سودای بازگشت به دربار

شمس الدین ابوعبدالله محمدبن احمدبن ابی‌بکر بن مَرزوق عَجیسی تلمسانی از مشاهر رجال فرهنگی سیاسی مغرب در قرن هشتم بود که برخلاف معاصرانش شهرت کمتری...

جمعه، 31 فروردين 1397

مورّخ مدّاح

اسماعیل‌بن یوسف‌بن محمد، مشهور به ابن‌احمر دیگر مورخ عهد مرینی است که به علت آثار متعدد تاریخی- ادبی‌اش، برای ما اهمیتی ویژه دارد. وی در حدود...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

تاریخ دودمانی

از جمله تواریخ دودمانی مهم در باب مرینیان است که از نظر موضوع، محتوا، اسلوب و حتی منابع، با آن کتاب پیوستگی و تشابهات بسیار دارد و اگرچه نویسنده...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

منبع کم نظیر مجاهدت‌های مسلمین

ابوالحسن علی بن عبدالله بن ابی زرع، یکی از مهم‌ترین تواریخ محلی مغرب را با نام الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المَغرب و تاریخ مدینه...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

اصطلاح‌شناسی جغرافیای تاریخی

Steppe علفزارهایی مرکب از دشت‌های مسطح بدون درخت. استپ پوشش گیاهی ضعیفی دارد که برای چرای دام‌ها مناسب نیست.

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

پیدایش تمدن

تصور اینکه نخستین مراحل شیوه‌های زندگی متمدن به طور کامل برای ما آشکار شده است، درست نیست اما به هر حال باید ممنون اکتشافات اخیر باستان‌شناسی...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

وسواس در گزینش اطلاعات

شهاب الدین احمدبن فضل الله عمری دمشقی در دمشق زاده شد، اما در مصر بالید و با پیوستن به دربار به سرعت مراتب کمال را طی کرد تا اینکه به دوران سلطان...

چهارشنبه، 29 فروردين 1397

زیستگاه و اقتصاد

دیگر این باور وجود ندارد که جوامع انسانی به طور اجتناب‌ناپذیری با گذشت زمان از سه مرحله‌ی اقتصادی شکارگری، دامداری و کشاورزی گذشته‌اند. مطمئناً...

چهارشنبه، 29 فروردين 1397

چگونگی مرزگذاری نخستین؛ نمونه‌ی انگلستان کهن

سرحدات در حقیقت لبه‌ی تیغی هستند که مسائل امروزی جنگ یا صلح و زندگی یا مرگ ملت‌ها به آن آویخته است.

چهارشنبه، 29 فروردين 1397

مهم‌ترین عوامل در انتخاب جایگاه شهرسازی

اکتشافات جالب توجه باستان‌شناسان در مصر، بین‌النهرین و شمال غرب هند نه تنها قدمت فراوان سکونت شهری را نشان می‌دهند، بلکه نقش مهم آن را هم در...

چهارشنبه، 29 فروردين 1397

مبرزترین مورخ جهان اسلام

سده هشتم هجری در تاریخ‌نگاری اسلامی با ظهور مبرزترین مورّخ و متفکّر جهان اسلام، یعنی عبدالرحمن بن محمدبن خلدون حضرمی اشبیلی که امروزه از وی با...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

جاده‌های رومی در انگلستان کهن

جاده نشانه‌ای است که بر خاک گذارده می‌شود. جاده بذرهای زندگی، خانه‌ها، دهکده‌ها، روستاها و شیرها را می‌افشاند. پل. ویدال دو لابلاش، اصول جغرافیای...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

اقلیم و تاریخ

در باب اقلیم‌های گذشته حجم قابل توجهی از تحقیقاتی که غالباً متضاد هم هستند متتشر شده‌اند و کم نیستند کسانی که به اهمیت بالای تحولات اقلیمی در...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

اهمیّت موقعیت جغرافیایی در رویداد تاریخی

«افریقا کجاست؟» این سؤال را دختر خدمتکار از قهرمان دسته‌ی سواران که از جنگ‌های جنوب افریقا بازگشته بود، پرسید و ممکن است برخی از ما به خاطر بیاوریم...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

نقشه‌های کهن به مثابه اسنادی تاریخ

«دنبال کردن روند تاریخ بدون نقشه‌ها بیش از اندازه دشوار است ... و ممکن است این زمزمه به گوش برسد که جغرافیا بدون اثرپذیری از عامل انسانی به حد...

دوشنبه، 27 فروردين 1397

جغرافیا به عنوان سندی تاریخی

اگر تنها حوادث تأثیرگذار طبیعت بی‌رحم را در نظر بگیریم، به روشنی از این حقیقت تلخ آگاه می‌شویم که انسان‌ها حتی امروزه با شرایط سختی برای زندگی...

دوشنبه، 27 فروردين 1397

بدر یا نبرد بدر در قرآن

محل اولین پیروزی نظامی بزرگ اسلام که در ماه رمضان و در دومین سال پس از هجرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) از مکه به مدینه اتفاق افتاد. بدر...

شنبه، 25 فروردين 1397

ولادیمیر لوکونین

ولادیمیر لوکونین (ولودیا) در 21 ژانویه 1932 ترسایی در شهر لنین‌گراد روسیه زاده شد. مادرش یک پزشک و پدرش یکی از نظامیان نامدار ارتش سرخ شوروی...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

فئودالیته در ایران

از اواخر سده‌ی پنجم تا اواسط سده‌ی هفدهم میلادی، اروپا شاهد شکل‌گیری شیوه‌ای از حکومت بود که در آن، منشأ قدرت سیاسی و اقتصادی، زمین بود. اربابان...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

تاریخ‌نویس رسمی عصر ناصری

مهم‌ترین چالش‌های سیاسی عصر ناصری، دوگانگی نهاد سلطنت و وزارت بود که از ویژگی‌ها و تمایلات دوگانه میان سنت‌های ایلی و طایفه‌ای قاجارها و دیوان‌سالاری...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397