معرّفى جلاء الأبصار فى متون الأخبار (2)

6) يكى از آراى شيخ صدوق (م 381ق) و برخى مشايخ قم , نظر آنها در مورد سى روز بودن ماه رمضان بوده است.33 ظاهراً شيعيان خراسان, پيرو آراى شيخ صدوق...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

معرّفى جلاء الأبصار فى متون الأخبار (3)

فأما ما ذكره أنّ فى القرآن ما يوازن الشعر ففاسد لوجوه نذكرها, ثمّ نتكلّم على ما أورده. فممّا يدلّ عليه ما ثبت أنّ جماعة من الشعراء و الخطباء...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

معرّفى جلاء الأبصار فى متون الأخبار (1)

هرچند تحقيقات فراوانى در مورد معتزله انجام شده; ولى در اين پژوهش ها تنها به جنبه هاى كلامى يا تاريخى اين فرقه توجه شده است.1با وجود اين, رواج...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (13)

زندگى با شعور (خود آگاهى), زندگى آزادى است. بخارى, يك كتاب كامل را در «صحيح» خود به «اِكراهْ» اختصاص داده است. احترامِ آزاديِ انسان, مانع از...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (12)

در اين بخش از مقاله, نويسنده تلاش مى كند تا به اين پرسش, پاسخ دهد كه: «پس از اثبات تاريخى بودنِ حديث, چه چيزى از آن به جاى مى ماند؟». در پاسخ...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (11)

خيال ابداعى, نه تنها در داستان هاى پيامبران و آگاهى تاريخى, بلكه همچنين در كارهاى مردمان و آفرينشِ جهان برين, نمودار مى شود: جهانِ فرشتگان, شياطين,...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (10)

آفرينش (تصويرگرى) خيالى [در حديث] در داستان هاى پيامبرانْ پديدار مى گردد, چنان كه محمد, در يك حديث, رئيس آدم است و در حديثى ديگر, رئيس آدم و...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (9)

در اين بخش از مقاله, نويسنده, حديث را به عنوان منبعى براى آگاهى هاى تاريخى (از: تاريخ آغاز آفرينش, انبيا, امّت هاى پيشين, و…) و آگاهى از مَغيبات...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (8)

سومين ستايش , از «اَحباش (حبشيان)» است. پيامبر, زبان حبشى را مى دانست, چنان كه فارسى را. شايد پيامبر مى خواست دلِ برخى اقوام را به دست آورد و...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (7)

نويسنده در اين بخش از مقاله, محيط اجتماعى, فرهنگى, سياسى و دينى عصر پيامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را از خلال احاديث نبوى نشان مى دهد و...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (6)

از جمله آنچه تاريخى بودن حديث را از جنبه احكام آن ثابت مى كند, تناقضِ آن با خود سنّت يا با قرآن است. آيا مى توان گفت: « بهترين جهاد, حجِّ مقبول...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (5)

در اين بخش از مقاله, نويسنده از «تاريخى بودن شكل و مضمون حديثْ» بحث مى كند, تا ثابت كند كه شكل (ساختار و خطابِ) حديث, تابع قوانين و عوارض نقل...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (4)

پرسش و پاسخ, هر دو از گفتار مستقيم پرسنده و پرسش شونده مايه مى گيرند. سپس اين گفته مستقيم, در چارچوب يا سياق يا گونه اى ساخت روايى گذارده مى...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (3)

جبرئيل, پس از جنگ خندق, به نزد پيامبر آمد و بدو اشارت نمود كه سلاح بر زمين نگذارد و به جنگ بنى قُريظه بيرون رود. انگار غزوات پيامبر و جنگ هاى...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (2)

علم حديث, در « صحيح » بخارى و ديگر صحاح حديثى, رابطه ميان قرآن و حديث را آشكار مى سازد. هر دو وحى اند و از نزدِ خدا; امّا با دو درجه مختلف: قرآن,...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

از نقد سند تا نقد متن (1)

نقد متن, آن هم بر پايه علوم انسانيِ نوين, دانشى نوظهور و نوپاست, و هرگاه اين كار از « صحيح بخارى » آغاز شود و به دست روشن فكرى مسلمان از اهل...

دوشنبه، 5 بهمن 1388

اجتهاد در فهم نصوص

تحمّل حديث و بازگو كردن آن، امرى سهل و روان است؛ ولى فهم، سنجش و موازنه آن، عملى سخت و دشوار. گرچه روايت و درايت، هر دو ارجمند و گران است، و...

يکشنبه، 4 بهمن 1388

نگاهى به مقدّمه كتاب « اسرار آل محمد (ص) » (2)

با در نظر گرفتن عظمت كتاب سليم و جايگاه علمى آن از روز اوّل تا كنون و توجّه خاصّ علما به آن, شكّى باقى نمى ماند كه اشكال تراشى در مورد چنين كتابى...

يکشنبه، 4 بهمن 1388

شرح حديث «انا الله الذي لا اله الا انا ...» (2)

چهارم : مذهب قاضى باقلانى [9] است كه يكى از سنيان است و او مى‏گويد كه اصل ذات افعال از جناب الهى است ; اما نسبت ‏به بندگان يا طاعت است ‏يا معصيت...

يکشنبه، 4 بهمن 1388

پژوهشى درباره اصول اربعمأة (4)

1 ـ اصل آدم بن الحسين النخاس الكوفىّ، نجاشى گويد اين اصل را «اسماعيل بن مهران بن ابى نصر كوفى» كه از اصحاب امام رضا(علیه السّلام) است از او روايت...

شنبه، 26 دی 1388