0
مسیر جاری :
ابداع/ بدعت/ سَلامة الاختراع Invention اصطلاح‌شناسی ادبی

ابداع/ بدعت/ سَلامة الاختراع Invention

ابداع در لغت به معني طرز نونهادن و نوپديد آوردن و ايجاد و اختراع و خلقت و آفرينش آمده و در علم بديع آن است که شاعر و نويسنده مضمون تازه و نو و معني لطيف و متين و نيکو در نظم و نثر خود بياورد... و جامع...
آيروني Irony اصطلاح‌شناسی ادبی

آيروني Irony

به معني عام، صناعتي است که نويسنده يا شاعر به واسطه آن، معنايي مغاير با بيان ظاهري در نظر دارد. اين کلمه در ادبيات غرب مأخوذ از نام شخصيتي قراردادي به اسم آيرون است. در ادبيات فارسي اين صناعت را
آفاقي/غيرشخصي/بيطرف Objective اصطلاح‌شناسی ادبی

آفاقي/غيرشخصي/بيطرف Objective

اصطلاح objective، در مقابل subjective در اصل از فلسفه‌ي کانت استخراج گرديد. اما حوزه‌ي کاربردي آن محدود به فلسفه باقي نماند و به ادبيات و نقد ادبي نيز راه يافت. در زبان فارسي براي هر يک از اين
آشنايي زدايي Defamiliarization اصطلاح‌شناسی ادبی

آشنايي زدايي Defamiliarization

اين اصطلاح در اصل برگرفته از مباحث نقد صورتگرايي است که نخستين بار توسط شکلوفسکي (Sheklovsky)، صورتگراي روسي به کار رفت. به موجب اين نظريه، آشنايي زدايي حاصل فرايندهاي خاصي نظير
آرکاديا Arcadia اصطلاح‌شناسی ادبی

آرکاديا Arcadia

در اصل نام منطقه‌اي کوهستاني در پلوپونس Peloponnese بوده. بعدها تئوکرات (Theocritus)، شاعر يونان باستان زندگي شبانان سيسيل را موضوع اشعار شباني (شعر شباني) خود قرار داد. ويرژيل به جاي
آدم گونگي/ تشخيص Personification; Prosopopeia اصطلاح‌شناسی ادبی

آدم گونگي/ تشخيص Personification; Prosopopeia

در اصطلاح بيان، آدم گونگي (ميرجلال الدين کزازي) آن است که گوينده عناصر بي جان يا امور ذهني را به رفتاري آدمي وار بيارايد. براي نمونه در اين بيت:
آپولوئي - ديونوسي Appollonian-Dionysian اصطلاح‌شناسی ادبی

آپولوئي - ديونوسي Appollonian-Dionysian

اين اصطلاح مأخوذ از نام دو تن از خدايان يونان باستان است: آپولو رسول خدايان و الهه‌ي حامي موسيقي، طب، جواني و نوربود و گاه با خورشيد يکي مي‌شد، و ديونوس، الهه‌ي کشت و زرع و شراب.
تعمیه اصطلاح‌شناسی ادبی

تعمیه

تعمیه، در لغت به معنی کور کردن و اصطلاحاً به معنی بیان کردن موضوعی با رموز و محاسبات حروف ابجد که پس از تعمق کشف گردد. تعمیه در شعر فارسی یکی از صنعتهاست؛ این صنعت به دو گونه در شعر
وجهیت اصطلاح‌شناسی ادبی

وجهیت

وجهیت موضوعی است که در وهله‌ی نخست در زبان‌شناسی بحث می‌شود اما تأثیر آن بر رویکردهای سبک‌شناسی به زبان، بسیار احساس شده است. به هر روی تصمیم درباره‌ی اینکه کدام مؤلفه‌ها باید تحت مفهوم عمومی مدالیته مورد...
واج‌آرایی اصطلاح‌شناسی ادبی

واج‌آرایی

واج‌آرایی تمهیدی سبک‌شناختی است که شامل تکرار صامت‌های مشابه در واژگان نزدیک به هم می‌شود. به معنای دقیق کلمه، چنین صامتی برای اینکه واجد شرایط واج‌آرایی شود، باید در آغاز واژه آمده باشد. واج‌آرایی تأثیری...