آدم گونگي/ تشخيص Personification; Prosopopeia

در اصطلاح بيان، آدم گونگي (ميرجلال الدين کزازي) آن است که گوينده عناصر بي جان يا امور ذهني را به رفتاري آدمي وار بيارايد. براي نمونه در اين بيت:

پنجشنبه، 9 شهريور 1396

آپولوئي - ديونوسي Appollonian-Dionysian

اين اصطلاح مأخوذ از نام دو تن از خدايان يونان باستان است: آپولو رسول خدايان و الهه‌ي حامي موسيقي، طب، جواني و نوربود و گاه با خورشيد يکي مي‌شد،...

پنجشنبه، 9 شهريور 1396

احمدبن يوسف کاتب (1)

(م213 يا214ق) ابوجعفر احمدبن يوسف بن قاسم بن صبيح عجلي (بالولاء) کوفي. اجدادش قبطي نژاد و از موالي بني‌عجل بودند، بدين سبب به نام عجلي معروف...

شنبه، 21 مرداد 1396

احمدبن يوسف کاتب (2)

(م334ق) ابوجعفر احمدابن ابي الحسن (يا ابي يعقوب) يوسف بن ابراهيم کاتب معروف به ابن دايه. او و پدرش يوسف از شاعران و نويسندگان دربار طولوني بودند...

شنبه، 21 مرداد 1396

احمدبن يوسف کاتب (3)

(م437ق) ابونصر احمدبن يوسف السليکي المنازي الکاتب، سليک به صيغه‌ي تصغير نام مردي بوده که صاحب ترجمه بدو منسوبست و از هويت او اطلاعي در دست نيست،...

شنبه، 21 مرداد 1396

احمدبن مير منشي

قاضي احمدبن شرف الدين حسين حسيني قمي (953- پس از 1015ق) از تاريخ‌نگاران و ادباي دوره‌ي صفويه. اجدادش از عراق به قم مهاجرت کرده و برخي از آنان...

پنجشنبه، 19 مرداد 1396

ابيوردي

ابوالمظفر محمد (م507ق) فرزند احمدبن محمد ابن احمدبن اسحاق ابيوردي خراساني، از شعرا و ادبا و نسب شناسان شيعه. وي در قريه‌ي کوفن در شش فرسخي ابيورد...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابو نُواس

(130 تا135-ح200ق) حسن بن هاني بن عبدالاول حکمي معروف به ابونواس، شاعر شيعي مذهب و بزرگترين غزلسراي عصر عباسي. وي در اهواز متولد شد و در بغداد...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوالفضل ماهرانی

(1273-1316ق) فرزند ميرزا ابوالقاسم طهراني، از علما و ادباي عصر قاجاريه. ابتدا نزد پدر خود علوم ادبي و عربي را فرا گرفت و از آنجا که حافظه‌اي...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوالفرج اصفهاني

(356-284ق) علي بن حسين بن محمد اموي قرشي، محدث و مورخ و اديب و شاعر و موسيقي‌شناس. از اعقاب مروان بن محمد ملقب به جعدي يا حمار، آخرين خليفه‌ي...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوفِراس حَمداني

(320-357ق) حارث (حرث) بن سعيد ابن حمدان تغلبي، سردار شجاع و شاعر فصيح و توانا. وي در عراق به دنيا آمد. پدرش، ابوالاعلي سعيد، در جنگ با برادرزاده‌اش...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوعلي کاتب همداني

(ح260- ح330ق)، ابوعلي عبدالرحمان بن عيسي بن حماد همداني کاتب «بکر» از خاندانهاي کهن ايراني «واسپوهران» بود که پدرانش پيشه‌ي دبيري و ديواني، و...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوالعتاهيه

ابواسحاق اسماعيل (130-210ق) فرزند قاسم بن سويد بن کيسان عيني عنزي (بالولاء)، شاعر نوآور و حاضرجواب و بسيار گوي عهد عباسي. از روي طنز او را ابوالعتاهيه...

شنبه، 14 مرداد 1396

ابوطالب خان تبريزي

(1165-1220ق در لکهنو) فرزند حاجي محمدبيگ خان تبريزي اصفهاني، از شاعران و مورخان شيعي. اجدادش از ترکان آذربايجان بودند، اما پدرش در اصفهان به...

پنجشنبه، 12 مرداد 1396

ابو تَمّام طائي

حبيب بن أوس بن حارث طائي (188-231ق)، شاعر بزرگ و استاد لغت و تاريخ و ايام عرب. در حوالي دمشق متولد شد. پدرش مسيحي و نامش «ئزيوس» يا «ساذوس» بود...

پنجشنبه، 12 مرداد 1396

ابن يمين

امير فخرالدين محمود (م769ق) فرزند امير يمين الدين طغرايي فريومدي، از شعراي نامدار ايران. پدرش از ترکستان به فريومد از توابع سبزوار کوچ کرد و...

پنجشنبه، 12 مرداد 1396

ابن هاني اَندَلُسي

ابوالقاسم يا ابوالحسن محمدبن هاني (326-362ق) از اعقاب مهلب بن ابي صفره (م83ق، فاتح خراسان و هند) و شاعر بزرگ شيعي مغرب. او را ابن هاني اندلسي...

پنجشنبه، 12 مرداد 1396

ابن مُنير طَرابلسي

ابوالحسن مهذب الدين احمدبن منير (473-548ق) شاعر بزرگ عرب و از مفاخر ادباي شيعه. شعرش دقت تعبير و سلامت و جزالت الفاظ را با انسجام و لطافت معاني...

پنجشنبه، 12 مرداد 1396

ابن الرّومي

ابوالحسن علي (221-283ق) فرزند عباس بن جريج (= جرجيس) از موالي عبيدالله بن علي بن جعفر عباسي، در بغداد متولد شد. پدرش رومي الاصل و مادرش ايراني...

چهارشنبه، 11 مرداد 1396

ابن دُرَيد

ابوبکر محمد (223-321ق) فرزند حسن بن عتاهيه ازدي شافعي، از ادبا و زبانشناسان و فرهنگ‌نويسان بزرگ عرب. در عهد معتصم عباسي در بصره- کوچه‌ي صالح...

سه‌شنبه، 10 مرداد 1396