نقد ظاهربینان و اهل تقلید در مثنوی

در این قسمت مولانا کلام ظاهربینانی که منکر ورای حس هستند را رد می‌کند که می‌گویند: چون قیامت و رستاخیز، محسوس نیست و به حواس ما در نمی‌آید پس...

جمعه، 11 تير 1395

نقاش اندیشه‌ها و امعان نظر

حضرت حق (نقاش اندیشه‌ها) می‌فرماید:‌ ای بنده، ژرف‌اندیش باش. اگر خود بالاستقلال نمی‌توانی در اسرار جهان غور کنی دست کم در ظل عنایت و هدایت انسانِ...

جمعه، 11 تير 1395

رجحان بینش بر دانش و ارزش نسبی آگاهی‌ها در نگاه مثنوی

مقصود مولانا از این عنوان، رجحان بینش بر دانش و شهود بر استماع است. سالک باید خود را از مرتبه‌ی علم‌الیقین به عین‌الیقین و حق‌الیقین ارتقا دهد....

جمعه، 11 تير 1395

عقل و عشق در بیان مثنوی

مولانا باطل السحر و حلالِ مشاکلِ ذهنی و شخصیتی را چنگ زدن به عروةالوثقای عشق الهی می‌داند. فقط عشق حقیقی است که دهان وسوسه را می‌بندد. مرغابی،...

جمعه، 11 تير 1395

مست معرفت حق

اگر کسی مست معرفت حق و از نور باطن، نورانی باشد، هنگام سخن گفتن، نور آگاهی و معرفت باطنی، بازگوی آن سخن می‌شود و سخنش در شنونده اثر می‌کند. شیخ...

جمعه، 11 تير 1395

بینش شهودی عالی‌ترین مرتبه‌ی شناخت

اگر انسان، مورد عنایت حق قرار گیرد، حواس او قدرت و نفوذی می‌یابد که شاه‌شناس می‌شود و شاه حقیقت را در هر لباسی می‌شناسد. مولانا برای بسط این...

جمعه، 11 تير 1395

مثنوی و قسمت پنهانی و درونی وجود ما

بی‌شک عقول و دل‌ها به عالم بالا تعلق دارند و در حجاب جسم مستورند و با نور آن عالم زندگی می‌کنند. مولانا همان‌گونه که در مثنوی به کرات اشاره کرده...

جمعه، 11 تير 1395

تجدید عهد با پیمان ازلی

ما در گذرگاه دنیا برای رسیدن به عالم معنا و صحرای بی‌کران و بی‌چون حقیقت، در محکمه‌ی قاضیِ دادگر جمع شده‌ایم، تا دعوی «الست» و بلی گفتنم ثابت...

پنجشنبه، 10 تير 1395

عنایات و الطاف حضرت حق در بیان مثنوی

آن حالت جذبه‌ای که با ارشاد و هدایت تو به من دست داد، مانند سیلی بود که جسم مرا گرفت و تا ساحل دریای بخشایش الهی برد. من به هوای آن که از آبِ...

پنجشنبه، 10 تير 1395

حضور حضرت حق در هستی و انسان

شاه وجود (خداوند متعال) همیشه به طور نهانی همراه آنان بود، ولی او را آشکارا نمی‌دیدند. حضور حق تعالی در وجود انسان و جهان را می‌توان به عقل تشبیه...

پنجشنبه، 10 تير 1395

انسان عاشق محبوب حضرت حق

انسان‌های عاشقِ خدا کسانی هستند که هنگام نزول بلا نیز به سوی حق می‌روند و بر قهر او هم چون لطفش می‌نگرند. چنین کسانی محبوب و مقبول درگاه احدیّتند؛...

پنجشنبه، 10 تير 1395

نزدیک‌تر از من به من

تو‌ای انسان! حلقه‌ای از زنجیره خلق مدام و تبدل امثال هستی، تو در جهان کهنه پدیده تازه‌ای از آفرینشی. این پدیده‌ی تازه، مخلوقی است که می‌تواند...

پنجشنبه، 10 تير 1395

در نگاه مثنوی کافر و طاغی هم راهی به خدا دارند

مولانا معتقد است که کافر و طاغی هم راهی به خدا دارند. به خصوص در مورد فرعون می‌گوید: او خود می‌دانست که حب دنیا او را به ادعای خدایی کشانده است....

پنجشنبه، 10 تير 1395

حکمت و هدفمندی آفرینش در مثنوی

مولانا حکمت آفرینش را با مثال‌های ساده و محسوس بیان می‌کند. آفرینش برای آن است که از طریق آفریدگان، آفریننده را بشناسیم؛ همان طور که نقاشی، کوزه‌گری،...

پنجشنبه، 10 تير 1395

تفسیر کلمه «الله» در مثنوی

سخن از درگاهی است که همه‌ی هستی نیازهای خود را بدان درگاه عرضه می‌کند. این بار عرضه‌ی نیاز با طلب فهم از تفسیر کلمه‌ی الله آغاز می‌شود: سیبویه...

پنجشنبه، 10 تير 1395

حکمت اوصاف الهی در مثنوی

خداوند از آن‌رو خود را سمیع نام نهاده تا بدانی پروردگار هر آن‌چه گویی می‌شنود و لب از سخنان زشت و رکیک فرو بندی. هم چنین خدا بدین جهت خود را...

پنجشنبه، 10 تير 1395

مثنوی و تابیدن نور الهی بر انسان

اگر نور حق بر بنده‌ای بتابد، حتی اگر بنده قادر به ادراک آن نباشد، در او اثر می‌گذارد؛ چنان که کور اگر نور آفتاب را نبیند، گرمی آن را احساس می‌کند....

پنجشنبه، 10 تير 1395

معرفت توحیدی در مثنوی

کسی که به حقیقتِ وجود معرفت و آگاهی دارد، هستی واحد بی‌چون و چند، می‌بیند و غرقه‌ی این بحر است. «رنگ» در این جا قیود و نشانه‌های حیات این جهانی...

پنجشنبه، 10 تير 1395

تجلی قدرت حق در بیان مثنوی

ای ساده لوح! حتی حرکت بادهای جزئی و ضعیف، بدون تو و حرکت بادبزن امکان ندارد. تأثیر و دخالت جان و جسم ما نیز نفس را پدید می‌آورد و همین نفس را...

پنجشنبه، 10 تير 1395

توصیه مثنوی به غافل نشدن از پروردگار

سخن از اسباب ظاهری و اسباب باطنی است، مولانا می‌گوید: حرارت، آب را بخار می‌کند و سرما بخار را آب می‌کند، اما در آن جا صحبت از این علت‌ها و معلول‌ها...

پنجشنبه، 10 تير 1395