چو زرين بال عنقاي سرافراز

شاعر : عبيد زاکاني

ز مشرق سوي مغرب کرد پرواز		چو زرين بال عنقاي سرافراز
سپاه شام شد بر روز پيروز		نهان گرديد شمع گيتي افروز
مقرر گشت بر شب پرده‌داري		عروس مهر رفت اندر عماري
ز گوهر بر فلک پيرايه بستند		هيون کوه را در سايه بستند
برآمد ماه بر اورنگ شاهي		فرو شد شاه خاور در سياهي
بدان صورت که رسم و راي من بود		در آن گلشن که ماوا جاي من بود
بروي دوستان در باز کردم		به آئين جايگاهي ساز کردم
چو گلزار ارم بستان سرائي		مقامي همچو جنت جانفزائي
ز آبش حوض کوثر غوطه خورده		ز خاکش عنبر تر رشک برده
بيمن دولت بيدار ناگاه		نشستم گوش بر در ديده بر راه
گل نازک مزاج و سرو سرکش		خور خرم خرام و حور مهوش
بدان رونق بدان آئين که داني		چو گنج از ديده‌ي مردم نهاني
نقاب از روي چون خورشيد بگشاد		درآمد ناگهان سرمست و دلشاد
که باز آيد ز در مجلس فروزي		مبارک ساعتي فرخنده روزي
بر شمع رخش پروانه گشتم		بديدم رويش و ديوانه گشتم
به دستي زلف مشکين ساز ميکرد		به دستي چادر از رخ باز ميکرد
برون آمد گل از غنچه مه از ميغ		چو زد خورشيد رويش در سرا تيغ
صنوبر پيش قدش سجده ميبرد		ز زيبائي گلش در پاي ميمرد
ز سنبل خرمني بر گل نهاده		کمند زلف مشکين تاب داده
خمارين نرگسش بيمار گشته		لب از باد نفس افکار گشته
عقيقش رونق عناب برده		دهانش ز آب حيوان آب برده
گلاب انگيز گشته گوشه‌ي ماه		صبا زلفش پريشان کرده در راه
منور گشت از او کاشانه‌ي ما		بهشت آئين شد از وي خانه‌ي ما
زرش بر سر، سرش در پا فشاندم		ز عزت بر سر و چشمش نشاندم
سراي ما گلستاني دگر شد		ز رويش خانه بستاني دگر شد
چو با دست آيدش چون باشد احوال		کسي کامي که ميجويد همه سال
در او بکشاده چشم و رفته از هوش		نشسته او و من استاده خاموش
چو درمان مرده‌اي جان باز يابد		چو بيماري که درمان باز يابد
چو شمع از دور سوزان پيش رويش		ز دل آتش فروزان پيش رويش
چو شمعم آتشي بر جان فتاده		نظر بر شمع رخسارش نهاده
زبان از کار و زور از پاي رفته		رميده صبر و دل از جاي رفته
مسلط گشته بر آفاق مهتاب		چو چشم فتنه‌جويان رفته در خواب
ز هر سو مطربان آواز کرديم		نشاط انگيز بزمي ساز کرديم
مي آورد و صلاي عيش در داد		درآمد ساقي از در خرم و شاد
زهي وقت خوش و حال مبارک		گرفتم از رخش فالي مبارک
جهان آواز نوشا نوش بگرفت		زبانگ ني فلک را گوش بگرفت
بخور عود و عنبر گشته غماز		بخار مي خرد را خانه پرداز
دو چشمش ناز و ساقي جور ميکرد		پياپي جام زرين دور ميکرد
بر آن شب زهره شبها رشگ ميبرد		جهان بر عشرت ما رشگ ميبرد
حيا را شيشه‌ي دعوي تنک شد		خرد را چون دماغ از مي سبک شد
به عزت بوسه بر پايش نهادم		چو خلخال زرش در پا فتادم
شدم گستاخ در بيهوده گوئي		نشستم پيشش از گستاخ روئي
شکايتهاي هجران عرضه کردم		حديث تن بر جان عرضه کردم
وز آن هرلحظه زخمي تازه خوردن		وز آن اندوه بي‌اندازه خوردن
وز آن ناليدن شبهاي بي‌روز		وز آن آب سرشگ و آه دلسوز
وز آن مستي وزان بي‌نام و ننگي		وز آن رندي وز آن بي‌آب و رنگي
حمايت بر در همسايه بردن		وز آن عجز غلام و دايه بردن
خجل گشتم سخن کوتاه کردم		چو از حال خودش آگاه کردم
به چشم مرحمت در حال من ديد		مرا چون آنچنان بي‌خويشتن ديد
زبان بگشاد و مسکين پروري کرد		پريشان گشت و با دل داوري کرد
شکايتهاي شوق انگيز ميگفت		حکايتهاي عذرآميز ميگفت
تو گوئي مرده‌اي را زنده ميکرد		به هر لطفي که با اين بنده ميکرد
غم ديرينه با غمخوار گفتن		چو خوش باشد سخن با يار گفتن
شبي چون سالي و روزي چو ماهي		مرا چون وصل او اميدگاهي
چه خوش وقتي چه خوش حاليکه آن بود		چه خوش سالي چه خوش ماهيکه آن بود
خوشا آن دولت و آن کامراني		جواني بود و عيش و شادماني
که بيند مثل آن دوران، ديگر		که يابد آنچنان دوران ديگر
خوشا آن موسم و آنوقت و آنروز		خوشا آندور و آن تيمار و آن سوز
کجا روز جواني باز گردد		گرفتم دولتم دمساز گردد
شب قدري چنان کي باز بينم		اگر روزي نشاط و ناز بينم
مرا از شوق خود مدهوش ميکرد		همه شب تا سحر مي نوش ميکرد
به زيبا روي خود گلشن بياراست		سحرگاهي صبوحي کرد برخاست
ز قدش سرو در آزادي آمد		چمن از مقدمش در شادي آمد
چو گل بر طرف بستان ميخراميد		چمان چون شاخ ريحان ميخراميد
صنوبر پيش سر تا پاش ميمرد		گل از شوق رخ رعناش ميمرد
ز قدش سرو بن را پاي درگل		ز لعلش تنگ مانده غنچه را دل
بخواندي آيتي بروي دميدي		صبا هرگه که رخسارش بديدي
فشاندي لاله بر آتش سپندي		چو بگذشتي چنان بالا بلندي
به صد افسوس ميخنديد بر خود		چو گل پيش خودش ميديد در خود
به دامان زر نثار پاش ميکرد		نظر چون بر رخ زيباش ميکرد
ز شوق او کله بر خاک ميزد		شقايق جامه بر تن چاک ميزد
بساط سبزه خاک پاش مي‌شد		صنوبر بنده‌ي بالاش مي‌شد
نشاط افزود و عزم باده فرمود		بدين رونق چو گامي چند پيمود
دمي از لطف شد همسايه‌ي سرو		کنار آب ديد و سايه‌ي سرو
رخش رنگي دگر بر آب ميزد		بهر دم کز شراب ناب ميزد
به رعنائي و خوبي داستاني		چنين زيبا نگاري دل ستاني
گهي آواز بلبل گوش ميکرد		گهي بر ياد گل مي نوش ميکرد
نواي قمري و گلبانگ بلبل		نسيم نوبهار و نکهت گل
شده نرگس چو چشم نيم‌مستان		دل غنچه چو طبع تنگدستان
چو من فرياد و زاري پيشه کرده		چکاوک بيقراري پيشه کرده
مقرر بر عنادل زنده خواني		چو گبران لاله در آتش فشاني
ز جوش گل خروشان گشته بلبل		بريد سبز پوشان گشته بلبل
بهر برگي نوائي ساز کرده		ز هر مستي سرود آغاز کرده
نوا در پرده‌ي نوروز ميکرد		دمادم ناله‌ي دلسوز ميکرد
سحرگاه اين ندا در باغ دردار		به آواز بلند از شاخ شمشاد
که بختم فرخ است و روز پيروز		بياور ساقيا مي در ده امروز
چنين باغي چنين ياري که دارد		از اين خوشتر سر و کاري که دارد
از اين مجلس خدايا چشم بد دور		زهي موسم زهي جنت زهي حور
ز بوي جرعه گلها نيم مستند		بده ساغر که ياران مي‌پرستند
که هشياري فلاکت آورد بار		مباش ار عاقلي يک لحظه هشيار
غم دور فلک تا کي توان خورد		مخور غم تا به شادي ميتوان خورد
بغير از باده درماني ندارد		غم بيهوده پاياني ندارد
مياور تا توان جز خرمي ياد		در اين ده روز عمر سست بنياد

چو زرين بال عنقاي سرافراز

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته