ز خون دل همه اشک چو سيم مي‌ريزم

شاعر : عطار

که گشت از گل سرخ اشک همچو سيم جدا		ز خون دل همه اشک چو سيم مي‌ريزم
اگر مرا به غم خويشتن کنند رها		مرا که صد غم بيش است هيچ غم نبود
که مهره چون بنشيند ميان خوف و رجا		ز کار خويشتنم دست پاک و حقه تهي
ز چرب‌دستي گردون درآمديم ز پا		ز سرگراني هر دون برون شديم ز دست
نه همدمي که دمي همدمي کند به نوا		نه مونسي که شب انس او دهد نوري
که خفته در بنهد هفت چارطاق دو تا		که را به دست شود يک رفيق يکتادل
تو از کجا و دم ريشخند او ز کجا		به خنده دم دهدت صبح تا تو خوش بخوري
که پرده‌ي زربفت شب به تيغ قبا		اگرچه صبح کله‌دار صادق است چه سود
چه فايده که همه خود همي خورد تنها		وگرچه خوانچه‌ي خورشيد دايم است وليک
سياه کاسگيش در کسوف شد پيدا		وگرچه کاسه‌ي زرين ماه مي‌بيني
که تا چو خوشه سر خلق بدرود ز قفا		چو داس ماه نو از بهر آن همي‌آيد
که نيست هيچ غمي داس را ز رنج گيا		گياه مي‌دمد از خاک گور و غم اين است
ز بس که بر سر ما گشت گنبد خضرا		چو آسيا سر اين خلق جمله در گردد
اجل نخورد دوچاري درين سپنج سرا		کدام مير اجل ديده‌اي که با او هم
که بر سرش بنگرديد آسياي فنا		کدام مفلس سرگشته را شنيدي تو
تو در ميانه‌ي اين خوش بخفته اينت خطا		فرود حقه‌ي چرخ و وراي مهره‌ي خاک
که خوش به شعبده‌اي مست خواب کرد تو را		چه خواب ديد ندانم سپهر بوالعجبت
نديد روي کسي تا نيافت آب صفا		صفاي دل طلب از بهر آب روي از آنک
که معتدل‌تر ازين نيست هيچ آب و هوا		ز اشک گرم و دم سرد خود مکن جو خشک
چرا چو نافه شدي تا که دم زني به ريا		بسوز خون دل و همچو صبح زن دم صدق
که زنده‌دل شوي از يک دروغ طال بقا		به وقت صبح فرو ميري و عجب اين است
که گل ز پرده اگر دم زند شود رسوا		ز سر سينه‌ي خود دم مزن ز پرده برون
از آن سبب که ازين پرده کس نداد آوا		ز زير پرده اگر آگهي تو جان نبري
وليک کار خدا را نه چون بود نه چرا		اسير چون و چرايي ز کار پر علت
که آن ستور بود که فرو شود به چرا		ميان بيشه‌ي بي علتي چرا مطلب
که بر خدايي او هست ذره ذره گوا		اگر دليل چو خورشيد بايدت بنگر
که همنشيني سلطانيان کني تو گدا		ز انبيا و رسل دم زني و پنداري
نه ذره راست محل و نه سايه را يارا		در آن مقام که خورشيد و ماه جمع شوند
قضاي عمر کني و رضا دهي به قضا		اگر کمال طلب مي‌کني چو کار افتاد
چو کودکان دغل‌باز تا به کي ز دغا		چو پير گشتي و گهواره‌ي تو آمد گور
که گرچه پير شدي طفل اين رهي حقا		از آن به پيري در گاهواره خواهي شد
به ذره‌اي نرسد عقل جمله‌ي عقلا		بدان خداي که در آفتاب معرفتش
چو طفلکان به شيرند در طريق فنا		که پختگان ره و کاملان موي شکاف
تو هم مخسب که اين درد را تويي به سزا		چو مرغ و ماهي ازين درد شب نمي‌خسبند
چنان در دم نزند ساعتي ز بانگ و نوا		نه مرغکي است که شب خويشتن در آويزد
هزار درد بيفزايدش به بوي دوا		چو زار ناله کند جمله شب از سر درد
فرو چکد که برآيد ز نه فلک غوغا		به صبح از سر منقار قطره‌ي خونش
که نوحه مادر فرزند کشته کرد ادا		اگرچه نوحه کند نوحه‌گر بسي آن به
پس اين سخن را تو راهبر شو اي دانا		اگر تو ماتم آن درد داشتي هرگز
تفاوتي نکند پيش چشم نابينا		وگرنه از گهر و لعل تا به سنگ و سفال
ز روز کوري خود شب رود ز بيم ضيا		چو روز روشن خفاش در شب تيره است
جهان هر آينه مشغول داردش به سها		کسي که چشمه‌ي خورشيد را ندارد چشم
که بيش يک نفسي نيست عمر تو اينجا		نفس مزن نفسي و خموش اي عطار
زعمر قسم تو آن است روز عرض جزا		اگر دمي به خموشي تو را ميسر شد
به عمر خويش نميري از آن سپس حقا		وگر بميري از اين زندگي بي حاصل
از آنکه هست چو موسيش صد يد بيضا		به شعر خاطر عطار را دم عيسي است
ز نه سپهر بر آيد صدا که صدقنا		گرم چو سوسن آزاده ده زبان خواني
نظير اين گهر اندر خزانه‌ي شعرا		ز دور آدم تا اين زمان نيافت کسي
در اشتياق درت پخته‌ام بسي سودا		بزرگوار خدايا مرا مسوز که من
تو هم به پرده‌ي فضلت بپوش روز لقا		گناه کرده‌ام و زير پرده داشته‌ام
به سنگ چون سگ اصحاب کهف دور مرا		ز آستان تو صد شير چون تواند کرد
به شعر بيهده فرسود چون زبان درا		زبان که از پي ذکر توام همي بايست
مرا ز ملکت هب لي خلاص ده ز هبا		هر آنچه هست ز نظمم هباء منثور است
به دست پيک صبا هر سحر نسيم رضا		ز درگهت به مشام دلم رسان به کرم
ميان سجده که سبحان ربي الاعلي		در آن زمان بر خويشم رسان که مي‌گويم
که هست عرصه‌ي بي‌دولتي سراي فنا		خطاب هاتف دولت رسيد دوش به ما
طريق دولت دل بسته شد به سد جفا		ولي چو نفس جفاپيشه سد دولت شد
زکات خواست همي خشک شد به نوبت ما		هزار جوي روان کاب‌تر مزاج ازو
نفس چگونه برآيد کنون ز صبح وفا		چو نفس سگ به جفا شام خورد بر دل ما
سپهر شعبده و نافه ورد جيب صبا!		چگونه نافه‌گشايي کند صبا به سحر
به سوي عرش به دست کبوتران دعا		هزار نامه‌ي حاجت فرو فرستادم
نه شد دلم به مراد تمام کامروا		نه يک کبوتر از آن نامه‌ام جواب آورد
سيه گليم فلک مي‌نمايد از بالا		منم که هر شب پهناي اين گليم به من
که از خوشي نتوان خورد بيش داد مرا		هزار بازي شيرين سپهر بازيگر
که بر گشاد چو پرگار صد دهن به بلا		چو نقطه‌اي است قضا ساکنم به يک حرکت
به هاي‌هوي درآيد ز اشک من عمدا		به هاي‌هاي نيارم گريستن که فلک
به مد و جزر يکي شد دل من و دريا		ز بس که اشک فرو ريختم ز چشمه‌ي چشم
که چون محيط تن آمد زچشم خون پالا		محيط خون نقط دل ز چشم از آن دارم
که روز و شب به زر و سيم مي‌کنم سودا		سزد که بر رخ چون زرفشانم اشک چو سيم

ز خون دل همه اشک چو سيم مي‌ريزم

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته