واژه‌ی اتیان در قرآن

فیومی در مصباح المنیر می‌نویسد: وقتی می‌گوییم: «اتی الرجل» یعنی مرد آمد و كلمه «اتیان» اسم مصدر از فعل «اتی» است كه به صورت لازم و متعدی استعمال...

پنجشنبه، 24 فروردين 1396

واژه‌ی آیه در قرآن

راغب اصفهانی می‌نویسد: آیه به معنای علامت آشكار و روشن است كه در محسوسات و معقولات به كار می‌رود. همان گونه كه فرد با دیدن علائم نصب شده در راه‌ها...

پنجشنبه، 24 فروردين 1396

واژه‌ی اب در قرآن

«اب» در لغت به معنای تربیت و تغذیه است و هنگامی كه گفته می‌شود: «ابوت الشیء» یعنی به او غذا دادم. كلمه اب به معنای پدر، برگرفته از همین معناست....

پنجشنبه، 24 فروردين 1396

واژه‌ی ‌آل در قرآن

راغب اصفهانی می‌نویسد: «آل» برگرفته از اهل و تصغیر آن «اهیل» است؛ جز آنكه آل در استعمال فقط به انسان‌های شناخته شده اضافه می‌شود، مثل آل هاشم؛...

پنجشنبه، 24 فروردين 1396

کتاب در سه معنا در قرآن

با مطالعه‌ی آیات زیر که همگی از سوره‌ی اعراف هستند و در آن‌ها لفظ کتاب به سه معنای مختلف به کار رفته، رابطه میان مدلول لفظ قرآن و مدلول لفظ کتاب...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

انحراف در فهم واژه‌ی «اُمّی»

کلمه‌ی «أمی» و مشتقات آن (أمیه و أمیون) فاقد اصل و ریشه‌ی عربی هستند، که این کلمه معرب است و اصل آن به لفظ «الأمم» برمی‌گردد که یهود بر غیرخود...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

پیامبر امی و امت امی

موضوع امی بودن به حدیث نبوی که کیفیت آغاز وحی را روایت می‌کند منحصر نیست، زیرا آیاتی از قرآن وجود دارند که رسول (صلی الله علیه و آله و سلم)...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

عقیده‌ی حنفاء یا حنیفیه

راویان حنیفیه را دین ابراهیم توصیف می‌کنند. اما نمی‌توانیم یقین داشته باشیم که آیا این عقیده پیش از آن که قرآن روشن سازد و بر آن تأکید کند، به...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

فطریات انسان از دیدگاه قرآن

اینکه از نظر قرآن کریم آیا اساساً انسان دارای فطرت هست یا نسبت به شهادت یک سلسله آیات باید بگوییم که انسان دارای فطرت می‌باشد. ما مجموع این آیات...

يکشنبه، 19 دی 1395

اصطلاح رشد در قرآن

و چون بندگان من از تو درباره من سؤال کنند (بگو) که به درستی من به آن‌ها نزدیک هستم و دعای کسی را که مرا بخواند اجابت می‌کنم. پس باید از من بپذیرند...

يکشنبه، 19 دی 1395

بحثی درباره‌ی اصطلاح فطرت

کلمه فطر از نظر لغوی به معنای شکافتن است. طبرسی مفسر معروف آن را به معنای شکافتن طولی می‌داند. در بسیاری از آیات قرآنی نیز به معنای آفریدن آمده...

يکشنبه، 19 دی 1395

شهادت قرآن بر وحی محمدی (ص)

قرآن خود بر درستی وحی محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) بزرگترین گواه و شاهد است. البته از شهادات قرآن كنه و ماهیّتِ وحی فهمیده نمی‌شود، اما...

چهارشنبه، 7 مهر 1395

نقد و بررسی روایات هاروت و ماروت

با ذکر نام هاروت و ماروت در قرآن و به پیروی آن، ورود روایات مختلف از معصومان، صحابه و تابعان در این زمینه مباحث گسترده‌ای در میان دانشوران فریقین،...

پنجشنبه، 21 مرداد 1395

لغات غریبه در قرآن

آیا در قرآن لغات غریبه وجود دارد؟ مقصود از لُغات غریبه، الفاظ و كلمات نامأنوسی است كه شنیدن آن بر طبع گران می‌آید و وجود آن در كلام موجب خلل...

جمعه، 11 تير 1395

واژه‌های غیرعربی در قرآن

در لغت عرب واژه‌هایی وجود دارد كه ریشه‌ی عربی ندارند و از لغت‌های مجاور گرفته شده است، و این یك امر طبیعی به شمار می‌رود و در تمامی زبان‌های...

جمعه، 11 تير 1395

معنای تسبیح مخلوقات برای خداوند

«تسبیح» یعنی منزه دانستن و معنای سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ این است که اینان خداوند را از صفات و ویژگی‌هایی که...

چهارشنبه، 15 ارديبهشت 1395

در تفسیر آیه ی «كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ»

«کَبُرَ» با ضمه باء به کار می‌رود. این تعبیر ممکن است چند معنی داشته باشد؛ از جمله این که: عرب ‌ها میان بزرگی معنوی و بزرگی در سن و سال فرق قائل...

چهارشنبه، 15 ارديبهشت 1395

مرجع ضمیر «علی حبه» در آیه ی 8 از سوره ی انسان

قول روشن تر و آشکارتر در این که مرجع ضمیر در «علی حبه» به که برمی گردد آن است که به «طعام» برمی گردد یعنی آن‌ها با آن که خودشان میل و اشتها دارند...

چهارشنبه، 15 ارديبهشت 1395

«شَراباً طَهُوراً» چیست؟

«طهور» اسم مبالغه به معنی بسیار پاک و طاهر است و به معنی «مطهر» (پاک کننده) هم آمده است. انتخاب این واژه برای این است که نشان داده شود که این...

چهارشنبه، 15 ارديبهشت 1395

در معنای «نبتلیه» در سوره‌ی انسان

«نَبتَلِیهِ» یعنی او را می‌آزماییم و امتحان می‌کنیم. واژه «نَبتَلِیهِ» انتخاب شده و نه «نبلوه» تا بیانگر شدت و قوت آزمایش باشد؛ زیرا مبالغه و...

چهارشنبه، 15 ارديبهشت 1395