حوزه‌ی عمومی

با این که تمایز میان عمومی و خصوصی به زمان یونان و روم باستان برمی‌گردد، اما مفاهیم حوزه‌ی عمومی و عمومی‌بودن پیوند تنگاتنگ با تلقی‌های قرن هجدهمی...

سه‌شنبه، 13 بهمن 1394

جنبش جوانان

جنبش جوانان که شامل تلاش‌های سازمان‌یافته و آگاهانه‌ی جوانان (سنین میان اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی) برای ایجاد تغییر اجتماعی و سیاسی یا مقاومت...

جمعه، 18 دی 1394

جنبش اجتماعی

اکثر نظریه‌پردازان اجتماعی توافق دارند که این شکل از کنش جمعی [یعنی جنبش اجتماعی] مستلزم نوع خاصی از رابطه‌ی تعارض‌آمیز اجتماعی است. نمونه‌ی...

جمعه، 18 دی 1394

جبرگرایی

جبرگرایی معمولاً معادل این رأی دانسته می‌شود که به ازای هر رویدادی که رخ می‌دهد شرایطی خاص وجود دارد، به نحوی که با وجود آن‌ها هیچ رویداد دیگری...

جمعه، 18 دی 1394

جدال روش‌ها

«مناقشه بر سر روش» از زمان نقد کارل منگر از اقتصاد تاریخی آلمان (Menger, 1883) و بررسی اشمولر درباره‌ی کتاب منگر (Schmoller, 1883)، همراه با...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌ی مصرفی

جامعه‌ی مصرفی جامعه‌ای است که بر محور مصرف کالاها و خدمات سازمان می‌یابد نه تولید آن‌ها. این اصطلاح در دهه‌ی 1980 رواج عمومی پیدا کرد. از این...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌ی مدنی

جامعه‌ی مدنی اصطلاحی قدیمی است که تا قرن هجدهم در تفکر سیاسی اروپا رواج داشته است. در این کاربرد سنتی، این اصطلاح کم‌وبیش ترجمه‌ی تحت‌اللفظی...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌ی مرفه

جامعه‌ای که از ثروت کافی برای ضمانت تأمین مداوم نیازهای اساسی و خصوصی اکثریت جمعیت (مثلاً خوراک و پوشاک) برخوردار است و در نتیجه افراد درآمدهای...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌ی صنعتی

گاهی ویژگی‌های دیگری در تعریف‌ها ذکر می‌شود. این امر البته قابل درک است: نظریه‌ی اجتماعی سعی داشته هم سرمایه‌داری و هم صنعتی شدن را درک کند،...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌ی توده‌ای

این اصطلاح برای توصیف وضعیت جوامع مدرنی به کار می‌رود که در آن‌ها شکل‌های سنتی پیوستگی و ارتباط مانند اجتماع محلی، طبقه، قومیت و دین رو به افول...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه پساصنعتی

ظاهراً اصطلاح جامعه‌ی پساصنعتی را نخستین بار آرتور پنتی، سوسیالیست صنفی بریتانیایی و پیرو ویلیام موریس، در آغاز قرن بیستم به کار برد. پنتی در...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌شناسی [مکتب] شیکاگو

گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شیکاگو را آلبیون دبلیو. اسمال، جامعه‌شناس و مورخی که پیش از آن رئیس کالج کوچکی در ماین بود، ایجاد کرد و بنیادهایی گذاشت...

جمعه، 18 دی 1394

جامعه‌شناسی سیاسی

این رشته عمدتاً با مطالعه‌ی احزاب، نظام‌های انتخاباتی و رفتارهای رأی‌دهی، جنبش‌های اجتماعی، رهبری سیاسی و نخبه‌ها، بوروکراسی، ملی‌گرایی و شکل‌گیری...

پنجشنبه، 17 دی 1394

جامعه‌شناسی بدن

اومبرتو اکو در مقاله‌ی کوتاهی درباره‌ی لباس‌های جین، رابطه‌ی دیالکتیکی ظاهر و باطن (ژرفا و سطح) را به بحث می‌گذارد که سبک زندگی برهه‌ی معینی...

پنجشنبه، 17 دی 1394

جامعه‌شناسی تطبیقی

صفت «تطبیقی» تقریباً به همه‌ی رشته‌های علوم اجتماعی (یا رشته‌های نزدیک به آن) افزوده شده است: انسان‌شناسی، (مطالعه‌ی) تمدن‌ها، تاریخ، حقوق، زبان‌شناسی،...

پنجشنبه، 17 دی 1394

جامعه‌شناسی

هر چند جامعه‌شناسی دیرتر از سایر علوم اجتماعی پا گرفته است، اما ریشه‌های آن به قرن هجدهم، به فلسفه‌های تاریخ، به اولین پیمایش‌های اجتماعی و به...

پنجشنبه، 17 دی 1394

ثروت

در تفکر اجتماعی مدرن، مفهوم اقتصادی ثروت - هر یک دارایی که ارزش بازاری یا ارزش قابل مبادله داشته باشد - معمولاً جنبه‌ی مهم و بنیادی نابرابری...

پنجشنبه، 17 دی 1394

جامعه

احتمالاً فراوان‌ترین کاربرد این واژه امروزه در اشاره به کل موجودات بشری همراه با فرهنگ‌ها، نهادها، مهارت‌ها، ایده‌ها و ارزش‌های آن‌هاست. اما...

پنجشنبه، 17 دی 1394

توسعه و توسعه نیافتگی

توسعه به معنای دستیابی به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی از طریق دگرگون ساختن شرایط توسعه‌نیافتگی (بازده تولید پایین، رکود و کسادی، فقر) در کشورهایی...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تنظیم

«رهیافت تنظیم» در تحلیل سرمایه‌داری معاصر مأخوذ است از نوشته‌های گروه پراکنده‌ای از مارکسیست‌های فرانسوی در اواخر دهه‌ی 1970 و اوایل دهه‌ی 1980...

پنجشنبه، 17 دی 1394