سهروردی و تحلیل مساله شر

بسیرای زا متکفران مساله شر را نقضی بر وجود خدا تلقی کرده و معتقدند؛ وجود شر خواه قابل پاسخ و حل باشد یا نه، یکی از اشکالات اساسی خداشناسی و نقضی...

شنبه، 6 آذر 1395

زبان و مفهوم‌سازی

اگر خواسته باشیم به ماهیت ویژه‌ی مفهوم دینی- اسطوره‌ای نه تنها از طریق نتایج این مفهوم بلکه از رهگذر شناخت اصل شکل‌گیری آن پی بریم، و حتی از...

پنجشنبه، 4 آذر 1395

جادوی کلام

این پرسش برای ما مطرح است که ارتباط میان دو مفهومی در ساختار «جهان» ی که به وسیله‌ی گفتار و اسطوره تحقق می‌یابد، چگونه منعکس می‌شود. در این جا...

پنجشنبه، 4 آذر 1395

درباره‌ی ارنست کاسیرر

ارنست کاسیرر در سال 1874 در شهر برسلاو آلمان زاده شد. او در دانشگاه برلین، زیرنظر گئورگ زیمل با فلسفه‌ی کانت آشنا شد و به تحصیل در این رشته روی...

پنجشنبه، 4 آذر 1395

قیمت فلسفه

وقتی دانشجو بودیم بولتسمان قهرمان ما بود، حتی مثلاً بیش از اینشتین، چون ما شیمیدان بودیم و بولتسمان بیشتر با شیمی ارتباط مستقیم داشت، قانون توزیع...

شنبه، 8 آبان 1395

درس‌گفتارهای آدام اسمیت درباره‌ی فلسفه‌ی حقوق

نظریه‌ی عواطف اخلاق با این وعده‌ی اسمیت تمام می‌شود که، در آینده، متونی به قلم او، در تشریح نقش دولت و نقش قانون‌گذار، نوشته خواهند شد. واضح...

سه‌شنبه، 4 آبان 1395

محمدعلی فروغی و سیر حکمت در اروپا

امروزه اولین تصوری که از محمدعلی فروغی در اذهان پدید می‌آید، چهره‌ی رجلِ سیاسیِ رسمی است، آن هم از نوعی که قبل از جنگ جهانی دوم در ایران مورد...

دوشنبه، 3 آبان 1395

بدیع‌الملک میرزا عمادالدوله و اولن فیلسوف فرانسوی

مقاله‌ی کوتاه نگارنده که تحت عنوان «ذکر فلاسفه‌ی بزرگ غرب در کتاب بدایع‌الحکم» در مجله‌ی راهنمای کتاب به چاپ رسید، موجب شد که استاد محترم آقای...

دوشنبه، 3 آبان 1395

بخش‌هایی از گزارش افضل‌الملک کرمانی در تفسیر دکارت

کتاب گفتار در روش دکارت تا به حال سه بار به زبان فارسی ترجمه شده است که آخرین و معروفترین آن از محمدعلی فروغی است که برای اولین بار به سال 1310...

دوشنبه، 3 آبان 1395

فلاسفه‌ی بزرگ غرب در کتاب بدایع‌الحکم

یکی از منابع بالنسبه قدیمی فارسی که در آن به نحوی اشاره‌ای به فلسفه‌های جدید غربی شده است، کتاب معروف بدایع‌الحکم، اثر ملاعلی مدرس زنوزی است...

دوشنبه، 3 آبان 1395

ترجمه‌ی افضل‌الملک کرمانی از رساله‌ی گفتار دکارت

همزمان با چاپ مقاله‌ی نخستین ترجمه‌ی فارسی گفتار در روش دکارت از وجود نسخه‌ای خطی آگاه شدم که ترجمه‌ی دیگری از همین رساله در کتابخانه‌ی ملک است....

دوشنبه، 3 آبان 1395

میرزافتحعلی آخوندزاده و فلسفه غرب

اگر قرار باشد فهرستی از اسامی مردان متجدد و ترقی‌خواه صد و پنجاه سال اخیر ایران تهیه شود، بدون شک نام میرزافتحعلی آخوندزاده به حق جزو پنج نفر...

دوشنبه، 3 آبان 1395

نخستین ترجمه‌ی فارسی گفتار در روش دکارت

غالب کسانی که در ایران اهل مطالعه هستند با ترجمه‌ی محمدعلی فروغی از رساله‌‎ی گفتار در روش دکارت آشنایی دارند، اما شاید ندانند که از این رساله...

دوشنبه، 3 آبان 1395

مبلغان مسیحی و متکلمان شیعی در عصر جدید

در عصر جدید عملاً با پیشرفت فنون کشتیرانی و کشف روزافزون سرزمینهای پهناوری که تا آن عصر مورد بهره‌برداری قرار نگرفته بود، اروپاییان اعم از پرتغالی...

دوشنبه، 3 آبان 1395

فلسفه در ایران صفوی

شاردن در عصر جدید نخستین جهانگرد اروپایی نیست که به ایران آمده است و نخستین کسی هم نیست که در مورد ایران سفرنامه نوشته است، ولی در هر صورت، در...

دوشنبه، 3 آبان 1395

معاد در حکمت متعالیه

تفکر و تدبر در مرگ و زندگی پس از مرگ، بقا یا فنا، تداوم و عدم تداوم زندگی بشر، از مسائلی است که ذهن بشر را از ابتدا به خود مشغول ساخته است. این...

شنبه، 30 مرداد 1395

خیر و شر در حکمت متعالیه

در یک نگاه کلی، حوادث عالم امکان بر دو گونه‌اند که از گروهی به خیر و از گروهی دیگر به شر تعبیر می‌شود. به عبارت دیگر انسان بعضی از حوادث را ملایم...

شنبه، 30 مرداد 1395

بحث از صادر اول در حکمت متعالیه

بحث از نخستین موجودی که پا به عرصه وجود نهاد، و یا صادر نخستین، از مباحث بسیار مهم فلسفی است که ریشه در روایات اسلامی دارد. نخستین مخلوق نه تنها...

شنبه، 30 مرداد 1395

صفات حق تعالی در حکمت متعالیه

خداوند، مستجمع جمیع کمالات است و حق تعالی هر چه را که کمال است به نحو اتم و اکمل دارد. او کمال مطلق است و تمام موجودات به خاطر کمالاتش گرایش...

شنبه، 30 مرداد 1395

توحید واجب تعالی در حکمت متعالیه (2)

این مرتبه از توحید که اساس بقیه مراتب است، به این معنا است که ذات، واحد من جمیع الجهات است. این مرتبه از توحید در دو معنا بحث می‌شود: یکی بساطت...

شنبه، 30 مرداد 1395