چنان نیست که همه‌ی نظریه‌پردازان زیباشناسی مارکسیستی خط سیر رئالیسم معطوف به ارزش را دنبال کرده باشند، بلکه سنت متضادی را می‌توان بازشناخت که برتولت برشت، والتر بنیامین، مکتب فرانکفورت، و جنبش مارکسیسم...

رئالیسم سوسیالیستی ژدانف‌گرا تا حد زیادی به ضرورت‌های داوری و رهبری فراورده‌های هنرمندان خلاق سوسیالیست نظر داشت. ولی رئالیسم انتقادی لوکاچ، شیوه‌ای برای داوری کار نویسندگان غیرمارکسیست، در گذشته و حال،...

محدودیت‌های مشابهی بر هنرهای دیگر نیز اعمال می‌شد. سخن اصلی درباره‌ی رئالیسم سوسیالیستی، خطابه‌ی ژدانف در کنگره‌ی نویسندگان شوروی در 1934 بود هنگامی‌که، ضمن انعکاس نظر استالین، از نویسندگان خواست که

نظریه‌ی بازتاب بر آن است که ارزش هنر بستگی به آن دارد که تا چه حد بتواند گرایش‌های اجتماعی را منعکس کند. بنا به نظر پلخانف باید به هنر یک دوره‌ی تاریخی بنگریم تا بفهمیم که آن دوره به لحاظ ایدئولوژی چه...

عمدتاً تأکید منتقدان مطالعات ادبیات، هنر، و فرهنگ در وجه کلی از دیرباز، اعم از مارکسیست‌ها و جامعه‌شناسان، کم و بیش این بوده است که ماهیت ایدئولوژیک هنر را آشکار سازند. دغدغه‌ی ثانوی آن‌ها آشکارساختن ماهیت...

عنصر بنیادین نوین در برداشت رُنسانس از هنر کشف مفهوم نبوغ و این تصور است که اثر هنری آفرینش یک شخصیت خودمختار است که از سنت و نظریه و ضوابط تعالی می‌جوید، و حتی نفس کار هنری غنی‌تر و عمیق‌تر از هر کار...

هر آن‌چه ما انجام می‌دهیم در درون ساختارهای اجتماعی صورت می‌گیرد و بنابراین از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد. این سخن بدین معنا نیست که اگر بخواهیم انسان‌های آزادی باشیم باید به گونه‌ای خود را از ساختارهای اجتماعی...

شاید این سؤال که هنر چیست، در مواجهه‌ی نخست، سؤالی بی‌وجه به نظر آید، زیرا معنای هنر معمولاً دانسته فرض می‌شود. ولی جوامع مدرن غرب شاهد چنان تغییرات ریشه‌ای در فرم و محتوای هنر بوده‌اند، و چنان به کرات...

دیدگاه نظری امیل دورکیم (1917-1858)، برخلاف کثیری از اندیشمندان بزرگ جامعه‌شناسی، تا حد زیادی صریح و خالی از ابهام است. توجه عمده‌ی او معطوف به تأثیر ساختارهای کلان جامعه بر خود جامعه و اندیشه‌ها و کنش‌های...

به جرئت می‌توان ماکس وبر (1920-1864) را پرآوازه‌ترین و اثرگذارترین چهره در تکامل اندیشه و نظریه‌ی جامعه‌شناسی به شمار آورد. نگارنده‌ای فعال و متفکری ژرف‌نگر است و آراء و افکار او از چنان وسعت و تنوعی