد.
بقیه فولیک اسید به کمک کبد و دیگر بافت های بدن و در فرآیندی آرام، جذب بدن می شود.
به این ترتیب پس از مصرف مکمل های فولیک اسید و یا غذاهای غنی شده با این ویتامین، ممکن است فولیک اسید غیر فعال در بدن شما افزایش یابد و این در حالی است که حتی در صورت مصرف زیاد غذاهای سرشار از فولات، این اتفاق نخواهد افتاد.
این موضوع اندکی جای نگرانی دارد، زیرا سطح بالای فولیک اسید غیر فعال در بدن، می تواند با ابتلا به برخی بیماری ها مرتبط باشد. در ادامه برخی مشکلات ناشی از زیاده روی در مصرف فولیک اسید را با هم مرور می کنیم.
به عنوان مثال، تقریباً تمام فولاتی که از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود، قبل از ورود به جریان خون در روده ها فعال می شوند.
در عوض، درصد کمتری از فولیک اسیدی که از طریق غذاهای فرآوری شده و یا مکمل ها مصرف می شود، در روده ها فعال خواهد شد.
بقیه فولیک اسید به کمک کبد و دیگر بافت های بدن و در فرآیندی آرام، جذب بدن می شود.
به این ترتیب پس از مصرف مکمل های فولیک اسید و یا غذاهای غنی شده با این ویتامین، ممکن است فولیک اسید غیر فعال در بدن شما افزایش یابد و این در حالی است که حتی در صورت مصرف زیاد غذاهای سرشار از فولات، این اتفاق نخواهد افتاد.
این موضوع اندکی جای نگرانی دارد، زیرا سطح بالای فولیک اسید غیر فعال در بدن، می تواند با ابتلا به برخی بیماری ها مرتبط باشد. در ادامه برخی مشکلات ناشی از زیاده روی در مصرف فولیک اسید را با هم مرور می کنیم.
1. ممکن است کمبود ویتامین ب12 را پنهان سازد
جذب بیش از حد فولیک اسید ممکن است موجب پنهان شدن کمبود ویتامین ب12 شود.
بدن ما برای تولید گلبول های قرمز خون و حفظ عملکرد قلب، مغز و سیستم عصبی از ویتامین ب12 استفاده می کند.
بنابراین وقتی سطح ویتامین ب12 در بدن کاهش یابد، توانایی مغز تحلیل رفته و ممکن است به آسیب های عصبی دائمی منجر شود. متأسفانه این آسیب دائمی است و تشخیص به موقع کمبود ویتامین ب12 می تواند از آن پیشگیری نماید.
بدن، از فولات و ویتامین ب12 به نحوی مشابه استفاده می کند، بنابراین کمبود یکی از آن ها ممکن است علائمی مشابه با کمبود دیگری را نشان دهد.
برخی شواهد نشان می دهند که مصرف مکمل های فولیک اسید می تواند کم خونی ناشی از ویتامین ب12 را پنهان نماید.
بدن ما برای تولید گلبول های قرمز خون و حفظ عملکرد قلب، مغز و سیستم عصبی از ویتامین ب12 استفاده می کند.
بنابراین وقتی سطح ویتامین ب12 در بدن کاهش یابد، توانایی مغز تحلیل رفته و ممکن است به آسیب های عصبی دائمی منجر شود. متأسفانه این آسیب دائمی است و تشخیص به موقع کمبود ویتامین ب12 می تواند از آن پیشگیری نماید.
بدن، از فولات و ویتامین ب12 به نحوی مشابه استفاده می کند، بنابراین کمبود یکی از آن ها ممکن است علائمی مشابه با کمبود دیگری را نشان دهد.
برخی شواهد نشان می دهند که مصرف مکمل های فولیک اسید می تواند کم خونی ناشی از ویتامین ب12 را پنهان نماید.
2. ممکن است کاهش توانایی های ذهنی مرتبط با سن را تسریع نماید
مصرف بیش از حد فولیک اسید می تواند کاهش توانایی های ذهنی مرتبط با سن را سرعت بخشد. این موضوع در افراد مبتلا به کمبود ویتامین ب12، پر رنگ تر است.
مطالعه ای بر روی افراد سالم بالای 60 سال، میان سطح بالای فولات و نقص توانایی ذهنی در مواردی که سطح ویتامین ب12 آن ها کم بود، ارتباط برقرار کرد. البته این ارتباط در افرادِ با سطح طبیعی ب12، یافت نشد.
افراد شرکت کننده در این آزمایش، فولیک اسید را از طریق مکمل ها و مواد غذایی فرآوری شده دریافت کرده بودند و نه به واسطه مواد غذایی سرشار از فولات.
مطالعه ای دیگر دریافت افراد با سطح فولات بالا و ویتامین ب12 کم، ممکن است تا 3.5 برابر بیشتر از افرادی با پارامترهای نرمال خونی، کاهش عملکرد مغز را تجربه کنند.
علاوه بر این، برخی مطالعات مصرف زیاد مکمل های فولیک اسید را با ابتلا به مشکلات مغزی مرتبط دانسته اند.
مطالعه ای بر روی افراد سالم بالای 60 سال، میان سطح بالای فولات و نقص توانایی ذهنی در مواردی که سطح ویتامین ب12 آن ها کم بود، ارتباط برقرار کرد. البته این ارتباط در افرادِ با سطح طبیعی ب12، یافت نشد.
افراد شرکت کننده در این آزمایش، فولیک اسید را از طریق مکمل ها و مواد غذایی فرآوری شده دریافت کرده بودند و نه به واسطه مواد غذایی سرشار از فولات.
مطالعه ای دیگر دریافت افراد با سطح فولات بالا و ویتامین ب12 کم، ممکن است تا 3.5 برابر بیشتر از افرادی با پارامترهای نرمال خونی، کاهش عملکرد مغز را تجربه کنند.
علاوه بر این، برخی مطالعات مصرف زیاد مکمل های فولیک اسید را با ابتلا به مشکلات مغزی مرتبط دانسته اند.
3. کاهش رشد مغزی در کودکان
مصرف کافی فولات در طول بارداری برای رشد مغز جنین ضروری است و از ابتلای نوزاد به بسیاری از نابهنجاری ها پیشگیری می کند.
به خاطر اینکه معمولاً بیشتر خانم ها تمام فولات مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی به دست نمی آورند، به خانم هایی که در سنین باروری هستند و قصد بارداری دارند، توصیه می شود از مکمل های فولیک اسید استفاده کنند.
با این حال، مصرف زیاد و بیش از مقدار توصیه شده مکمل های فولیک اسید می تواند مقاومت به انسولین را افزایش داده و رشد مغزی کودکان را کُند نماید.
در مطالعه ای مشخص شد کودکان 4 تا 5 ساله ای که مادرانشان در طول بارداری، روزانه بیش از 1000 میکروگرم فولیک اسید مصرف کرده بودند نسبت به کودکانی که مادران آن ها روزانه تنها 400 تا 999 میکروگرم فولیک اسید دریافت کرده بودند، از رشد مغزی کمتری برخوردار بودند.
مطالعه ای دیگر دریافت میان سطح بالای فولات خون در طول بارداری و مقاومت به انسولین در کودکان 9 تا 13 ساله، ارتباط معناداری وجود دارد.
هر چند به تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز داریم، اما توصیه می شود در طول دوران بارداری بیش از 600 میکروگرم مکمل فولیک اسید مصرف نکنید، مگر اینکه در شرایط خاصی باشید و پزشک مصرف مقدار بیشتری را برای شما تجویز نموده باشد.
به خاطر اینکه معمولاً بیشتر خانم ها تمام فولات مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی به دست نمی آورند، به خانم هایی که در سنین باروری هستند و قصد بارداری دارند، توصیه می شود از مکمل های فولیک اسید استفاده کنند.
با این حال، مصرف زیاد و بیش از مقدار توصیه شده مکمل های فولیک اسید می تواند مقاومت به انسولین را افزایش داده و رشد مغزی کودکان را کُند نماید.
در مطالعه ای مشخص شد کودکان 4 تا 5 ساله ای که مادرانشان در طول بارداری، روزانه بیش از 1000 میکروگرم فولیک اسید مصرف کرده بودند نسبت به کودکانی که مادران آن ها روزانه تنها 400 تا 999 میکروگرم فولیک اسید دریافت کرده بودند، از رشد مغزی کمتری برخوردار بودند.
مطالعه ای دیگر دریافت میان سطح بالای فولات خون در طول بارداری و مقاومت به انسولین در کودکان 9 تا 13 ساله، ارتباط معناداری وجود دارد.
هر چند به تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز داریم، اما توصیه می شود در طول دوران بارداری بیش از 600 میکروگرم مکمل فولیک اسید مصرف نکنید، مگر اینکه در شرایط خاصی باشید و پزشک مصرف مقدار بیشتری را برای شما تجویز نموده باشد.
4. احتمال عود سرطان را افزایش می دهد
به نظر می رسد فولیک اسید در بیماری سرطان نقشی دوگانه ایفا می کند.
محققان بر این باورند که فولیک اسید می تواند از سرطانی شدن سلول های سالم پیشگیری کند. اما از سویی مصرف ویتامین ها ممکن است موجب تکثیر و گسترش سلول های سرطانی شود.
البته باز هم نتایج مطالعات در این زمینه یکسان نیست. در حالیکه برخی پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل های فولیک اسید می تواند مشکلات سرطان را اندکی افزایش دهد، بیشتر مطالعات و بررسی ها این ارتباط را تأیید نمی کنند.
از سویی ممکن است این ارتباط به نوع سرطان و سابقه بیماری های فرد نیز وابسته باشد. به عنوان مثال، یک پژوهش نشان می دهد افرادی که قبلاً به سرطان پروستات و یا روده بزرگ مبتلا بوده اند و روزانه بیش از 1000 میکروگرم فولیک اسید مصرف کرده اند، 1.6 تا 6.4 درصد احتمال عود سرطان در آن ها بیشتر است.
با این حال هنوز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و برای دستیابی به نتایج دقیق تر به تحقیقات و پژوهش های گسترده تری نیاز داریم.
البته این نکته را در ذهن داشته باشید که تمام این حرف ها در مورد مکمل فولیک اسید است. اما مصرف فولاتی که از طریق مواد غذایی به دست می آید هیچ ارتباطی با افزایش خطر عود سرطان نداشته و حتی می تواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری نیز کمک کند.
منبع: هلث لاین
محققان بر این باورند که فولیک اسید می تواند از سرطانی شدن سلول های سالم پیشگیری کند. اما از سویی مصرف ویتامین ها ممکن است موجب تکثیر و گسترش سلول های سرطانی شود.
البته باز هم نتایج مطالعات در این زمینه یکسان نیست. در حالیکه برخی پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل های فولیک اسید می تواند مشکلات سرطان را اندکی افزایش دهد، بیشتر مطالعات و بررسی ها این ارتباط را تأیید نمی کنند.
از سویی ممکن است این ارتباط به نوع سرطان و سابقه بیماری های فرد نیز وابسته باشد. به عنوان مثال، یک پژوهش نشان می دهد افرادی که قبلاً به سرطان پروستات و یا روده بزرگ مبتلا بوده اند و روزانه بیش از 1000 میکروگرم فولیک اسید مصرف کرده اند، 1.6 تا 6.4 درصد احتمال عود سرطان در آن ها بیشتر است.
با این حال هنوز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و برای دستیابی به نتایج دقیق تر به تحقیقات و پژوهش های گسترده تری نیاز داریم.
البته این نکته را در ذهن داشته باشید که تمام این حرف ها در مورد مکمل فولیک اسید است. اما مصرف فولاتی که از طریق مواد غذایی به دست می آید هیچ ارتباطی با افزایش خطر عود سرطان نداشته و حتی می تواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری نیز کمک کند.
منبع: هلث لاین
