توزیع ثروت بین سرمایه و کار

تنها قانون بهره‌ی مالکانه زمین نبود که برای خوش‌بینان نغمه‌ی ناسازی به شمار می‌آمد، بلکه این قانون دیگر هم بود که «سود سرمایه لزوماً در جهت عکس...

دوشنبه، 15 مهر 1392

تابعیت تولیدکننده نسبت به مصرف کننده

باستیا برای این اصل اهمیت فراوان قائل بود. ولی از چه جهت آن را «هم آهنگی» می‌دانست؟ از این جهت که تابعیت تولیدکننده نسبت به مصرف کننده دلیل تابعیت...

دوشنبه، 15 مهر 1392

نظریه ارزش بر مبنای خدمت

ریکاردو بر این عقیده بود که ارزش هر چیز عبارت از مقدار کار مصرف شده برای تولید آن است. این نظریه، بی‌شک با طریقه‌ی باستیا سازگار بود. و او با...

دوشنبه، 15 مهر 1392

قانون سودمندی رایگان و بهره‌ی مالکانه

قانون ریکاردو راجع به بهره‌ی مالکانه اراضی، کابوس خوش‌بینان بود. هر گاه از سوء حظ این قانون مطابقت با واقع داشت، برای آن‌ها دیگر کاری جز این...

دوشنبه، 15 مهر 1392

خوش‌بینان اقتصادی

در سده‌ی نوزدهم دانش اقتصاد تا چه پایه در هم ریخته و آشفته گردیده، و امواج اعتراض انتقادیون و اجتماعیون و مداخله‌طلبان که کم و بیش از هر جانب...

دوشنبه، 15 مهر 1392

پرودون پس از کمون پاریس

به دشواری می‌توان تأثیر افکار پرودون را، در دوره‌ی بعد از 1848 مشخص ساخت. کارل مارکس که تا این تاریخ هنوز غیرمعروف و تقریباً مجهول بود، پس از...

دوشنبه، 15 مهر 1392

تعارض دومکتب اقتصادی کلاسیک

اقتصاد کلاسیک در مدتی که معارضان به پیکارش برخاسته بودند؛ نمرده ولی در خویشتن فرو رفته بود. پس از کتاب‌های بزرگ آغاز قرن نوزدهم، کتاب‌های ریکاردو...

دوشنبه، 15 مهر 1392

نظریه‌ی بانک داد و ستد

انقلاب 1848 پرودن را غافلگیر نکرد. ولی به نظر وی زودتر از موقعش فرا رسید. او به خوبی متوجه بود که مسئله اساسی انقلاب در درجه اول اقتصادی است...

دوشنبه، 15 مهر 1392

انقلاب به سمت نیستی

انقلاب 1848 به اجتماعیون از هر مسلک و رنگ فرصتی منحصر به فرد داد تا بتوانند عقاید و آراء و اصلاحات اساسی مورد نظر خود را که از 1830 تا 1848 عرضه...

دوشنبه، 15 مهر 1392

انتقاد از مالکیت و انتقاد از سوسیالیسم

کتابی که پرودون از همان نخستین روز انتشار مشهور ساخت در 1840 منتشر گردید و دارای این عنوان بود: «مالکیت چیست؟» پرودون در آن تاریخ 31 سال داشت...

يکشنبه، 14 مهر 1392

اصالت اندیشه‌ی فردریک لیست

لیست با روش تحقیقش، یکی از پیشگامان روش تاریخی است. پس از اسمیت، لیست اولین کسی است که مجدداً و با ترتیب منظم‌تر، تاریخ و مقایسات تاریخی را به...

يکشنبه، 14 مهر 1392

مقام پرودون در تاریخ اندیشه اقتصادی

مقام پرودون را در تاریخ عقاید اقتصادی می‌توان تقریباً چنین تعریف کرد: مانند همه‌ی اجتماعیون آغاز کلام او انتقادی است از حق مالکیت؛ از همان حق...

يکشنبه، 14 مهر 1392

اقتصاد آلمان در عصر فردریک لیست

آلمان در قرن نوزدهم بدواً منظره‌ی جالب و قابل توجه ملتی را نمایش می‌دهد: اساساً کشاورز، تجزیه و تقسیم شده از لحاظ اقتصادی و سیاسی، که صنعتش گرفتار...

يکشنبه، 14 مهر 1392

سرچشمه‌ی اندیشه‌های فردریک لیست

درباره‌ی مراجع لیست و مأخذ عقاید و افکارش بحث زیاد شده است. این مؤلف که قبلاً در فرانسه از تألیفات دوپن (1) و شاپتال (2) دلایلی برای عقاید خویش...

يکشنبه، 14 مهر 1392

امکان استحاله‌ی اخلاقی برای سوسیالیسم

کتاب‌هایی که در مدتی کوتاه افکار عمومی را جلب می‌کنند، همیشه مبتکرانه‌ترین آثار نیستند. استوارت میل در وصف طریقه‌های سن سیمون و فووریه، تألیفات...

يکشنبه، 14 مهر 1392

فردریک لیست و اقتصاد ملّی

در نیمه‌ی اول قرن 19، مسلک اسمیت تسخیر اروپا را به پایان رساند، و عقاید اسلاف را به طاق نسیان افکند؛ در حالی که هیچ یک از سبک‌های تازه نتوانست...

يکشنبه، 14 مهر 1392

شارل فووریه: اقتصاددان دیوانه

فووریه را به کرات دیوانه خوانده‌اند: وقتی آن هذیان‌ها که صفحات بسیاری از نوشته‌هایش را فرا گرفته بخوانیم متوجه می‌شویم که این صفت برای او چندان...

يکشنبه، 14 مهر 1392

رابرت اوون: کمونیست واقعی

در میان همه‌ی اجتماعیون، رابرت اوون چهره‌ای بسیار اصیل و حتی منحصر به فرد است. کجا می‌توان چون او کسی را یافت که در عین حال کارفرمایی بزرگ، مرد...

يکشنبه، 14 مهر 1392

اهمیت سن سیمون در تاریخ اقتصاد

افکار و عقاید سن سیمونیان مخلوط عجیبی از خیالبافی و حقیقت‌جوئی است. سوسیالیسم آنها که ابداً متوجه‌ی عامه‌ی مردم نیست، و مخاطبش طبقه‌ی روشنفکر...

يکشنبه، 14 مهر 1392

آیا تعاونی راه حلّ مناسبی است؟

عنوان «اجتماعیون تعاون طلب»بر کسانی اطلاق می‌شود که گمان می‌کردند سازمان‌های تعاونی آزاد راه‌حل کافی برای تمام مسائل اجتماعی است، به شرط آنکه...

يکشنبه، 14 مهر 1392