ره برم شو زان که گم راه آمدم

شاعر : عطار

دولتم ده گرچه بي‌گاه آمدم		ره برم شو زان که گم راه آمدم
در تو گم گشت وز خود بي‌زار شد		هرکه در کوي تو دولت يار شد
بوک درگيرد يکي از صد هزار		نيستم نوميد و هستم بي‌قرار
آنکه جان بخشيد و ايمان خاک را		آفرين جان آفرين پاک را
خاکيان را عمر بر باد او نهاد		عرش را بر آب بنياد او نهاد
خاک را در غايت پستي بداشت		آسمان را در زبردستي بداشت
وان دگر را دايما آرام داد		آن يکي را جنبش مادام داد
بي ستون کرد و زمينش جاي کرد		آسمان چون خيمه‌ي برپاي کرد
وز دو حرف آورد نه طارم پديد		کرد در شش روز هفت انجم پديد
با فلک در حقه هر شب مهره باخت		مهره‌ي انجم ز زرين حقه ساخت
مرغ جان را خاک در دنبال کرد		دام تن را مختلف احوال کرد
کوه را افسرده کرد از بيم خويش		بحر را بگذاشت در تسليم خويش
سنگ را ياقوت و خون را مشک کرد		بحر را از تشنگي لب خشک کرد
اين همه کار از کفي خاک او نمود		روح را در صورت پاک اونمود
تن به جان و جان به ايمان زنده کرد		عقل سرکش را به شرع افکنده کرد
تا به سرهنگي او افراخت سر		کوه را هم تيغ داد و هم کمر
گاه پل بر روي دريا بسته کرد		گاه گل در روي آتش دسته کرد
بر سر او چار صد سالش بداشت		نيم پشه بر سر دشمن گماشت
صدر عالم را درو آرام داد		عنکبوتي را به حکمت دام داد
کرد او را با سليمان در کمر		بست موري را کمر چون موي سر
طاء و سين بي‌زحمت طاسش بداد		خلعت اولاد عباسش بداد
گاه و بي‌گاه از پي اين آمدند		پيشواياني که ره بين آمدند
هم ره جان عجز و حسرت يافتند		جان خود را عين حيرت يافتند
عمرها بر وي در آن ماتم چه کرد		درنگر اول که با آدم چه کرد
تا چه برد از کافران سالي هزار		بازبنگر نوح را غرقاب کار
منجنيق و آتشش منزل شده		باز ابراهيم را بين دل شده
کبش او قربان شده در کوي يار		باز اسمعيل را بين سوگوار
چشم کرده در سر کار پسر		باز در يعقوب سرگردان نگر
بندگي و چاه و زندان بر سري		باز يوسف را نگر در داوري
مانده در کرمان و گرگان پيش در		باز ايوب ستمکش را نگر
آمده از مه به ماهي چند گاه		باز يونس را نگر گم گشته راه
دايه فرعون و شده تابوت مهد		باز موسي را نگر ز آغاز عهد
موم کرده آهن از تف جگر		باز داود زره‌گر را نگر
ملک وي بر باد چون بگرفت ديو		باز بنگر کز سليمان خديو
اره بر سر دم نزد خاموش شد		باز آن را بين که دل پر جوش شد
زار سر بريده در طشتي چو شمع		باز يحيي را نگر در پيش جمع
شد هزيمت از جهودان چند بار		باز عيسي را نگر کز پاي دار
چه جفا و رنج ديد از کافران		باز بنگر تا سر پيغامبران
بلکه کمتر چيز ترک جان بود		تو چنان داني که اين آسان بود
گر گلي کز شاخ مي‌رفتم نماند		چند گويم چون دگر گفتم نماند
مي‌ندانم چاره جز بي‌چارگي		کشته‌ي حيرت شدم يکبارگي
گم شده در جست و جويت عقل پير		اي خرد در راه تو طفلي بشير
از زعم من در منزه کي رسم		در چنان ذاتي من آنگه کي رسم
ني زيان و سودي از سود و زيان		نه تو در علم آيي و نه در عيان
نه ز فرعونت زيان بودي رسد		نه ز موسي هرگزت سودي رسد
چون توئي بي‌حد و غايت جز تو چيست		اي خداي بي‌نهايت جز تو کيست
چون به سر نايد کجا ماند يکي		هيچ چيز از بي‌نهايت بي‌شکي
تو بزير پرده پنهان مانده		اي جهاني خلق حيران مانده
بيش ازين در پرده پنهانم مسوز		پرده برگير آخر و جانم مسوز
زين همه سرگشتگي بازم رهان		گم شدم در بحر حيرت ناگهان
وز درون پرده بيرون مانده‌ام		در ميان بحر گردون مانده‌ام
تو درافکندي مرا تو هم برآر		بنده را زين بحر نامحرم برآر
گر نگيري دست من اي واي من		نفس من بگرفت سر تا پاي من
من ندارم طاقت آلودگي		جانم آلودست از بيهودگي
يا نه در خونم کش و خاکم بکن		يا ازين آلودگي پاکم بکن
کز تو نيکو ديده‌ام از خويش بد		خلق ترسند از تو من ترسم ز خود
زنده گردان جانم اي جانبخش پاک		مرده‌يي‌ام مي‌روم بر روي خاک
يا همه سرگشته يا برگشته‌اند		ممن و کافر به خون آغشته‌اند
ور براني اين بود برگشتگي		گر بخواني اين بود سرگشتگي
پاي تا سر چون فلک سرگشته‌ام		پادشاها دل به خون آغشته‌ام
يک نفس فارغ مباشيد از طلب		گفته‌اي من با شماام روز و شب
تو چو خرشيدي و ما هم سايه‌ايم		چون چنين با يکدگر همسايه‌ايم
گر نگه داري حق همسايگان		چه بود اي معطي بي‌سرمايگان
ز اشتياقت اشک مي‌بارم چو ميغ		با دلي پر درد و جاني با دريغ
گم بباشم تا به کي جويم ترا		گر دريغ خويش برگويم ترا

ره برم شو زان که گم راه آمدم

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته