جاودانگي و جهاني بودن قرآن

يكي از ويژگي هاي برتر قرآن، در كنار جامعيت، جاودانگي و جهاني بودن آن است. « جاودانگي » برابر نهاد فارسي واژگاني همانند « خلود » و « ابديت » در...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

اعجازمندي قرآن

اعجازمندي قرآن يكي از مباني مشترك تمامي فرق اسلامي است. در طول تاريخ متكلمان تلاشهاي متعددي در تبيين هويت و گستره ي اعجازي قرآن انجام داده اند....

چهارشنبه، 12 آذر 1393

جامعيت قرآن

« جامعيت » كه در زبان عربي با لفظ « شمولية » از آن ياد مي شود و « قلمرو » كه در لغت به معناي ناحيه و ناحيه ي حكومت و حكمراني است، گاه به يك معنا...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

نظريه ي اعجاز قرآن در قرون نخست اسلامي

کهن ترين منابع کلامي، حديثي و تفسيري عالمان مسلمان طي قرون نخست به ندرت نظريه اي روشن در باب وجه اعجاز قرآن بيان مي کنند. اين در حالي است که...

سه‌شنبه، 20 آبان 1393

کتاب شناسي اعجاز قرآن

در مسير پرپيچ و خم تاريخ، تنها انديشمنداني از هرگونه گزند و آسيب به دور مانده اند که قطرات زلال و حيات بخش زندگي را از معارف قرآن گرفته و در...

سه‌شنبه، 20 آبان 1393

حکمتِ فواصل آيات قرآن کريم

فاصله در لغت يعني چيزي که ميان دو شيء فاصله مي افکند؛ در نشانه هاي شماره گذاري در نوشتن، علامتي است که ميان جمله هايي قرار داده مي شود که کلامي...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

جاي درست واژگان در قرآن

طبيعي است که هر واژه ي قراني با موقعيّت سازگار باشد، چون نظم اعجارآفرين آن دربردارنده ي واژگاني است که در جايگاه خود تناسب و سازگاري دارد و...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

فشردگي واژگان قرآن

با نگاهي به آيات قرآن درمي يابيم که ويژگي و ملاک در سوره هاي مکّي، ايجاز است و إطناب يا دقّت در جزئيات، ملاک و ويژگي سوره هاي مدني است؛ چون مرحله...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

دلالت هاي تربيتي – اخلاقي واژگان قرآن

پژوهشگران گذشته به زيباشناختي مسائل اخلاقي در سبک قرآن تذکّر داده اند و در يافتن نکات برجسته در بيان قرآني کوشيدند و فصل هايي با نام هاي مختلف...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

دلالت ساخت واژگان قرآن بر معنا

زبان عربي به توانمندي شگرفي در کناب اشتقاق هاي صرف متمايز است و اين امتياز آن را به داشتن واژگان بسياري، توانمند ساخته است. دلالت صرفي در زبان...

پنجشنبه، 8 آبان 1393

جلوه هاي نام آوا در قرآن کريم

نام آوا يعني تجسّم معنا به وسيله ي آوا، يعني ساخت خود به خود، بر محتواي آن دلالت نمايد. نقد جديد بر اين پديده در ادبيات به عنوان عنصر رمزگذار...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

حرکت ها و مَدها در آيات قرآن

بر آن شديم تا از تأثير زيبايي حرکت به واسطه ي کلام بر زيبايي مدّها سخن گوييم که اين به دو علّت مي باشد: 1. علّت نخست، آوايي است، چون حرکت جزئي...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

مفهوم سبک بودن واژگان در قرآن کريم

برخي از گذشتگان توجه بسياري به آواهاي واژگان قرآن داشته اند. آنها بر زيبايي ساخت شنيداري و زيبايي محتوا و عدم تنافر ميان آن دو تأکيد داشتند....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

زيبايي شناسي واژگان بلند در قرآن

ابن سنان به واژگان بلند و با حروف زياد در شعر عربي توجه نمود و طولاني بودن را معيار زشتي واژگان برگرفت و کلمات بلند در شعر را ناپسند مي شمرد....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

هماهنگي ميان مخارج حروف در واژه هاي قرآن

ترديدي نيست که مسأله ي انسجام و هماهنگي در ويژگي هاي هنر، شاخه ي اصيلي است و شامل تمام هنرها مثل نقاشي، پيکرتراشي، شعر و موسيقي مي گردد. اين...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

زيبايي شناسي بصري قرآن با تکيه بر زيبايي واژگان

شکي نيست که قرآن کريم براي رساندن معاني بلندش بر فنّ تصوير تکيه مي کند و تصوير کلام را در قرآن از ويژگي روايي به صحنه هاي محسوس منتقل مي کند....

چهارشنبه، 7 آبان 1393

زيبايي در حرکات واژگان قرآني

حرکت يکي از جلوه هاي موجود زنده و از اتم کهکشان ويژگيِ آفريده هاست. پس حرکت زندگي است و سکون مرگ؛ چنان که حرکت بر دميدن روح در موجود و فرمانبرداري...

چهارشنبه، 7 آبان 1393

تصاوير جاندار در قرآن ( تشخيص )

براي شناخت اصل مادي عنصر تشخيص و شناخت حسي بودن آن بايد به قاموس ها مراجعه کرد. در لسان العرب آمده است: « شَخَصَ بَصَرُ فلان، يعني هر گاه چشمانش...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393

استفاده از طبيعت در استعاره هاي قرآن

طبيعت پوسته – علي رغم اختلاف ديدگاه ها – سرچشمه ي هنر بوده است و جز در موارد نادري مثلاً براي هنرمنداني چون پيکاسو و مکتب سورئاليسم، دشمن نبوده...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393

درک و ذوق شنيداري در شنيدن قرآن

اصطلاحات موسيقي در آغاز پژوهش اعجاز، اندک بوده است و اين نقص طي قرنها وخيم تر شده است. رافعي و سيد قطب و ديگران هم در عدمِ اظهار شگفتي شان به...

سه‌شنبه، 6 آبان 1393