ملّمع Patch-work

در لغت به معني روشن کرده، درخشان شده، رنگارنگ، پارچه داراي رنگ‌هاي مختلف و در اصطلاح ملمع ويژگي شعري است که مصراع يا بيتي از آن به فارسي و مصراع...

سه‌شنبه، 28 شهريور 1396

مُسَمَّط Multiple-poem

در لغت به معني به رشته کشيدن (مرواريد و جز آن)، و در شعر الف) يک بيت شعر که هر مصراع آن به دو لخت تقسيم شده و کل بيت به چهار لخت و از اين چهار...

سه‌شنبه، 28 شهريور 1396

مفاخره Boasting Poem

در لغت به معني غالب شدن در فخر، فخر کردن، اظهار بزرگي کردن، به خود باليدن، فخر، مباهات، نازش. مفاخره شعري را گويند که شاعر در مراتب فضل و کمال،...

سه‌شنبه، 28 شهريور 1396

مستزاد Tail-rhyme

در لغت به معني زياد کرده شده، افزون شده باشد. در شعر فارسي قالب منظومي را گويند که در آخر هر بيت يا هر مصراع جمله‌ا‌ي بياورند که وزن آن جمله‌ها...

سه‌شنبه، 28 شهريور 1396

مراعات نظير Congeries

در لغت رعايت تناسب است و در اصطلاح بديع آن است که در نظم و نثر کلماتي نظير و مناسب هم بياورند و چيزهائي را که با هم متناسب باشند جمع کنند، مانند...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

مجاز مرسل/ علاقه Synecdoche

بر نوعي از مجاز است که به موجب آن قسمتي از شيئي يا عضوي از اعضاء بدن يا بخشي از انديشه به جاي کل موضوع به کار رود. براي نمونه در فارسي مثل «دست»...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

مديحه Panegyric/Encomiastic Verse

مديحه در لغت به معني ستايش است و در اصطلاح شعري ستايش آميز باشد که موضوع آن مي‌‌تواند شخص، گروه، بانيان حکومت و يا حتّي يکي از حالات و خلقيات...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

مبالغه/ بزرگ نمائي Amplification

در لغت زياده روي کردن و کوشش بسيار است و در بديع آن است که معني خاصي را با الفاظ بسيار شرح کنند و به چند وجه آن را مؤکد گردانند. مبالغه ضد ايجاز...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

مجاز Trop / Figurs of Thought

در علم بيان استفاده از لفظ در غير معني حقيقي است به لحاظ وجود قرينه‌ا‌ي که مانع از اراده‌‌ي معني اصلي باشد. شرط نقل معني اصلي (حقيقي) به معني...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

لَف و نَشر Epanados

در لغت به معني پيچيدن و پراکندن است و در اصطلاح بديع آن است که در کلام نخست چند چيز را بياورند و آنگاه صفات وافعال و يا چيزهاي ديگر بياورند که...

دوشنبه، 27 شهريور 1396

لحن/ نَواخت Tone

لحن در لغت به معني کشيدن آواز در سرود (در خواندن قرآن و اذان)، تطويل در آنچه بايد کوتاه ادا شود، و قصر (کوتاهي) در آنچه بايد کشيده شود، خطا کردن...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

فوتوريسم Futurism

اصطلاح فوتوريسم از واژه‌ي future (آينده) گرفته شده است. اين جريان ادبي و زيبائي شناختي پيش از جنگ جهاني اول از دو قطب اصلي خود يعني ايتاليا و...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

: کنايه Kenning

کنايه در لغت به معني پوشيده سخن گفتن و ترک تصريح است و در اصطلاح بيان آن است که لفظي به کار برند و به جاي معني اصلي يکي از لوازم آن معني را اراده...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سبک شناسي Stylistics

به طور کلي در تعريف سبک شناسي آن را علم مطالعه و بررسي شيوه‌هاي بيان هنري و ادبي ناميده‌اند که از بسياري جهات شکل توسعه يافته بلاغت در سنت کلاسيک...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سُخره حماسه Mocke Epic

سخره در لغت ريشخند، تمسخر، لاف، فسوس است و سخره حماسه در اصطلاح گونه‌اي تقليد سخره آميز ادبي است به زبان شعر. در سُخره حماسه، شاعر با تقليد از...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سَبک Style

سبک واژه‌اي اصلاً عربي و به معني گداختن زر و نقره است ولي اُدباي اخير سبک را به طور مجازي به معني طرز خاصي از نظم يا نثر به کار برده‌اند و تقريباً...

شنبه، 25 شهريور 1396

ویلیام فاکنر

تنها چند نویسنده را می‌توان نام برد که در قیاس با ویلیام فاکنر بر شکل و خمیرمایۀ ادبیات داستانی قرن بیستم تأثیر عمیق‌تری گذاشتند. اغلب، جیمز...

شنبه، 25 شهريور 1396

زاويه ديد Point of View=Viewpoint

زاويه در لغت به معني محل و گوشه است و زاويه ديد يعني محل يا دريچه‌ي ديدن به موقعيّتي گفته مي‌شود که نويسنده نسبت به روايت داستان اتّخاذ مي‌کند...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

رئاليسم جادوئي Magic Realism

سبکي در ادبيات داستاني و شاخه‌اي از رئاليسم است. خاستگاه رئاليسم جادوئي کشورهاي امريکاي لاتين و کشورهاي جهان سوم بوده است. اين سبک از دهه‌ي 1920...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

رندانه گوئي Understatement/ meiosis

نوعي مجاز و عکس اغراق است. رندانه گوئي آنست که معاني بزرگ را خُرد جلوه دهند و تأثيري سخره آميز خلق مي‌کند. رندانه گوئي در متون طنزآميز، خنده...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396