به نظر ما این حقیقت باید مورد توجه ویژه قرار گیرد که پدیده‌ی قرآنی اگرچه در ذات و جوهر خود تجربه‌ای معنوی و نبوت و رسالت است، اما از حیث زبانی و اجتماعی و فرهنگی پدیده‌ای عربی است و در نتیجه نباید

خوب است بدانیم در میان مسلمانان، مباحث زبان‌شناسی در ساحت‌های گوناگون علوم اسلامی مطرح بوده است. مباحثی چون اشتراک لفظی و معنوی، مفهوم وجوب و امکان در فلسفه به اعتبار معانی گوناگونی از این الفاظ اراده...

بُعد هنری قرآن آن قدر قوی است که در زمان نزول، بیشترین تأثیر را آهنگ، زیبایی ترکیب، و کیفیت نقل‌ها و بیانات قرآن داشت. طنین گوش‌نواز قرآن چنان اثری داشت که تنها یک بار گوش دادن به آیات قرآن برای تسلیم...

یکی از غرایب زبان قرآن در پدیده‌ای به نام تغییر مخاطب نمود یافته است. اگر بخواهیم تعریفی از تغییر مخاطب ارائه دهیم باید گفت: گاهی متکلم حین صحبت با شخصی، رو به شخص دیگری کرده و کلامش را ادامه می‌دهد و...

زمانی که قرآن با انسان به طور عام صحبت می‌کند، خطاب عام خواهد بود: ای مردم عالم، به حقیقت نامه‌ای که همه پند و اندرز و شفای دل‌ها و هدایت و رحمت بر مؤمنان است از جانب خدایتان آمد.

علاوه بر ملاحظات صوری، لایه‌های مفهومی خطاب در قرآن نیز باید مورد توجه قرار گیرد. این بدان معناست که قرآن در عین حال که مجموعه‌ای از حالات پیچیده را در شکل و صورت خطاب به کار می‌برد، این صورت‌ها را برای...

متون خطابی شامل مطالبی نظیر تبلیغات، اعلامیه‌ها و مانند آنهاست که در آنها هویت خطابگر در غالب موارد مجهول است حال آنکه در قرآن هم هویت خطابگر (خداوند) و هم هویت خطاب شونده یا خطاب‌شوندگان معمولاً معلوم...

کارکرد اصلی هر متن قدسی انتقال یک پیام مؤثر از یک مجرای معنوی است. از سوی دیگر، متون الهی را باید دارای مبنای شفاهی دانست. این نکته می‌تواند در فهم هرچه بهتر کارکردهای ارتباطی یک کلام مکتوب کمک مؤثری باشد....

ارتباط در کل، تار و پود جوامع بشری را شکل می‌دهد. امروزه ثابت شده است که حتی حیوانات نیز دارای سامانه‌های ارتباطی خاصّی هستند. لکن در این کتاب منظور ما از ارتباط صرفاً ارتباط بشری است. مفاهیم نوینی همچون...

خدا و مفهوم الوهیت همواره برای بشر رازآلود بوده است. در طول تاریخ، هزاران پیامبر یکی پس از دیگری درصدد برآمدند آسمان را به زمین بیاورند. در عمل، آنچه شالوده را برای بنیانگذاری یک آسمان حقیقی بر روی زمین...