چگونه با کودک باهوش رفتار کنیم ؟

داشتن کودکی باهوش آرزوی بسیاری از والدین می‌باشد و شما هم به عنوان پدر و مادر حتما این سوال برای تان پیش آمده است که آیا فرزند شما نیز دارای هوش بالایی می‌باشد یا خیر. برای جواب دادن به این سوال ابتدا باید ببینیم یک کودک باهوش و دارای استعداد بالا دارای چه شرایطی می‌باشد. طبقه بندی کردن کودکان به عنوان کودک باهوش ممکن است کار راحتی نباشد. زیرا نمی‌توان تمام کودکان را با یک معیار مورد بررسی قرار داد. با این حال افراد متخصص در زمینه کودک و روانشناسان معیارهایی را تعریف کرده اند که به وسیله آنها می توانیم از میزان هوش کودک تا حد قابل قبولی شناخت پیدا کنیم.
 

یکی از نکاتی در کودکان باهوش وجود دارد زود به حرف آمدن آنها است ولی این به تنهایی نمی‌تواند نشان از هوش بالای کودک باشد. اما اگر کودک در مکالمات خود از جملات پیشرفته تر استفاده کند احتمال باهوش بودن کودک بسیار زیاد است. یک کودک ۲ ساله قادر است جملات ساده را بیان کند. اما کودک باهوش در همان سن قادر خواهد بود تا جملات پیچیده‌تری که از دو یا چند بخش تشکیل می‌شوند را به زبان آورد.
 

یکی از راه‌های شناخت کودک باهوش و تعیین سطح هوش او، انجام آزمون آی کیو می‌باشد. کودکانی که در این آزمون نمره ۱۱۵ تا ۱۲۹ دارند، کودکانی هستند که دارای سطح هوش پایینی می‌باشند. کودکان با سطح هوش متوسط نمره آی کیو ۱۳۰ تا ۱۴۴ دارند و کودکان باهوش دارای نمره‌ای بین ۱۴۵ تا ۱۵۹ می‌باشند. اما کودکانی که نمره آزمون آنها بین ۱۶۰ تا ۱۷۹ می‌باشد دارای هوش بسیار بالایی هستند و در نهایت کودکان نابغه نمره ۱۸۰ به بالا را در این آزمون کسب می‌کنند.
 

روانشناسان و متخصصان بر این باورند که میزان فعالیت کودک با سطح هوش رابطه مستقیمی ندارد. این باور در عموم وجود دارد که کودکانی که بیش فعال هستند دارای هوش بالاتری هم می باشند که این باور از نظر علمی کاملا رد شده است. گرچه ممکن است در میان کودکان بیش فعال کودک باهوش هم وجود داشته باشد ولی درصد کودکان کم هوش در کودکان بیش فعال بیشتر می‌باشد.
 

دقت در جزئیات و توجه بیشتر داشتن به ساز و کار یک وسیله از خصوصیات بارز یک کودک باهوش به شمار می‌رود. کودک باهوش همیشه سعی در فهمیدن و آگاهی از چگونگی نحوه کار یک وسیله یا دانستن چگونگی به وجود آمدن چیزی دارد و دائم سوال هایی از این دست را مطرح می‌کنند. کودکانی که از هوش بالاتری نسبت به همسالان خود برخوردارند به راحتی می‌توانند با وسایل بازی و ابزاری که در اختیارشان باشد ارتباط برقرار کنند و می‌توانند نحوه استفاده از آنها را به آسانی یاد بگیرند.
 

داشتن استعداد در کارهایی مثل نقاشی، موسیقی و به طور کلی هنر، یکی از نشانه های داشتن کودک باهوش یا نابغه می‌باشد. کودکان باهوش از درک بالاتری در یادگیری و اجرای موسیقی نسبت کودکان عادی دارند و به راحتی می‌توانند یک یا چند ساز را آموزش ببینند. به همین دلیل کشف استعداد و کمک به شکوفا شدن چنین قابلیت‌هایی توسط والدین می‌تواند به شناخت درست از میزان هوش کودک کمک کند.
 

استعداد درخشان به توانایی انجام مهارت‌هایی گفته می‌شود که معمولا در سنین بالاتر و تا سنین بلوغ مشخص می‌شود. به عنوان مثال توانایی خواند کتاب در یک کودک ۳ ساله که دارای هوش بالا است، می‌تواند در سطح یک دانش آموز سوم دبستان باشد. ممکن است یک کودک ۹ ساله بتواند در حد یک فرد  ۱۸ ساله توانایی نواختن یک ساز موسیقی را داشته باشد.

استعداد کودک باهوش می‌تواند در زمینه‌های مختلفی باشد به همین دلیل اگر توانایی کودک باهوش در زمینه‌هایی غیر از زمینه درسی باشد امکان شناخته شدن کودک به عنوان یک کودک باهوش توسط مدرسه بسیار نا محتمل می باشد. به همین دلیل والدینی که فکر می‌کنند کودک باهوشی دارند می‌توانند به دنبال استعداد کودک خود در زمینه‌های دیگری باشند.
 

داشتن حساسیت‌های زیاد نسبت به برخی مسائل که ممکن است از دید دیگران امری بی اهمیتی باشد، یکی از ویژگی‌هایی است که در کودک باهوش دیده می‌شود. این مسئله بدین معنی نیست که هر کودکی با چنین رفتاری دارای هوش بالا می‌باشد ولی گاهی کودکان باهوش نسبت به مسائلی بسیار حساس می‌باشند و ممکن است با رو به رو شدن با چنین شرایطی شروع به گریه و بی قراری کنند.
 

تحقیقات نشان داده که کودک باهوش دارای قدرت حل مسئله بیشتری نسبت به دیگر کودکان دارد. این کودکان دارای قدرت ریسک پذیری بالاتری نیز می‌باشند و کنجکاوی بیشتری دارند. همچنین دارای قدرت تجزیه و تحلیل بالاتر و قدرت فکری بیشتری هم دارند و معمولا در انتخاب دوست افرادی را بر می‌گزینند که مانند خودشان دارای هوش بیشتری نسبت به بقیه هستند.

افراد باهوش معمولا فکر می‌کنند که هرچه که می‌داند بسیار کم است و همیشه به دنبال آگاهی بیشتر هستند، این درحالی است که افراد دارای هوش متوسط ممکن است نسبت به توانایی های خود اغراق هم بکنند. کودک باهوش دارای کمال گرایی بیشتر است و رفتارهای تکانشی کمتری از خود نشان می‌دهد. این کودکان خودکنترلی بالاتری دارند و بیشتر از دیگر کودکان از خود مراقبت می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود تا معمولا طول عمر بیشتری داشته باشند. البته این مسئله به شرایط زندگی و ژنتیک و عوامل دیگری نیز بستگی دارد.
 

والدینی دارای کودک باهوش هستند وقتی مدام به کودک خود می‌گویند که هوش او بیشتر از بقیه است، ناخودآگاه این حس را در فرزند خود ایجاد می‌کنند که اگر کودک چیزی را نمی‌داند یا نمی‌فهمد باعث شرمگین شدن او شود. همچنین اگر کودک دائما حس برتری نسبت به بقیه داشته باشد و بداند که دیگران نمی‌توانند مانند او عمل کنند کم کم باعث فاصله گرفتن کودک از دیگر همسالان خود شده و باعث انزوای کودک می‌شود.

والدینی که کودک باهوش دارند معمولا فراموش می کنند که کودک باهوش آنها در وهله اول کودک است و بعد باهوش! گاهی والدین به دلیل درک و آگاهی بالایی که کودک دارد از او انتظار داردند که مانند یک فرد بالغ و بزرگسال رفتار و عمل کند.این رفتار می‌تواند تاثیرات منفی در روند طبیعی رشد کودک داشته باشد. کودکان هرچند هم دارای هوش بالایی باشند نیاز دارند تا کودکی کنند و از دوران شیرین کودکی بیشترین بهره و لذت را ببرند در این شرایط شما می توانید با بهره مندی از راهنمایی های یک مشاوره کودک درک بهتری از شرایط کودک خود داشته باشید.

منبع: مرکز مشاوره رهیاب