مفهوم فرد در تفکّر غربی

با بررسی اسطوره‌شناسی یونانی، ویژگی‌های انسانی خدایان یونانی نیز آشکار می‌شود. این خدایان نه تنها شمایلی انسانی دارند، بلکه دارای ویژگی‌های...

سه‌شنبه، 23 آبان 1396

جامعه شناسی هویت (3)

هر جامعه پیشرفته ای برای زنده نگاه داشتن هویت عرفی و نیز به منظور بازتعریف و بازیابی هویت خویش به ابزاری نیاز دارد که عمده آن در مباحث پیشین...

پنجشنبه، 5 اسفند 1395

جامعه شناسی هویت (2)

هویت سرچشمه معنا و تجربه برای مردم است[...] اصطلاح هویت در صورتی که سخن از کنشگران اجتماعی باشد، عبارت است از فرایند معناسازی بر اساس یک ویژگی...

پنجشنبه، 5 اسفند 1395

جامعه شناسی هویت (1)

موضوع وماهیت هویت،یکی از مسائل چالش برانگیزی است که در دهه های اخیرمورد توجه بسیاری از روشنفکران،اندیشمندان و پ‍ژوهشگران قرار گرفته است و از...

پنجشنبه، 5 اسفند 1395

واسازی

این واژه بیش‎ترین کاربرد را برای توصیف کارهای ژاک دریدا فیلسوف فرانسوی (متولد 1930) و کسانی که خود را پیرو او می‎دانند یا پیرو او به شمار می‎آیند،...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

وابستگی

نظریه‌ی وابستگی مجموعه‎ای از اندیشه‌های نو مارکسیستی است که در اواخر دهه‎ی 1960 در علوم اجتماعی امریکای لاتین پدیدار شد. به گفته‎ی تی. دوس سانتوز...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نهضت تعاون

تعاونی‌ها، که انجمن‎هایی است متشکل از کسانی که برای تولید و توزیع کالاها با یکدیگر کار می‎کنند، در کشورهای مختلف شکل‌های گوناگونی داشته‎اند....

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نیازها

نیازها به معنای ملزومات ضروری بشری، و ضرورت‎های ادامه‎ی زندگی و معیشت، در واقع فقط در قرن بیستم به موضوعی برای نظریه پردازی تبدیل شد. فیلسوفان...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نوداروینیسم

نظریه‌ی ترکیبی تکامل (Huxley, 1974) که اندیشه‎های چارلز داروین درباره‎ی انتخاب طبیعی را با اندیشه‎های گرگور مندل درباره‌ی دانش ژنتیک ترکیب می‌کند،...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نوسازی

نوسازی فرایند تغییر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که در کشورهای توسعه نیافته‎ای رخ می‎دهد که به سمت الگوهای پیشرفته‎تر و پیچیده‎تر سازماندهی...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نقش

مفهوم نقش که به معنای سلسله رفتارهایی است که از افرادی سر می‎زند که موقعیت خاصی را در وضعی اجتماعی دارند یا درصدد داشتن آن هستند، یقیناً از ادبیات...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی نخبگان

واژه‎ی élite در فرانسه‌ی قرن هفدهم برای توصیف کالاهای شاخص و عالی به کار می‌رفت و کمی بعد به انواع و اقسام گروه‎های اجتماعی فرادست اطلاق شد،...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‎ی معرفت

نظریه‎ی فلسفی معرفت- یا معرفت شناسی- به ماهیت، انواع، خاستگاه‌ها، موضوع و حدود معرفت می‎پردازد. افلاطون بین معرفت (epistēmē) و عقیده‎ی صرف (doxa)...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی سیستم

اصطلاح سیستم دربرگیرنده‎ی دستگاه‌ها، موجودات زنده و نظام‌های اجتماعی و روان‌شناختی است که در مقابل کنش‎های فردی و اجزای منفرد قرار می‎گیرد. سیستم‎ها...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی مبادله‌ی اجتماعی

این نظریه که با تعامل‎های دوجانبه و متقابل افراد و گروه‎هایی سر و کار دارد که اقلامی با ارزش نمادین و اجتماعی را با هم مبادله می‎کنند و از آن...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی سیاسی

شاید بتوان نظریه‎ی سیاسی را به اختصار چنین تعریف کرد: تفکر نظام مند درباره‎ی ماهیت و مقاصد حکومت که هم در پی فهم نهادهای سیاسی موجود است و هم...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی سازمانی

نظریه‎ی سازمانی دانشی چندرشته‎ای است که پیوندهای تنگاتنگی با جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد دارد. این دانش عمدتاً در ایالات متحده‌ی...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی تصمیم

نظریه‌ی تصمیم مطالعه‌ای است در این باره که فاعل و کنشگر عاقل چگونه با توجه به اهداف، گزینه‎ها و عقایدش درباره‎ی تأثیر گزینه‎ها بر اهداف، تصمیم...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی انتخاب عقلانی

وجه مشخصه‎ی چنین رهیافتی این دیدگاه است که زندگی اجتماعی را باید با مدل‌های کنش فردی و عقلانی تبیین کرد. در تفکر اجتماعی مدرن، عقلانیت معناهای...

دوشنبه، 1 شهريور 1395

نظریه‌ی بازی

وقتی گروهی از افراد به بازی می‎پردازند سرنوشت هر یک از آن‎ها در بازی نه فقط به کنش‎های خودش بلکه به کنش‎های سایر افراد گروه نیز بستگی دارد. شطرنج...

دوشنبه، 1 شهريور 1395