خانوم ببری خان

«ببری خان هم نشدیم». این جمله ای است که روزگاری رجال، اشراف، درباریان دارالخلافه ناصری به خود دایما می گفتند؛ ببری خان، گربه آلاپلنگ ابلق با...

سه‌شنبه، 22 مرداد 1392

پوشاک زنان در عصر قاجار

موضوع پژوهش حاضر، بررسی ویژگی پوشاک زنان عصر قاجار و تغییرات آن است. در این مقاله سعی شده تا بیشتر از دید سفرنامه نویسان غیرایرانی به این مقوله...

سه‌شنبه، 22 مرداد 1392

روزشمار جریان بابیت و بهائیت

در مجموعه مقالاتی که پیرامون بابیت و بهائیت تألیف می شوند، به تناسب مباحث گوناگون، فراوان به حوادث و رویدادهایی از تاریخ بابیت و بهائیت اشاره...

پنجشنبه، 17 مرداد 1392

میرزا آقاخان کرمانی و شور روشنفکری

آنچه به وضوح در متن کار عقلی تمام روشنفکران عصر مشروطه مشخص بوده همان ابتلای بی وقفه، به موضع همه گیری تناقضات آشکار فکری است که ریشه در راز...

چهارشنبه، 16 مرداد 1392

وُجوهِ اشتراک و افتراقِ مشروطه از عدالتخانه

عصر مشروطه، دورانِ اصلاح ساختار مدنی و سیاسی کشور بود، و «عقل و تجربه» حکم می کرد که قانونگذاران، آن نفوذ شگرف و عملکرد درخشان را که قیام عدالتخواهی...

سه‌شنبه، 15 مرداد 1392

فلسفه ی سیاسیِ عدالتخانه در نهضت مشروطیت

پیش از مشروطه، علمای دین، در بین مردم مسلمان این دیار، از نفوذی چشمگیر برخوردار بودند. وارستگی و تقوای فقهای شیعه، استقلال آنان از دولت و دربار،...

سه‌شنبه، 15 مرداد 1392

علت حمایت شیخ فضل الله نوری از محمد علی شاه قاجار

پاسخ به این سؤال، در گرو توجه دقیق به اوضاع و احوال حساس آن روزگار، و تفسیر شیخ از شرایط پیچیده و بغرنج کشور و سیاستهای استعماری دول همسایه است.

سه‌شنبه، 15 مرداد 1392

دیدگاهها، رهنمودها و هشدارهای اسلامی شیخ فضل الله نوری

حفظ نظام عالم، محتاج به قانون است و هرملتی که تحت قانون داخل شدند و برطبق آن عمل نمودند امور آنها [بسته] به استعداد قابلیّت قانونشان، منظّم شد

سه‌شنبه، 15 مرداد 1392

چرا شیخ فضل الله نوری مخالف «مشروطه» بود؟

پاسخ سؤال فوق، پیش از هر چیز در گرو آشنایی با واژه های عدالتخانه، مشروطه ی مطلقه و مشروطه ی مشروعه، و تمیز و تفکیک آنها از یکدیگر است. زیرا مشروطه،...

سه‌شنبه، 15 مرداد 1392

مداخله‌جویی سیاست خارجی رژیم پهلوی

عملکرد تدریجی و خزنده ایران در ابعاد حضور مستقیم و غیرمستقیم خارجی، امری فراتر از علائق و راهبردهای امنیتی و سیاست تدافعی بود. ایران در نقش بدل...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

مجلس و پادشاهی رضاخان سردار سپه

کودتای انگلیسی سوم حوت 1299 ش که منجر به قدرت گرفتن افسر ساده‌ای به نام رضاخان میر پنج شد، فصل جدیدی را در تاریخ معاصر ایران گشود و مجلس مشروطه...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

قیام تنباکو، نخستین ایستادگی در برابر شاه

قرارداد رژی یا انحصار نامه توتون و تنباکو که میان دولت ایران و ماژور تالبوت انگلیسی منعقد شد تا چهارم جمادی‌الثانی 1309ق که الحاق کامل آن اعلام...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

قطع روابط سیاسی ایران با فرانسه و آمریکا در دوران پهلوی اول

روی کار آمدن رضاخان میرپنج و تأسیس حکومت پهلوی در واقع نابودی دستاوردهای حکومت پارلمانی؛ و سلطه بیش‌ازپیش استعمار انگلیس در ایران بود به طوری...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

مسیر طالبی و فقدان پرسش از سامان جدید غرب

تفاوت عمده‌ی «میرزا ابوطالب خان» با «شوشتری» در این است که شناخت وی از غرب و تحولات آن همچون شوشتری با واسطه صورت نمی‌گیرد و ابوطالب خان این...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

پا جای پای که می‌گذارید؟

نگاهی به گذشته‌ی تاریخی، روشن می‌سازد که هر یک از منادیان ناسیونالیسم ایرانی چه منظور خاصی را دنبال می‌کرده‌اند. در این مقاله به بررسی دو نمونه...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

پیامدهای بی‌تدبیری در برابر غرب

به فراخور ایجاد شرایط جدید در غرب و ایجاد صنایع و دست‌آوردهای جدید، توجه دولت‌های استعمارگر اروپایی به منظور تأمین الزامات زاییده‌ی دوران جدید،...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

بررسی روند ترویج غرب‌زدگی در روزنامه‌ی مجلس

روزنامه‌ی «مجلس» یکی از اثرگذارترین رسانه‌های مکتوب در بین سال‌های 1285 تا 1291ه.ش. است؛ با توجه به این اثرگذاری و طول مدت نشر این روزنامه، بررسی...

دوشنبه، 7 مرداد 1392

یادگار امیر کبیر در ناصر خسرو

نخستین مدرسه به سبک و سیاق اروپایی به نام «دارالفنون» ۱۶۱ سال قبل در تهران، خیابان ناصری، محدوده ارگ سلطنتی تاسیس شد. این بنای فرهنگی که باعث...

يکشنبه، 6 مرداد 1392

وقتی شاه برای شیرش یک خط تلگراف کشید

به هنگام سلطنت محمدشاه قاجار، میرزاحسین خان آجودانباشی مقدم ماموریت یافت تا به لندن عزیمت کند و پیرامون مسایل دخالت های وزیر مختار دولت انگلیس...

يکشنبه، 6 مرداد 1392

نگاهی به اندرونی شاهان قاجار و نقش و موقعیت زنان ساکن در آن

حضور زن در دربار قاجار، از دوران فتحعلی شاه است که رنگی جدی به خود می گیرد. بنا به نقل میرزا تقی خان سپهر، فتحعلی شاه حدود هزار زن داشت که از...

يکشنبه، 6 مرداد 1392