اين مسئله که ما بايد پيشينيان را به روز کنيم بسيار نکته مهمي است. من اينطور فکر مي کنم که فيلسوف کسي است که داراي يک نظام فلسفي است و نظام فلسفي معنايش اين است که در هر زماني بتوان مسائل آن زمان را به...

مسأله ي تشکيک وجود يکي از مسائل عميق و اساسي فلسفه ي ملاصدرا است که در حل بسياري از مسائل ديگر نقش عمده و تعيين کننده اي ايفا مي نمايد.

در دوره ي چيرگي تاتاران بر ايران، پيشرفت فکري ميسر نبود، زيرا تاتارانِ نافرهخته به استقلال انديشه وقعي نمي نهادند. اما در همين دوره تصوف به برکت پيوندي که با دين داشت، به زندگي خود ادامه داد و از يک سو،...

حکيم سبزواري، در موضوع ملازمه عقل و شرع، نظريات بديعي ابراز نموده که توسط محققين در علم اصول فقه مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. محقق خراساني، در فوائد الاصول يک فائده به اين امر اختصاص داده و پس از وي...

حدوث و قدم را به ترتيب مي توان به مسبوقيت به غير و عدم مسبوقيت به غير تفسير کرد. و چون وجود و عدم در هر يک از مراتب وجود نحوه و عنوان خاصي دارد، حدوث و قدم نيز قهراً در هر جا لون مخصوصي به خود مي گيرد.

امکان، که يکي از لغات متداول فلسفه است، معاني مختلفي دارد. اکنون براي آگاهي دانشجويان، تمامي معاني مصطلح آن را اشعار مي داريم:

« جهت » چگونگي نسبتي است که بين موضوع و محمول هر گزاره وجود دارد، و اين نسبت گاهي به ضرورت، گاهي به امتناع و گاهي به امکان ( سلب ضرورت ) موصوف مي شود. گزاره در صورت اول « واجب ». در صورت دوم

مقصود از جعل، تأثير علت يا، به عبارت ديگر، اثر حقيقي جاعل و مؤثر است که عيناً معلول آن علّت خواهد بود. و چون وجود به وجود نفسي و وجود رابط تقسيم مي شود، جعل نيز گاهي بسيط و گاهي ترکيبي است.

هويّت، که تعبير ديگري از موجوديت و شخصيت شيئي واقعي است، هيچ گاه تکرارپذير نيست؛ زيرا اگر وجود مکرر عين هويت و هستي نخستين باشد، ديگر اعاده يا تکرار مفهومي نخواهد داشت. تکرار يا اعاده در صورتي واقعيت پيدا...

اگر بگوييم سقراط نابود، يا افلاطون نابود، يا خلأ نابود است، حتماً اين نابودي ها از لحاظ معني يکسان به نظر مي رسد. فقط هنگامي مي توانيم ميان نابودي ها تمايز و اختلاف قائل شويم که نابودي مطلق را به سقراط...