هر گونه توضیحی درباره ی گسترش تمدن در پیرامون بین النهرین وابسته است به حدس و گمان. زیرا، اطلاعات ما در این باره بسیار ناقص است. با این همه، باستان شناسی جسته و گریخته نکاتی را روشن ساخته است. برای مثال،

در آغاز هزاره ی سوم پ م، سازمان اجتماعی و ابزار فنی موجود در دست کشاورزان خاورمیانه چنان بدوی مانده بود که پیدایش جامعه های متمدن تنها در سرزمین های آبیاری ممکن می شد. در پایان این هزاره دیگر وضع چنین...

دو شهر بزرگ و شهرهای خردتر بسیاری با روستاها در کرانه های رود سند و شاخه های آن در حدود 2500- 1500 پ م بالیدند. ساکنان این آبادی ها با هنر نوشتاری و بهره گیری از مس و مفرغ آشنا بودند؛ ایشان بناههای تاریخی

فرهنگ، تمدن و جامعه ی مصر در مقایسه با هزار سال رشد کند تمدن سومر، پدیده هایی زودرس می نمود. ولی کامیابی شگرف نخستین دوران تمدن مصر با پی افکندن نظام حکومتی و پایه گذاری یک دین و آیین دقیق و باریک و یک

روستاهای کشاورزی به الگوی خاورمیانه از روزگار خردی و سادگی در حدود 6500 پ م رو به فزونی گذاشت و به سرزمین های دیگر راه یافت. این فرایند در هزاره های پنجم و چهارم پ م ادامه یافت تا آن که در حدود 3000 پ...

زمانی که فن کتابت بدان جا رسید که مناسب ثبت مکالمات شد، به کتابت سپردن اساطیر و عبارات آداب و رسوم که در گذشته شفاهاً نقل می شد میسر گشت. این امر، هم ثبت چگونگی اجرای تشریفات و آیین های دینی را ممکن ساخت...

کشورستانیهای امپراتورگونه در سیاست بین النهرین در نیمه ی دوم هزاره ی سوم پ م دورنمای جدید گشود.(1) لوگالزاگیسی(2) از اهالی اومه نخستین فرمانروایی است که بیشتر شهرهای سومر را (در حدود 2375 پ م) به زیر فرمان

با به کار گرفتن زمین های حاصلخیز جنگلی دامنه های کوهستان در خاورمیانه و انبوهی مردم، فشار جمعیت موجب مهاجرت به بخش های پیرامون شد. دره های رود های بزرگ که به سوی جنوب از کوهستان ها و از چراگاه ها و

به احتمال قوی، شیوه ی شبانی زمانی از کشاورزی کاملاً جدا شد که بعضی از جامعه ها همچنان در مرحله ی شکارگری مانده بودند، به گسترش و کوچ دام داران کشاورز برخوردند که شاید با غصب شکارگاه های ایشان شیوه ی نو

در طی دوران های پارینه سنگی آدمیان بر همه ی جانوران برتری جسته بودند. با آن که آدمیان، شکارگران چیره دست و انعطاف پذیری بودند، و با آن که از ابزارهای مؤثر سود می جستند، سازمان اجتماعی داشتند و استعداد...