تحول غزالی، و طرحی نو (1)

نویسنده ضمن اشاره به زندگی غزالی و ادبیات غزالی‌پژوهی در غرب، به بیان رویکردهای متفاوت غربیان- چون مک دانلد، کارادوو، مارگارت اسمیت، مک کارتی...

شنبه، 23 بهمن 1395

نقدی بر مواجهه غزالی با باطنیه و نظریه امامت معصوم (2)

غزالی در راه مأموریتی که از ناحیه دستگاه خلافت و خواجه نظام‌الملک یافته بود، در راستای عقاید خود می‌‌کوشید تا قوی‌ترین نظریه‌ای را که از ابتدای...

شنبه، 23 بهمن 1395

نقدی بر مواجهه غزالی با باطنیه و نظریه امامت معصوم (1)

در این مقاله ابتدا به بررسی مواجهه غزالی با باطنیه- یکی از فرق شیعه امامیه- پرداخته می‌‌شود و نشان داده می‌‌شود که برخورد وی با این جماعت عمدتاً...

شنبه، 23 بهمن 1395

اندیشه‌های تربیتی امام ابو محمد غزالی (1)

این، کتابِ منهج المتعلّم است، و خداوند راهبر به راه درست است. خداوند را سپاس که آفریننده‌ی دانش است برای کوشایان و بر جای گذارنده‌ی شناخت است...

شنبه، 23 بهمن 1395

اندیشه‌های تربیتی امام ابو محمد غزالی (2)

آموزگار باید در رشته‌ای که یاد می‌دهد، تردست و کار کشته باشد؛ با دل و زبان پاک و پیراسته از پشتِ سر دیگران سخن گفتن؛ در دین عادل و در همه‌ی کارها...

شنبه، 23 بهمن 1395

ضرورت اقتران و مسئله‌ی معجزه در نزد غزالی و ابن رشد (1)

غزالی در تقابل با گفتمان فلسفی غالب، تأثیر ضرورت اقتران علت و معلول را مستلزم نفی معجزات و قدرت الاهی می‌داند. این نوشته ضمن مطالعه تطبیقی دیدگاه...

جمعه، 22 بهمن 1395

ضرورت اقتران و مسئله‌ی معجزه در نزد غزالی و ابن رشد (2)

بحث ابن رشد درباره‌ی معجزات بیش از آن که تبیین و تحلیلی منظم باشد، مجموعه‌ای از اشارات گذرا است و حتی این اشارات هم به طرزی استثنایی مختصر، مبهم،...

جمعه، 22 بهمن 1395

فلسفه علم و مفهوم علیت از دیدگاه غزالی

نویسنده می‌کوشد تا ضمن تقریر عمومی اصل علیت و تحلیل رابطه علّی- معلولی، در مطالعه‌ای تطبیقی میان آراء غزالی و برخی فلاسفه غربی (مالبرانش، هیوم،...

جمعه، 22 بهمن 1395

روش آموزش در نظر غزالی

پیوند شاگرد با آموزگار برپایه‌ی بزرگداشت، فروتنی، خاکساری، خدمت و چرب زبانی است. پس از آنکه پدر یا سرپرست کودک، با نگاه به ویژگی‌های تعیین شده،...

جمعه، 22 بهمن 1395

دانش و دانشمندان در نگاه غزّالی

همه‌ی آموزشنامه‌هایی که مسلمانان نوشته‌اند با فضیلت دانش و ارج و بهای دانشمندان آغاز می‌شود. غزّالی نیز در احیاء و منهج المتعلّم به درازا درباره‌ی...

جمعه، 22 بهمن 1395

غزّالی: ژرفنگر و پژوهشگر خستگی‌ناپذیر

مسلمانان از دیرباز به نگارش گونه‌ی ویژه‌ای از نگاشته‌ها در ارج و بهای دانش و دانشیان و آیین فرادهی و فراگیری دست یازیده‌اند. این دسته از نگاشته‌ها...

جمعه، 22 بهمن 1395

گفتمان غزالی و گفتمان روشنفکر دینی

اقبال و ادبار روشنفکران معاصر جهان اسلام (عرب و ایرانی) به سنّت فلسفه اسلامی از جهات گوناگون تأمّل‌برانگیز است. این نوشته می‌کوشد تا از رهگذر...

جمعه، 22 بهمن 1395

جایگاه و کارکرد شک در فلسفه‌های دکارت و غزالی

مسأله امکان معرفت و پاسخ به استدلال‌های شک گرایانه نقطه آغاز فلسفه‌ورزی است و نوع مواجهه با شکاکیت و دشواری‌های آن از مبادی و مقاصد فکری- فرهنگی...

جمعه، 22 بهمن 1395

قلب، محبت و اخلاق غزالی در احیاء علوم‌الدین

این نوشته در خدمت طرح این معناست که هرچند غزالی در طرح آرای اخلاقی خود متأثر از نظریات اخلاق یونانی است، اما تأثیر عمیق وی از کسانی چون حارث...

جمعه، 22 بهمن 1395

تحلیل مبنایی و محتوایی کتاب القسطاس المستقیم (2)

همان طور که پیشتر آمد، لبّ کلام در قسطاس آن است که قرآن مشتمل بر منطق قیاسی است. به عبارت دیگر، هیچ نیازی به معلم و حجت جدیدی- آن گونه که تعلیمیه...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

تحلیل مبنایی و محتوایی کتاب القسطاس المستقیم (3)

غزالی علاوه بر بررسی آیاتی از قرآن که از نگاه او نمونه‌های قیاس‌اند، آیات دیگری را نیز چنان تفسیر می‌‌کند که گویی در آن‌ها به قیاس اشاره شده...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

تأثیرات اندیشه‌های تفسیری غزالی بر صدرالمتألهین شیرازی

ابوحامد محمد غزالی (450-505 هـ)، یکی از نوابغ بزرگ و اثرگذار در میان شخصیت‌های ایرانی- اسلامی است. اثر گذاری غزالی چنان گسترده است که به مذهب...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

تحلیل مبنایی و محتوایی کتاب القسطاس المستقیم (1)

غزالی در القسطاس المستقیم درصدد استخراج منطق قیاسی از قرآن و نشان دادن عدم تعارض وحی و عقل است. نویسنده مقاله با تحلیل محتوایی این کتاب، به انگیزه...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

حیرت غزالی و شک دکارتی (5)

دکارت و غزالی علی رغم فاصله 5 قرن از هم، در مقطعی از حیات فکری خود، دچار مسئله‌ای به ظاهر مشترک شده‌اند، مسئله‌ای که تا مراحلی از حل آنچنان شباهت...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

حیرت غزالی و شک دکارتی (3)

در 21 اوت 1609 گالیله، تلسکوپ را برای نخستین بار به نمایش همگانی گذاشت. مقامات ونیزی دعوت شده وقتی از پله‌های برج کلیسای جامع سنت مارک بالا می‌‌رفتند...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395