اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست

پیام این ضرب المثل رعایت اعتدال و میانه‌روی در همه کارهاست. و در دعوت به میانه‌روی به کار می‌رود.

جمعه، 16 اسفند 1392

انصاف، بالای طاعت است

بندگی خدا به کثرت نماز و روزه نیست، بلکه توجه به حلال و حرام و رعایت حقوق دیگران و ستم نکردن به آنان است؛ تجاوز به حقوق دیگران کار افراد با ایمان...

جمعه، 16 اسفند 1392

الجار ثُمَّ الدار

در اسلام درباره احترام به همسایه، تأکید فراوانی شده است. روایت شده است که یکی از شب‌ها که حضرت زهرا(س) مانند همیشه با خدا راز و نیاز می‌کرد،...

جمعه، 16 اسفند 1392

اگر قاطر کسی را رم ندهی کسی با تو کاری ندارد

ملّا نصر الدین از کنار قبرستانی عبور می‌کرد. پایش به سنگ قبری گرفت. به رو در افتاد، تمام سر و صورتش پر از گرد و خاک شد. در این حال به خاطرش رسید...

جمعه، 16 اسفند 1392

اگر رفیق شفیقی، درست‌پیمان باش

در زمان ماضی در آذربایجان زرگری و نجاری با هم دوستی داشتند. مرد نجار «شفیق» و زرگر «رفیق» نام داشت. چنین اتفاق افتاد که هر دو پریشان شدند. شفیق...

جمعه، 16 اسفند 1392

اگر خدا بخواهد، از نر هم می‌دهد

ابهلی را پرسیدند: به جای گوسفندان نر، چرا میش نگه نمی‌داری تا شیر و بره‌شان سودت دهد؟ گفت: اگر خدای عالم بخواهد، از نر هم می‌دهد.

جمعه، 16 اسفند 1392

اگر پادشاهی ببخش، اگر قصّابی بکش، اگر تاجری بفروش

از خطاها و کارهای نادرست دیگران مخصوصاً زیردستان باید گذشت کرد و این مثل بیشتر در ترغیب انسان‌ها به گذشت و اغماض از اشتباهات دیگران به کار می‌رود.

جمعه، 16 اسفند 1392

اگر برای خداست چه به اسم من چه به اسم کَل عباس

بانی مسجدی مشغول تماشای چسباندن کاشی سر در آن بود که اسمش روی آن حک شده بود. کسی رسید و گفت: «بگو آن را برداشته به اسم من نصب کند که اگر برای...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

استخوان، لای زخم می‌گذارد

شخصی بر روی زمین افتاد، ساعدش شکست. به جراح طمّاعی مراجعه کرد. جرّاح، استخوان‌های شکسته او را ترمیم کرد و زخم را بخیه زد و به او دستور داد که...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از ماست که بر ماست

مأخذ این مثل قطعه‌ای‌ است از ناصر خسرو علوی: روزی ز سر سنگ عقابی به هوا خاست * بهر طلب طعمه پر و بال بیاراست از راستی بال منی کرد و همی‌ گفت...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

اُستای پنبه‌زن، پنبه‌ات را بزن، هر چه دیدی دم نزن

ندّافی برای پنبه‌زنی و دوختن لحاف به خانه‌ای رفت. در تمام روز مشاهده کرد که اهل خانه مثل سگ و گربه به جان هم افتاده‌اند و ضمن نزاع و جرّ و بحث...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از کوره همان برون تراود که در اوست

شخصی کوزه نو آورد، پر از شراب کرد و سبو می‌تراوید. چون در راه افتاد، مُحتَسِب دچارش شد. گفت: «در کوزه چیست؟» جواب داد که شیر. محتسب باز گفت:...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از پشت، خنجر زد

هنگامی که ذونواس، پادشاه یمن را کشت و به قدرت رسید، امت مسیح را شکنجه کرد. او ظلم را به حدی رساند که پادشاه حبشه ـ که مسیحی بود ـ درصدد رویارویی...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از کوره در رفت

کوره آهنگری ـ که در قدیم با زغال‌سنگ و زغال چوب و در عصر حاضر با برق، نفت و گاز روشن می‌شود ـ برای جدا کردن آهن از سنگ و گداختن آهن به کار می‌رود....

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از‌ آسمان افتاد

ریشه ضرب‌المثل، مربوط به عصر قاجاریه است. حاجی سید محمد باقر شفتی، فقیه شیعیان در عصر فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار، در اصفهان سکونت داشت. مطالعه...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

از این ستون به آن ستون، فرج است

اگر برای شخصی ناراحتی پیش آید، دیگران برای تسکین او می‌گویند «ای مرد، خدا را چه دیدی از این ستون به آن ستون، فرج است.» و با این جمله، شخص گرفتار...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

اجل که رسید، گو به هندوستان

اَجَل و لحظه مرگ هر انسانی مشخص است و زمانی که آن لحظه برسد انسان به طور قطع از این دنیا می‌رود و هیچ چیزی ولو پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها، انسان...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

در خانه هر چه باشد و مهمان هر که باشد

شخصی نزد عباس دوس رفت و گفت: «التماس دارم که از دقایق علم گدایی چیزی تعلیم من کنی تا به توجه تو به نانی برسم.» عباس گفت: «تعلیم تو، همین بس است...

دوشنبه، 12 اسفند 1392

خمیازه خمیازه آرد، حیف بر جان آن‌که مُرد

درباره ریشه این مثل آورده‌اند: کدخدایی با زن و خادم خود نشسته بود که زن خمیازه کشید. خادم نیز بلافاصله خمیازه‌اش گرفت و او هم خمیازه کرد. کدخدا...

دوشنبه، 12 اسفند 1392

خودکرده را تدبیر نیست

مردی آسیابان در بیرون شهر آسیایی داشت. از هر کجا که گندم به طرف شهر حمل می‌گشت در آسیای او خرد و آرد می‌شد و آسیابان دخل خوبی می‌برد. روزی از...

دوشنبه، 12 اسفند 1392