راه بزن، راه خدا هم ببین!

مردی بودی کارش همیشه دزدی و راهزنی بود، با این روش مال به دست می‌آورد و خرج می‌کرد تا شبی با خود فکری کرد و ندامت با خود در دل آورد. از آن عمل...

يکشنبه، 18 اسفند 1392

دیزی می‌گردد درش را پیدا می‌کند

در زمان‌های قدیم مردی عالم و دانا به شهری می‌رفت. در راه یک مرد عامی با او همراه شد. مرد دانا از او پرسید: «تو مرا خواهی برد یا من تو را؟» مرد...

يکشنبه، 18 اسفند 1392

دوستی جاهل، دوستی خاله خرسه است

وقتی کسی از روی نادانی دست به کاری زند که دوستان و اطرافیانش را گرفتار و ناراحت کند، به او می‌گویند: «دوستی‌اش مثل دوستی خاله خرسه است». در روزگاران...

يکشنبه، 18 اسفند 1392

دل به دست آور که حج اکبر است

«بزرگی به حج می‌رفت، نامش «عبدالجبار مستوفی». هزار دینار زر در میان داشت. چون به کوفه رسیدند، قافله دو سه روزی توقف کرد. عبدالجبار به رسم تفرج،...

شنبه، 17 اسفند 1392

دوست آن باشد که به تو راست گوید، نه آن‌که دروغ تو را راست انگارد

«دهقانی بسیار مال و ضیاغ و متاع دنیوی داشت و دستگاهی به عقود و نقود. همیشه پسر را پندهای دلبند دادی و از استحفاظ مال و محافظت بر دقایق دخل و...

شنبه، 17 اسفند 1392

دست بریده، قدر دست بریده را می‌داند

به حکم داروغه دست کسی را بریدند. مرد دست بریده، دست خود را برداشت و بدون کم‌ترین اظهار فزعی فرار کرد. در بین راه ناگهان چشمش به دست بریده‌ای...

شنبه، 17 اسفند 1392

دروغ مصلحت‌آمیز، به از راست فتنه‌انگیز

«پادشاهی را شنیدم که به کشتن اسیری اشارت کرد. بیچاره (اسیر) در حالت نومیدی به زبانی که داشت، مَلک را دشنام دادن گرفت و سَقَط گفتن که گفته‌اند:...

شنبه، 17 اسفند 1392

آن وقت که جیک جیک مستانت بود یاد زمستانت نبود؟

بلبلی در طول مدت تابستان وقت خود را به نغمه‌سرایی در دشت و چمن و تماشای گل و سیر جمال لاله و سنبل گذراند و چنان سرگرم عیش و لذت بود که هیچ به...

شنبه، 17 اسفند 1392

آن را که حساب پاک است از محاسب چه باک است

این مثل قسمتی از حکایتی است که در گلستان سعدی باب اول در سیرت پادشاهان آمده است: «و حکما گویند: چهار کس از چهار کس به جان برنجند: حرامی از سلطان...

شنبه، 17 اسفند 1392

آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت

آورده‌اند که مردی پارسا بود، و بازرگانی که روغن گوسفند و شهد فروختی با او همسایگی داشت و به روز قدری از بضاعت خویش برای قوت زاهد فرستادی. زاهد...

شنبه، 17 اسفند 1392

آسیا باش، درشت بستان، نرم باز ده

مقتبس از حکایتی بدین شرح که در «اسرار التوحید» نقل شده است: یک روز شیخ ما با جمع صوفیان به در آسیابی رسید. سر اسب کشید، ساعتی توقف کرده پس گفت:...

شنبه، 17 اسفند 1392

آش رشته، آن طرف رودخانه هم می‌آید

درباره ریشه این مثل آورده‌اند که: زنی به آش رشته علاقه زیادی داشت و هر روز همین غذا را می‌پخت. شوهرش برخلاف او از آش رشته خوشش نمی‌آمد و زن هم...

شنبه، 17 اسفند 1392

آدم گرسنه ایمان ندارد

گویند مردی از گرسنگی مشرف به مرگ گردید. شیطان برای او غذایی آورد به شرط اینکه ایمان خود را به او بفروشد. مرد پس از سیری، از دادن ایمان خودداری...

شنبه، 17 اسفند 1392

آدم دروغ‌گو، کلّه کلاهش سوراخ است

این مثل در رسوایی و کم‌حافظه بودن دروغ‌گویان استعمال می‌شود و مأخذ آن، این حکایت است که شخصی در مجلسی دروغی گفت. دیگری برای اینکه او را رسوا...

شنبه، 17 اسفند 1392

آدم دست‌پاچه، دو تا پا را می‌کند در یک پاچه

نوکر زارعی در پشت خرمنگاه مشغول کار زشت و گناه بود. در این هنگام زارع از راه رسید. نوکر برخاست و فوراً تنبان خود را به پا کرد ولی چون دست‌پاچه...

شنبه، 17 اسفند 1392

آب زیر کاه

غالباً در مورد اشخاصی به کار می‌رود که زندگی و حشر و نشر اجتماعی خود را بر پایه فریب و نیرنگ بنا می‌نهند و با صورت حق‌به جانب، ولی سیرتی زشت...

شنبه، 17 اسفند 1392

آدم باید یک آخور هم برای روز مبادای خودش نگه دارد!

یکی از نخستین و مهم‌ترین اقدامات امیر کبیر قطع مستمری مشتی شاهزاده و امیر و مدّاح و متملق بود. مفت‌خواران بیکاره در برابر این اقدام شجاعانه ساکت...

شنبه، 17 اسفند 1392

این را که زاییده‌ای بزرگ کن، زاییدن بعد پیشکشت

دختر کم سن و سالی را عروس کردند. مشاطه به آرایش او مشغول شد. چون خواست زیر ابرویش را بردارد، دختر دردش آمد و تکانی خورد و ناگهان صدایی از او...

جمعه، 16 اسفند 1392

اول رفیق آخر طریق

مردی بود که حکایت‌ می‌کرد من سی سال تجارت کردم و هرگز در سفر بی‌رفیق نبودم. در ابتدای تجارت پدرم مرا وصیت کرد که هرگز بی‌رفیق و تنها سفر نکنی....

جمعه، 16 اسفند 1392

انگشت انگشت مَبُر تا خیک خیک نریزی

درباره ریشه این مثل آورده‌اند: مرد پول‌داری از راه فروش نفت، ثروت کلان اندوخته بود و به خاطر حرصی که در گردآوری مال داشت همواره به غلام خود یاد...

جمعه، 16 اسفند 1392