کارکردگرایی

این شاخه از تحلیل‌های علوم اجتماعی به جهت‌گیری نظری و روش‌شناسانه‌ای اطلاق می‌شود که در آن پیامدهای پدیده‌های تجربی معین کانون تحلیل قرار می‌گیرند...

چهارشنبه، 12 اسفند 1394

کار خانگی

فمینیسم مدرن و گسترش مطالعات مربوط به جنسیت موجب شد که فعالیت‌های خانه‌داری در تفکر اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. ابتدا مارکسیست‌های متأثر از...

چهارشنبه، 12 اسفند 1394

کار

این مفهوم مبهم و پرمناقشه، در جوامع مختلف و در زمینه‌های تاریخی مختلف، به معنای فعالیت‌های مختلفی است. در کلی‌ترین معنا، کار تلاش هدفدار انسان...

چهارشنبه، 12 اسفند 1394

قشربندی اجتماعی

در همه‌ی جوامع پیچیده، منابع ارزشمند جامعه به صورت نابرابر توزیع می‌شود، به نحوی که افراد یا خانواده‌های ممتاز نسبت بالایی از دارایی‌ها، قدرت...

چهارشنبه، 12 اسفند 1394

واژه شناسی علوم اجتماعی

آزمایش (Experiment): روش تحقیقی که دربردارنده‌ی دستکاری کنترل شده متغیرها می‌باشد، که غالباً در شرایط آزمایشگاهی انجام می‌شود. ولی تحقیقات ارزیابی...

دوشنبه، 10 اسفند 1394

فرهنگ

فرهنگ، در حوزه جامعه شناسی و مردم شناسی، معمولاً به کلیه الگوهای نهادی در یک جامعه مانند باورها، ارزش‌ها، هنجارها، نمادها و تولیدات مادی گفته...

دوشنبه، 10 اسفند 1394

فرمالیسم/ صورت‌گرایی

گروه‌های نویسندگان، هنرمندان و منتقدان جوان و مترقی روس که ارزش‌های فرهنگی و نظریه‌های زیبایی‌شناسانه‌ی واقع‌گرایان و رمانتیک‌های سنتی را زیر...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

فرقه

ریشه‌ی اکثر کاربردهای اصطلاح «فرقه» در قرن بیستم این معناست که جمع داوطلبانه‌ای خود را از بدنه‌ی اصلی ایده‌های دینی یا سیاسی جدا، و با تعصب از...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

غیرصنعتی شدن

پدیده‌ی غیرصنعتی‌شدن که به معنای انقباض و تحلیل‌ رفتن تولیدات/ یا اشتغال در بخش صنعت است، از اواخر دهه‌ی 1970 در بریتانیا توجه زیادی را به خود...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

عناوین ابلاغی

این نظام اسامی و عناوین نقش بسیار مهمی در روش‌های کنترل حکومت‌های سوسیالیستی تک‌حزبی استالینیستی ایفا می‌کرد؛ تجدیدنظر و ایجاد تغییرات اساسی...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

عوام‌گرایی

عوام‌گرا به آن دسته از جنبش‌های سیاسی گفته می‌شود که توان و ظرفیت بالایی برای جلب حمایت مردم دارند، اما فاقد ویژگی‌های مختص به سوسیالیسم اروپایی‌اند،...

يکشنبه، 9 اسفند 1394

علم مدیریت

علم مدیریت را می‌توان چنین تعریف کرد: کاربست روش علمی و استدلال تحلیلی در فرایند تصمیم‌گیری مدیران اجرایی برای اداره‌ی تجارت و نظام‌های صنعتی...

شنبه، 8 اسفند 1394

علم نشانه‌ها

این اصطلاح، که جان لاک آن را وضع کرد تا سنت دیرینه‌ی تفکر غربی را درباره‌ی دلالت برساند، به فلسفه‌ی یونان باستان بازمی‌گردد. در تفکر مدرن، نشانه...

شنبه، 8 اسفند 1394

علم‌زدگی

از زمان پیدایش علم مدرن در قرن شانزدهم و هفدهم، طرفداران آن مدعی شأن و اعتبار بالایی را برای احکام علم و نتایج سودمند کاربردهای فنی بالقوه‌ی...

شنبه، 8 اسفند 1394

علمِ شناختی

پژوهش بین‌رشته‌ای و تازه‌تأسیسی درباره‌ی شناخت و معرفت که در اصل از رشته‌هایی مثل روان‌شناسی شناختی، هوش مصنوعی، فلسفه‌ی ذهن، زبان‌شناسی و عصب‌شناسی...

شنبه، 8 اسفند 1394

علم اقتصاد

علم اقتصاد که بنابه تعریف یکی از علوم اجتماعی است که با تولید و تخصیص کالاها و خدمات و با تأثیر بعدی آن‌ها بر رفاه مادی موجودات بشری سروکار دارد،...

شنبه، 8 اسفند 1394

عقیده

در میان تعریف‌های بسیار متفاوتی که از عقیده شده است، دو عنصر مشترک هست: یکی این که عقیده به امور مناقشه‌برانگیز مربوط می‌شود، و دوم این که عقیده...

شنبه، 8 اسفند 1394

عقلانی شدن

عقلانی شدن مفهومی است سرشار از ابهام که «دنیایی از امور بسیار متفاوت» (weber, 1904-5) را دربرمی‌گیرد. ابهام این مفهوم مانند ابهام مفاهیم مرتبط...

شنبه، 8 اسفند 1394

عقلانیت و عقل

متفکران روشنگری ادعا داشتند که ذهن بشر و جامعه‌ی بشری به اندازه‌ی سایر عملکردهای طبیعت عقلانی است و همان‌قدر تابع منطق علمی است. تاریخ علوم اجتماعی...

شنبه، 8 اسفند 1394

طبیعت‌گرایی

در این مقاله عمدتاً با معنای دوم طبیعت‌گرایی سروکار داریم. این مبحث مسئله‌ی اصلی فلسفه‌ی علوم انسانی و مسئله‌ای مناقشه‌برانگیز در جنبه‌های کاربردی...

شنبه، 8 اسفند 1394