لحن/ نَواخت Tone

لحن در لغت به معني کشيدن آواز در سرود (در خواندن قرآن و اذان)، تطويل در آنچه بايد کوتاه ادا شود، و قصر (کوتاهي) در آنچه بايد کشيده شود، خطا کردن...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

فوتوريسم Futurism

اصطلاح فوتوريسم از واژه‌ي future (آينده) گرفته شده است. اين جريان ادبي و زيبائي شناختي پيش از جنگ جهاني اول از دو قطب اصلي خود يعني ايتاليا و...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

: کنايه Kenning

کنايه در لغت به معني پوشيده سخن گفتن و ترک تصريح است و در اصطلاح بيان آن است که لفظي به کار برند و به جاي معني اصلي يکي از لوازم آن معني را اراده...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سبک شناسي Stylistics

به طور کلي در تعريف سبک شناسي آن را علم مطالعه و بررسي شيوه‌هاي بيان هنري و ادبي ناميده‌اند که از بسياري جهات شکل توسعه يافته بلاغت در سنت کلاسيک...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سُخره حماسه Mocke Epic

سخره در لغت ريشخند، تمسخر، لاف، فسوس است و سخره حماسه در اصطلاح گونه‌اي تقليد سخره آميز ادبي است به زبان شعر. در سُخره حماسه، شاعر با تقليد از...

يکشنبه، 26 شهريور 1396

سَبک Style

سبک واژه‌اي اصلاً عربي و به معني گداختن زر و نقره است ولي اُدباي اخير سبک را به طور مجازي به معني طرز خاصي از نظم يا نثر به کار برده‌اند و تقريباً...

شنبه، 25 شهريور 1396

ویلیام فاکنر

تنها چند نویسنده را می‌توان نام برد که در قیاس با ویلیام فاکنر بر شکل و خمیرمایۀ ادبیات داستانی قرن بیستم تأثیر عمیق‌تری گذاشتند. اغلب، جیمز...

شنبه، 25 شهريور 1396

زاويه ديد Point of View=Viewpoint

زاويه در لغت به معني محل و گوشه است و زاويه ديد يعني محل يا دريچه‌ي ديدن به موقعيّتي گفته مي‌شود که نويسنده نسبت به روايت داستان اتّخاذ مي‌کند...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

رئاليسم جادوئي Magic Realism

سبکي در ادبيات داستاني و شاخه‌اي از رئاليسم است. خاستگاه رئاليسم جادوئي کشورهاي امريکاي لاتين و کشورهاي جهان سوم بوده است. اين سبک از دهه‌ي 1920...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

رندانه گوئي Understatement/ meiosis

نوعي مجاز و عکس اغراق است. رندانه گوئي آنست که معاني بزرگ را خُرد جلوه دهند و تأثيري سخره آميز خلق مي‌کند. رندانه گوئي در متون طنزآميز، خنده...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

رُمانس/ منظومه رزمي/ عشقنامه Romance

رمانس به معني قصّه‌هاي خيالي منظوم يا منثوري است که به وقايع غير عادي يا شگفت انگيز توجه کند و ماجراهاي عجيب و غريب و عشقبازي‌هاي اغراق آميز...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

دروائي/ هول و ولا / حالت تعليق Suspense

دروائي يا هول و ولا در اصطلاح نمايشنامه و داستان به حالت بلاتکليفي و انتظاري گفته مي‌شود که خواننده نسبت به سرانجام داستان دُچار آن مي‌شود.

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

درون حسّي/ همزاد پنداري/ هم ذات پنداري Empathy

نظريه‌اي است در زيباشناسي و نقد ادبي بنا به اين نظريه، درون حسّي تجربه‌اي عاطفي است که به موجب آن انسان خود را با آنچه مشاهده مي‌کند، يکي مي‌داند...

پنجشنبه، 23 شهريور 1396

حُسن تعليل Phantastic etiology

تعليل در لغت ذکر علت است و حسن تعليل در اصطلاح ادب آن است که شاعر براي مطلب خود دليلي دلپذير اما نه مطابق با واقع

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

چهارلايه‌ي معنائي Four Levels of Meaning

انديشمندان قرون وسطي معتقد به وجود چهار لايه‌ي معنائي در آثار ادبي بودند. در اين خصوص دانته در نامه‌اي به ولي نعمت خود هدف نهائي را در تحليل...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

جِناس Pun / Paronomasia

جناس در لغت به معني همجنس بودن است و در بديع آن است که دو لفظ مشابه را با معاني متفاوت به کار بَرَند.

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

چکامه / چامه Ode/ Ballad

چکامه که در متون پهلوي به صورت «چکامک» ضبط شده، در لغت به معني شعر و قصيده است و در اصطلاح ادب فارسي، به نوعي شعر روايتي در دوره‌ي ساساني اطلاق...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

ثبت کلامي / گونه کاربردي / سياق سخن Register

در سبک شناسي و جامعه شناسي زبان گونه کاربردي به سبک تعريف شده زبان از لحاظ بستر اجتماعي يا وضعي اطلاق مي‌شود. بسياري از حوزه‌هاي گفتمان از قبيل...

چهارشنبه، 22 شهريور 1396

تمثيل / اسلوب معادله Allegory

در لغت به معني مثال آوردن، تشبيه کردن، مانند کردن، صورت چيزي را مصور کردن، داستان يا حديثي را به عنوان امثال بيان کردن، داستان آوردن است و در...

سه‌شنبه، 21 شهريور 1396

تناقض ظاهري / شَطح / تصوير پاراداکسي Paradox

تناقض در لغت به معني با هم ضد و نقيض بودن، ضد يکديگر بودن، ناهمتائي و ناسازي است. تناقض در لفظ در صورتي است که يکي از آن دو امري را اثبات کند...

سه‌شنبه، 21 شهريور 1396