در باب رابطه وجود و ماهيت، سه الگوى متافيزيكى مسلط در حوزه تمدن اسلامى، ظهور كرده است: نخست، ديدگاه ابن سينا و صورت بسط يافته آن در نظام سهروردى كه مدافع تقدم ماهيت بر وجود و عارضى بودن آن بر ماهيت است....

همان طور که در قسمت قبل ذکر شد شيخ اشراق و خواجه طوسی([5]) و ... هيولی را نفی مي‌کردند و مي‌گفتند که جسم بسيط است و جزئی ندارد برخلاف مشائيون که قائل به ترکيب جسم از ماده و صورت بودند, اما به نظر اشراق...

آنچه در اين نوشتار آمده است در حقيقت حاوی دو ادعا مي‌باشد: 1. فلسفه اسلامی به ابن‌رشد ختم نشده است يعنی چيزی بنام فلسفه اسلامی داريم چرا که کسی که قائل به ختم فلسفه اسلامي به ابن‌رشد می‌شود در حقيقت هر...

قرن هفدهم، قرن پيدايش معناى بساطت و مفاهيم متلازم آن يعنى عدم تناهى و كلّيت در تفكر فلسفى است. اين مفهوم در فلسفه هاى صدرايى و دكارتى منشأ تحولات بسيار در مباحث علمى و فلسفى گرديد. بساطت و لوازم آن يعنى...

انصاف اين است كه همه ادله اي كه درباب تحقق استقلالي يا غير استقلالي مواد ثلاث اقامه شده است، درباره امتناع هم جاري است و روا نيست كه آن را از قلمرو بحث و نزاع، خارج بدانيم.

دير زماني است كه اين بحث در ميان فلاسفه و متكلمين مطرح شده كه آيا مواد ثلاث از امور حقيقي است يا از امور اعتباري؟ واژه «اعتباري» گاهي در مقابل «اصالت» به كار مي‌رود و اين همان است كه در بحث اصالت وجود...

در تفکر غرب آنچه که از علم مورد نظر است همان علم حصولی است و کمتر به علم حضوری توجه شده است؛ با علم بعنوان يک امر مفهومی برخورد مي‌گردد. کانت آنجا که پديدار را در نظر مي‌گيرد بدنبال تعيين کردن مفهوم است....

ملاصدرا به‌ ذره‌ گرايي (atomism) علاقه‌اي‌ نداشت‌؛ زيرا معتقد بود كه‌ اشياء را مي‌توان‌ تا بينهايت‌ تقسيم‌ كرد. اما وي‌، بخوبي‌، مي‌دانست‌ كه‌ در تفكر اسلامي‌ نخستين‌، بويژه‌ در تفكر معتزله‌، ذره ‌گرايي‌...

بديهي است كه چاپ مقالات دليل بر موافقت و تأييد خردنامه نيست. هدف اينست كه اساتيد و دانش آموختگان فلسفه بتوانند عقايد و آراء و نقد و تنبيهات خود را آزادانه بيان كنند و در معرض نقد و پاسخ يا تقدير و تحسين...

بديهي است كه چاپ مقالات دليل بر موافقت و تأييد خردنامه نيست. هدف اينست كه اساتيد و دانش آموختگان فلسفه بتوانند عقايد و آراء و نقد و تنبيهات خود را آزادانه بيان كنند و در معرض نقد و پاسخ يا تقدير و تحسين...