تندرستی / سلامت

در سال 1948، سازمان بهداشت جهانی تندرستی را چنین تعریف کرد «وضعیت سلامت و آسایش کامل جسمی، ذهنی و اجتماعی، و نه فقط فقدان بیماری مرض». این تعریف...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تمایزیابی اجتماعی

این مفهوم به معنای به رسمیت شناختن تفاوت‌های میان گروه‌ها یا مقوله‌های خاصی از افراد، و تثبیت آن تفاوت‌ها به مثابه واقعیت‌های اجتماعی است. همه‌ی...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تمدن

اصطلاح civilization به معنای تمدن از Civis‌ لاتین به معنی شهر گرفته شد که صراحتاً به فرهنگ شهرها مربوط می‌شود. این نکته‌ای است که کارل مارکس...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تکامل

تکامل، به کلی‌ترین معنا، فرایند طولانی تغییر یا دگرگونی جمعیت‌ها یا نظام‌هاست که در آن حالت‌های بعدی یک موجود به آهستگی از حالت‌های قبلی آن سربرمی‌آورد....

پنجشنبه، 17 دی 1394

تغییر تکنولوژیکی

تغییر دادن آزمایشی محیط به کمک روش‌های علمی حل مسئله همیشه بخشی از تلاش‌های انسان بوده است. با این حال، دامنه و میزان و شیوع تغییر تکنولوژیکی...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تفهم

این واژه‌ی آلمانی که به معنای «فهمیدن» است در معنای محدودتری که به فهم متون و سایر دستاوردهای بشری مانند کنش‌ها و پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تغییر اجتماعی

قرن بیستم شاهد تغییر اجتماعی عظیمی بوده و جای شگفتی نیست که مفهوم تغییر اجتماعی بر اکثر مطالعات اجتماعی مدرن سایه انداخته است. رویارویی با تغییر...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تضاد

تضاد به معنای ستیز و کشمکش بر سر ارزش‌ها یا دعاوی مربوط به منزلت، قدرت و منابع کمیاب است، ستیزی که در آن طرفین فقط در پی کسب ارزش‌های مطلوب خویش...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تعامل‌گرایی نمادین

این مکتب شاخه‌ای از جامعه‌شناسی امریکایی و زاده‌ی جامعه‌شناسی [مکتب] شیکاگو است. تعامل‌گرایی نمادین به مدت چند دهه «مخالف همیشگی» نظریه‌ی غالب...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تحلیل گفت‌وگو

تحلیل گفت‌وگو که گاهی به اختصار آن را CA می‌نامند، شاخه‌ای از جامعه‌شناسی است که با سازماندهی کنش متقابل اجتماعی در متن و زمینه‌های روزمره و...

پنجشنبه، 17 دی 1394

تحرک اجتماعی

حرکت‌های کسانی که عضویت در یک مقوله‌ی اجتماعی را با مقوله‌ی اجتماعی دیگری تعویض می‌کنند - بیش از همه حرکت در میان طبقه‌های اجتماعی - نزد جامعه‌شناسان...

چهارشنبه، 16 دی 1394

تبیین

تبیین به معنای ربط دادن چیزی که باید تبیین شود (explanandum) به چیز دیگری است که تبیین کننده (explanas) است - ولی حتی این تعریف بسیار کلی نیز...

چهارشنبه، 16 دی 1394

تاریخ اقتصادی

تاریخ اقتصادی که بنا به توصیف یکی از نخستین مورخان اقتصادی «نه مطالعه‌ی گونه‌ی خاصی از وقایع بلکه مطالعه‌ی همه‌ی وقایع تاریخ یک ملت از دیدگاه...

چهارشنبه، 16 دی 1394

تاریخ اجتماعی

این شاخه از تاریخ با تخصصی‌تر شدن مطالعه‌ی حرفه‌ای تاریخْ نیرو و قوت بسیار زیادی گرفته است. تاریخ اجتماعی را به صورت‌های بسیار متفاوتی تعریف...

چهارشنبه، 16 دی 1394

تئاتر

تئاتر مدرن دقیقاً از سال 1889 آغاز می‌شود،‌ البته با ملحوظ داشتن بعضی پیش‌کسوتان مهم آن. نیروی محرک اصلی در پس این تئاتر نوین، استقرار قدرت بورژوازی...

چهارشنبه، 16 دی 1394

پیشرفت

حرکت رو به پیش در سراسر تاریخ بشر رخ داده است. حتی در قرون وسطا، که تا مدت‌ها تصور می‌شد راکد بوده است، پیشرفت‌های مهمی در فن‌آوری به وجود آمد....

چهارشنبه، 16 دی 1394

پیش‌داوری

این مفهوم که در این‌جا به معنای قضاوت پیشاپیش منفی و ناشی از تعصب فرد یا گروه درباره‌ی یک موضوع است، از واژه‌ی لاتین prejudician مشتق می‌شود...

چهارشنبه، 16 دی 1394

پیش‌بینی

پیش‌بینی به مثابه معلوم کردن حالت‌های آینده‌ی یک نظام فیزیکی یا اجتماعی، مسئله‌ی معرفت‌شناختی مهمی است، چون توانایی پیش‌بینی دقیق و مطمئن غالباً...

چهارشنبه، 16 دی 1394

پیری

همان‌طور که با پژوهش‌های انسان‌شناختی نشان داده‌اند، هر جامعه‌ای دوره‌ی زندگی را به چند مرحله‌ی معین، که در فرهنگ ریشه دارند، تقسیم می‌کند و...

چهارشنبه، 16 دی 1394

پلیس

معنای واژه‌ی پلیس چه ناظر به نقش و کارکرد حفظ کنترل اجتماعی در جامعه باشد (پاسبانی و حراست) و چه بنگاهی که برای انجام این کار تأسیس می‌شود (اداره‌ی...

چهارشنبه، 16 دی 1394