0
مسیر جاری :
اصلاح طلبی واژه‌شناسی

اصلاح طلبی

‏اصلاح طلبی که ابتدا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مشاجره‌ای درون سوسیالیسم غربی درباره مناسب‌ترین و مطلوب‌ترین روش‌های سیاسی برای تحقق بخشیدن به دگردیسی سرمایه‌داری و گذار به سوسیالیسم بود، از...
آینده‌شناسی واژه‌شناسی

آینده‌شناسی

در اوایل قرن بیستم آشکار بود که تغییر پرشتاب توانایی‌ها و روش‌های زندگی بشر احتمالاً ادامه خواهد داشت. شماری از تحلیلگران سرشناس و صاحب نفوذ اصرار داشتند که تلاش‌هایی برای سامان‌بخشیدن به‌اندیشه‌ی ما درباره‌ی...
آوانگارد واژه‌شناسی

آوانگارد

این اصطلاح فرانسوی به لحاظ لفظی معنایی جز مترادف انگلیسی‌اش «vanguard» ندارد که به معنای پیش‌قراول است. کاربردهای استعاری این واژه تقریباً به اوایل قرن بیستم برمی‌گردد، هرچند که‌ این ایده، یعنی رهبری سیاسی...
آنارشیسم واژه‌شناسی

آنارشیسم

انکار حاکمان و سروران هسته‌ی اصلی آنارشیسم است. آنارشیست‌های مدرن، که به دو دسته‌ی کلّی فردگرایان و سوسیالیست‌ها تقسیم می‌ شوند، با بسط اندیشه‌ی نفی سروران و حاکمان، مخالف وجود دولت هستند و معتقدند که...
خاستگاه و برساخته‌های نام برمک واژه‌شناسی

خاستگاه و برساخته‌های نام برمک

آقای «کرن» (H. Kern) اسم «برمک» را وابسته‌ی به لغت سانسکریت «پاراماکا» (Paramaka) می‌داند که به معنای رئیس می‌باشد و بدین قرار عنوان رؤسای مذهبی «نوبهار» بوده است (تاریخ مذهب بودائی در هند، مجلد دوم،
حکومت جهانی واژه‌شناسی

حکومت جهانی

«حکومت جهانی» به این ایده اشاره دارد که همۀ انسان‌ها تحت یک اقتدار سیاسی مشترک متحد شوند. مسلماً چنین چیزی تا به حال در تاریخ بشر وجود نداشته است، اما از دوران باستان – در بلند پروازی‌های پادشاهان، پاپ‌ها...
درد سخن و گرگ خشن واژه‌شناسی

درد سخن و گرگ خشن

یکی از دلایلی که باعث مهجور ماندن و در نهایت فراموش شدن برخی کلمات در زبان می‌گردد، وجود واژگان همسان امّا با معانی متعدّد است، مثل فراموش شدن واژه‌ی «کنگره» به معنای «دالبُر». این امر گاه درک مفهوم برخی...
واژه‌ی جاکول و یک پیشنهاد واژه‌شناسی

واژه‌ی جاکول و یک پیشنهاد

خوانندگان متون کهن فارسی، گاهی به واژگان یا ترکیباتی برمی‌خورند که نامأنوس و فراموش شده‌اند. بازجُست معنا و درک مفهوم چنین واژگانی دشوار و حتّی در مواردی ناممکن است؛ به ویژه آنگاه که واژه‌ی مهجور به لهجه‌ای...
کاربردهای واژه ی بابا واژه‌شناسی

کاربردهای واژه ی بابا

بابا ، واژة فارسی به معنای پدر. این واژه که در اصل از زبان کودکان گرفته شده در بسیاری از زبانها مشترک است و علاوه بر صورت «بابا» بدین صورتها نیز دیده می شود: با «پ »، مانند papa در انگلیسی و فرانسوی و...
آبدار، آبدارخانه، آبدارچی واژه‌شناسی

آبدار، آبدارخانه، آبدارچی

آبدار، كسی كه در دربار امیران و شاهان آب برای نوشیدن یا شست و شو به آنان می‌داد و مأمور تهیة نوشیدنیها بود. به شربتدار و شرابدار (ساقی، آیاقچی) نیز آبدار گفته می‌شده، اما در تداول امروزی، آبدار خادمی است...