علم نمىتواند توضیحى براى آن داشته باشد

چرا ما مى‌خوابیم؟ رویا و خاطرات چه هستند؟ مغز چگونه کار مى‌کند؟ تمامى این سؤالات تبدیل به معما شده‌اند. با این حال هنوز هم اسرارى درباره‌ى بدن...

شنبه، 5 بهمن 1392

کاراگاهان صحنه‌ی جرم

این مقاله یکی از مجموعه مقالات درباره‌ی مشاغل مرتبط با علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات است که با حمایت بنیاد Northrop Grumman Foundation تهیه گردیده‌اند.

شنبه، 5 بهمن 1392

یخ کم‌تر، آب بیش‌تر

زمانى که یک تکه‌ى یخ ذوب مى‌شود، گودالى را تشکیل مى‌دهد. زمانى که یک لایه یخ ذوب شود، سطح آب دریا را افزایش مى‌دهد. به نظر مسئله‌ى ساده‌اى مى‌رسد،...

شنبه، 5 بهمن 1392

همو گلوبین و راه‌های محتمل تولید آن

یک چهارم از سربازانی را که در جنگ کشته می‌شوند می‌توان با انتقال خون نجات داد، یا از آن بهتر، این کار را با تزریق جزء اساسی خون یعنی همو گلوبین...

شنبه، 5 بهمن 1392

ژنتیک میتوکندریایی

اکنون که پژوهشگران بیماری‌های متعددی را ناشی از جهش ژنوم میتوکندریای میدانند، نقش DNAی میتوکندریایی در بیماری‌های دیگر – حتی پیری – به تدریج...

پنجشنبه، 3 بهمن 1392

انواع و علل خطای دید

درخشندگی علی رغم تغییرات در مقدار نور، ثابت باقی می ماند؛ زیرا ادراک ما از درخشندگی به مقدار نوری بستگی دارد که از شیء منعکس می شود، نه به مقدار...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

نحوه عملکرد حس بویایی و چشایی

مزه ی یک ماده به ترکیب شیمیایی آن ارتباط دارد؛ ولی جزئیات این ارتباط، هنوز مبهم است. جوانه های چشایی در حفره ی دهان - و به ویژه بر روی زبان -...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

پوست ما چگونه لمس، فشار و دما را حس می کند؟

سه نوع گیرنده اصلی حس لامسه وجود دارد که در احساس تماس و فشار نقش دارند؛ هر چند کارکردهای خاصّ این گیرنده ها به وضوح شناخته نشده اند. پراکندگی...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

فرآیند بینایی از منظر فیزیولوژی

چشم دارای دو نوع سلول حساس به نور، یعنی سلول های میله ای و سلول های مخروطی است که به شبکیه متصل اند. سلول های میله ای بیشتر به نور ضعیف حساسیت...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

چگونه می شنویم؟

امواج صوتی عبارت است از تغییرات فشار در محیطی سیال (معمولاً هوا) که از ارتعاش یا حرکت یک شیء به وجود می آیند. هنگامی که حیوان متوجه این تغییرات...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

چرا گرسنه می شویم؟

نظریه ی نقطه ی تنظیم دو مرکزی که برای مدت ها مورد پذیرش بود، امروزه فاقد اعتبار است. در واقع ضایعات در هیپوتالاموس جانبی و هیپوتالاموس قُدامی...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

فیزیولوژی رفتار جنسی

ترشح تستوسترون پیش از تولد، سبب تمایز اندام ها و ویژگی های جنسی مردانه می شود. هنگام بلوغ افزایش تولید تستوسترون در مردان و تولید استروژن در...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

علل فیزیولوژیک پرخاشگری چیست؟

احتمالاً پرخاشگری در دنیای حیوانات عمومیت دارد. سه نوع رفتار پرخاشگرانه را می توان مورد بررسی قرار داد: * پرخاشگری تهاجمی (1)، رفتار پرخاشگرانه...

سه‌شنبه، 1 بهمن 1392

چرا تشنه می شویم؟

اجزای سیستم های کنترل کننده پسخوراند منفی، عبارتند از عامل متغیر سیستم، نقطه ی تنظیم، حس گر، مقایسه گر، کنترل کننده و یک فرآیند تعدیل کننده....

دوشنبه، 30 دی 1392

بررسی عملکرد قشر مخ

قشر مخ، شامل نواحی بیرونی نیمکره های مخ می شود. هر نیمکره به وسیله شیارهایی به چهار قطعه تقسیم می شود. بعضی از نواحی قشر مخ کارکردهای حسی یا...

دوشنبه، 30 دی 1392

شناخت دستگاه غدد درون ریز بدن

دستگاه غدد درون ریز، دستگاهی کنترل کننده است که در طولانی مدت عمل می کند. هورمون ها معمولاً در خون ترشّح می شوند و به سوی سلول های هدف جریان...

دوشنبه، 30 دی 1392

بخش های دستگاه عصبی

جدای از تقسیم بندی دستگاه عصبی به قسمت های مرکزی و پیرامونی، این دستگاه از لحاظ عملکرد به دو بخش دستگاه عصبی خودمختار و تنی تقسیم می شود.

دوشنبه، 30 دی 1392

چگونگی فعالیت دستگاه عصبی

نورون ها، یاخته های اصلی و کارآمد در دستگاه عصبی هستند. آن ها نوعاً مشتمل بر جسم یاخته ای (سوما)، دندریت ها (که اطلاعات را از طریق آن ها دریافت...

دوشنبه، 30 دی 1392

انسان نئاندرتال

اولین آثاری که از وجود انسان بر ما معلوم شده است، یعنی پیتکانتروپوس‌ها و سینانتروپوس‌ها، در آن طبقاتی از زمین یافت شده است که تاریخ آن به نیمه‌ی...

دوشنبه، 23 دی 1392

واحدهای ساختمانی بدن موجودات زنده

زندگی بر روی کره‌ی زمین موج می‌زند. درخت‌ها، پرندگان، موجودات دریایی و دیگر موجودات زنده را در هر جایی که بنگریم مشاهده می‌نماییم. کوچکی برخی...

چهارشنبه، 18 دی 1392