هیپرکلسمی چیست و چگونه درمان میشود؟

هیپرکلسمی

اصطلاح هیپرکلسمی به کلسیم زیاد در خون اشاره دارد. از نظر برخی علت هیپرکلسمی، فعالیت بیش از حد غده پاراتیروئید، داروهای خاص، ویتامین D بیش از حد یا شرایط بهداشتی خاص از جمله سرطان است. کلسیم، نقش اساسی در بدن دارد. به ساخت استخوان ها و دندان ها کمک می کند و در عین حال از عضلات، اعصاب و قلب نیز پشتیبانی می کند. با این حال، کلسیم بیش از حد می تواند منجر به ایجاد اختلال در بدن شود.

سطح کلسیم در خون بیشتر توسط غدد پاراتیروئید کنترل می شود. هنگامی که بدن به کلسیم نیاز دارد، غدد پاراتیروئید هورمون خود را ترشح می کنند که نقش بسزایی درافزایش کلسیم بدن دارند.

فعالیت غدد بیش از حد پاراتیروئید یا یک وضعیت بهداشتی اساسی خاص می تواند تعادل کلسیم را مختل کند. اگر سطح کلسیم خیلی زیاد شود، ممکن است فرد مبتلا به هیپرکلسمی تشخیص داده شود. این وضعیت می تواند عملکردهای بدن را مختل کند، و به طور خاص باعث ایجاد ضعف استخوان، سنگ کلیه، عملکرد غیر طبیعی قلب و مغز شود.1

علائم هیپرکلسمی

هیپر کلسمی خفیف احتمالا با علامت خاصی همراه نیست اما موارد شدیدتراغلب با علائم زیر بروز می یابد:

تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار

افزایش میزان کلسیم به معنی نیاز به سخت تر کار کردن کلیه هاست در نتیجه ادرار بیشتری تولید و دفع شده و فرد با کم آبی و افزایش تشنگی مواجه می شود.

معده درد و مشکلات هاضمه

افزایش بیش از حد میزان کلسیم می تواند به دردهای شکمی، تهوع، استفراغ و یبوست منتج شود.

دردهای استخوانی و ضعف عضلات

هیپرکلسمی می تواند منجر به آزاد شدن بیش از حد کلسیم از استخوان شود. این فعالیت غیر طبیعی استخوان می تواند منجر به ضعف و دردهای عضلانی شود.

سردرگمی، بی حالی و خستگی

هایپر کلسمی با تاثیر بر مغز می تواند منجر به ایجاد این علائم شود.

اضطراب و افسردگی

هایپر کلسمی می تواند بر سلامت روان نیز تاثیرگذار باشد.

افزایش فشار خون و ضربان قلب نامنظم

افزایش سطح کلسیم می تواند فشار خون را افزایش داده، در پالس های الکتریکی قلب اختلال ایجاد کرده و در نهایت به تغییر ضربان قلب بیانجامد.2

علت هیپرکلسمی

تعدادی از عوامل و شرایط زمینه ای می توانند باعث هیپرکلسمی شوند. این شامل:

غدد پاراتیروئید بیش فعال

غدد پاراتیروئید سطح کلسیم را کنترل می کند. فعالیت بیش از حد پاراتیروئید می تواند منجر به هیپرکلسمی شود. غدد پاراتیروئید ممکن است هنگام بزرگ شدن یا افزایش رشد سلول های غیر سرطانی، بیش فعال شوند.

به داشتن غدد پاراتیروئید پر کار، هیپرپاراتیروئیدیسم گفته می شود. این ممکن است شایع ترین علت هیپرکلسمی باشد.

هیپرپاراتیروئیدیسم معمولاً در افراد بین 50 تا 60 سال تشخیص داده می شود. همچنین در زنان تا سه برابر بیشتر از مردان شایع است.

افزایش ویتامین D

ویتامین D باعث جذب کلسیم در روده می شود. پس از جذب، کلسیم وارد جریان خون می شود.

فقط 10-20 درصد کلسیم در رژیم غذایی معمولاً جذب می شود، در حالی که مابقی از راه مدفوع دفع می شود. با این حال، میزان بیش از حد ویتامین D باعث می شود بدن کلسیم بیشتری جذب کند و منجر به هیپرکلسمی شود.

در سال 2012، برخی محققان عنوان کردند که مکمل درمانی با ویتامین D با دوز بالا، باعث ایجاد هیپرکلسمی می شود. از این مکمل ها می توان در درمان مولتیپل اسکلروزیس و سایر شرایط مشابه استفاده کرد.

سرطان

اگر فردی مبتلا به سرطان باشد، این ممکن است باعث هیپرکلسمی شود. سرطان های که معمولاً منجر به این شرط می شود، عبارتند از:

سرطان ریه

سرطان پستان

سرطان خون

اگر سرطان به استخوان انتشار یابد، خطر ابتلا به هیپرکلسمی را افزایش می دهد.

فراتر از سرطان، شرایط زیر شناخته شده است که باعث بالا رفتن کلسیم می شود:

بیماری سل

سارکوئیدوز

بیماری تیرویید

بیماری مزمن کلیوی

بیماری غده آدرنال

عفونت های قارچی شدید

کاهش تحرک

افرادی که تحرک کمی دارند نیز ممکن است در معرض خطر هیپرکلسمی باشند.

کم آبی شدید

افرادی که بدنشان به شدت کم آب هست، آب کمتری در خون خود دارند که این امر می تواند غلظت کلسیم در جریان خون را افزایش دهد. با این حال، این عدم تعادل معمولاً به محض برطرف شدن کمبود آب بدن اصلاح می شود.

در برخی موارد، مقادیر بالای کلسیم می تواند به بی آبی شدید بدن منجر شود. این مهم است که پزشکان تشخیص دهند که در ابتدا مشکل مقادیر بالای کلسیم بوجود آمده است یا کم آبی بدن باعث هیپرکلسمی شده است.

داروها

برخی از داروها می توانند باعث فعالیت بیش از حد غده پاراتیروئید شود و بالطبع منجر به هیپرکلسمی شود. بعنوان مثال داروی لیتیوم که بعضی اوقات برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود باعث هیپرکلسمی می شود.1

درمان هیپرکلسمی

افراد مبتلا به هیپرکلسمی خفیف ممکن است نیاز به درمان نداشته باشند و در طول زمان ممکن است سطح کلسیم به حالت عادی بازگردد.

برای افراد مبتلا به هیپرکلسمی شدید، مهم است که علت اصلی کشف شود. پزشک ممکن است درمان‌هایی برای کاهش سطح کلسیم و جلوگیری از عوارض ارائه دهد. درمان‌های احتمالی شامل مایعات وریدی و داروهایی مانند کلسیتونین یا بیسفسفونات هستند.

اگر پرکاری غدد پاراتیرویید، ویتامین D بالا، و یا یکی دیگر از عوامل باعث هیپرکلسمی شود، پزشک نیز باید این شرایط اساسی را درمان کند.

فرد مبتلا به رشد غیرقطعی در غده پاراتیروئید ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن آن پیدا کند.3

پیشگیری از هیپرکلسمی

تغییرات خاصی در شیوه زندگی می‌تواند به حفظ سطح کلسیم متعادل و استخوان سالم کمک کند. این موارد شامل:

نوشیدن مقدار زیادی آب

هیدراتاسیون ممکن است سطح کلسیم خون را کاهش دهد و می‌تواند از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری کند.

ترک سیگار

سیگار کشیدن می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان شود. علاوه بر بهبود سلامت استخوان‌ها، ترک آن خطر ابتلا به سرطان و سایر مشکلات سلامتی را کاهش می‌دهد.

ورزش و تمرینات قدرتی

این نیز باعث افزایش قدرت و سلامت استخوان می‌شود.

توجه دستورالعمل‌های داروها و مکمل ها

این کار ممکن است خطر ابتلا به مصرف بیش از حد ویتامین D و ایجاد هیپرکلسمی را کاهش دهد.3

عوارض هیپرکلسمی

بدون درمان مناسب، هیپرکلسمی می تواند باعث عوارض زیر شود:

پوکی استخوان

هیپرکلسمی ممکن است با پوکی استخوان همراه باشد.

با گذشت زمان، استخوان ها ممکن است مقادیر زیادی کلسیم را در جریان خون آزاد کنند. این باعث می شود استخوان ها نازک تر و با تراکم کمتر شوند. با آزاد شدن کلسیم، پوکی استخوان می تواند ایجاد شود.

افراد مبتلا به پوکی استخوان خطرات بیشتری دارند از جمله:

شکستگی استخوان

ناتوانی و ضعف بدنی

از دست دادن استقلال

بی تحرکی طولانی مدت

انحنای ستون فقرات

کوتاه شدن قد با گذشت زمان

سنگ کلیه

افراد مبتلا به هیپرکلسمی در معرض خطر ابتلا به کریستال های کلسیم در کلیه های خود هستند. این بلورها می توانند به سنگ کلیه تبدیل شوند، که غالباً بسیار دردناک هستند. بلورها همچنین می تواند منجر به اختلال در کلیه شود.

نارسایی کلیه

با گذشت زمان، هیپرکلسمی شدید می تواند کلیه های فرد را از کار بیاندازد و منجر به نارسایی کلیه شود.

مشکلات سیستم عصبی

در صورت عدم درمان، فشار خون شدید ممکن است سیستم عصبی را مختل کند.

ضربان قلب نامنظم

قلب هنگام ضربان الکتریکی حرکت می کند و منقبض می شود. کلسیم در تنظیم فرایند پمپاژ قلب نقش دارد و کلسیم بیش از حد می تواند منجر به ضربان قلب نامنظم شود.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.fardalab.com
3.www.virtualdr.ir