فضایح الباطنیه‌‌ غزالی و دامغ الباطل علیّ بن الولید

اسماعیلیان و فاطمیان كه از جهت توجه آنان به باطن شریعت «باطنیّه» خوانده می‌شوند با انتساب خود به خاندان علی (علیه السلام) و برگزیدن مذهب تشیّع...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

دیدگاه غزالی درباره‌ی علوم عقلی

یكی از موضوع‌های قابل بحث در سیر هزار و چند صد ساله‌ی دانش‌ها در تمدن اسلامی چگونگی برخورد مسلمانان است با دانش‌هایی كه فارغ از اعتقادهای مذهبی...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

غزّالی و ابن تیمیّه

شرح و تفصیل عقاید ابن‌تیمیه (تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن تیمیة الحرانی، متوفی در 728هـ ق) درباره‌ی غزّالی بحث مفصل و مبسوطی را شامل می‌شود كه...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

ستیهندگی غزّالی یا دوگونه ستیزه نامه او (1)

پیداست كه در هرگونه جست و جو و كاوشی كسی از راهنما و استاد و آموزنده بی‌نیاز نیست سخن بر سر این است كه آیا استاد نخستین خرد است و همان بس است،...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

ستیهندگی غزّالی یا دوگونه ستیزه‌نامه‌ او (2)

این دانشمند به دستور دستگاه خلافت و برای خوش‌آیند دربار سلجوقی و شاید هم برای گرایش مذهبی استواری كه داشته است در بیشتر نوشته‌های خود خواست كه...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

عین‌القضاة و امام محمد غزالی (2)

در مسأله‌ی تغییرناپذیری اخلاق و مسأله‌ی عینیت و غیریت اسم و مسمی، عین‌القضاة غزالی را متهم كرد كه بدون اینكه سخن طرف خود را به درستی تحقیق كرده...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

عین‌القضاة و امام محمد غزّالی (1)

معمولاً در هر فرهنگ و تمدنی آراء و عقاید یك متفكر پس از مرگ او، و گاهی سال‌ها پس از مرگ او، گسترش می‌یابد و مورد بحث قرار می‌گیرد. اما غزّالی...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

فخر رازی و مشكاةالانوار غزالی

مشكاةالانوار بدون شك یكی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین آثار امام محمد غزالی (متوفی 505هـ ق) است. این كتاب را غزالی در اواخر عمر خود نوشته و در آن...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

غزّالی طوسی

اگر از بنده بپرسند «درخشنده‌ترین دوره‌ی تاریخ ملت ایران كدام است»، عرض خواهم كرد كه برحسب آثار و اسناد و مداركی كه به جا مانده است مسلماً دوره‌ی...

سه‌شنبه، 12 ارديبهشت 1396

زندگی‌نامه‌ی غزالی

حجةالاسلام زین‌الدین ابوحامد محمد بن محمد بن احمد غزالی طوسی در سال 450ه. ق/ 1058م متولد شد و در 505هـ/ 1111 م رخت از این جهات بربست. حاصل زندگی...

سه‌شنبه، 12 ارديبهشت 1396

برخی بازیافت‌های غزالی از تصوف شرعی

این نوشته ضمن اشاره به ماجرای مخالفت غزالی با سه جریان فکری روزگار خود (کلام، باطنی‌گری و فلسفه) به شرح تفصیلی مؤلفه‌های شش گانه شخصیت و سلوک...

شنبه، 23 بهمن 1395

عدل الهی از منظر غزالی (2)

غزالی نقش و جایگاه اراده‌ی الهی در جهان را این گونه تقریر می‌‌کند: «خداوند موجودات را اراده کرد و حادثات را تحت تدبیر درآورد و در زمین و آسمان...

شنبه، 23 بهمن 1395

تفسیر به رأی از نگاه غزالی در احیاء علوم الدین

مسأله‌ی تفسیر به رأی از مسائل دامنه‌داری است که بحث‌های مختلف و متنوعی را در پی داشته است. برخی با تمسک به روایات پیامبر و ائمه معصومین یا صحابه...

شنبه، 23 بهمن 1395

عدل الهی از منظر غزالی (1)

گرچه در آثار غزالی نظریه‌ای نظام‌مند در دفاع از عدل الهی و تبیین مسأله‌ی شرور وجود ندارد، می‌توان آراء وی را در این باب، با توجه به تأکید وی...

شنبه، 23 بهمن 1395

نظریه تربیتی غزالی؛ تلفیق معامله و مکاشفه (2)

غزالی در امر تربیت بر این عقیده است که چون اصل و اساس انسان نفس است و لذا تمام همّ و غمّ مربی و معلم تربیت و اخلاق باید آن باشد که به نفس آدمی...

شنبه، 23 بهمن 1395

نظریه تربیتی غزالی؛ تلفیق معامله و مکاشفه (1)

غزالی از نظریه‌پردازان تعلیم و تربیت اسلامی است و در نظریه‌پردازی خود متأثر از اخلاق یونانی و مسیحی نیست. نویسنده می‌کوشد تا ضمن طرح دیدگاه‌های...

شنبه، 23 بهمن 1395

بررسی اخلاق عملی در کیمیای سعادت (1)

این نوشته ضمن تشریح ساختار چهارگانه کتاب کیمیای سعادت در مقایسه با احیاء العلوم به فهرست موارد مشابهت و افتراق این دو اثر پرداخته و سیر تأثیرپذیری...

شنبه، 23 بهمن 1395

بررسی اخلاق عملی در کیمیای سعادت (2)

باب سوم «در حقوق مسلمانان و خویشاوندان و همسایگان و بندگان» است. محتوای این باب در اخلاق اجتماعی است. روابط اجتماعی و همجواری در جامعه انسانی،...

شنبه، 23 بهمن 1395

تحول غزالی، و طرحی نو (2)

آنچه غزالی درباره دوران جوانی‌اش در سر اول ما به توصیف‌اش می‌‌پردازد، به عقیده من راست است. اعتراف زیر که او آن را در اثری بعدی طرح کرد، مؤید...

شنبه، 23 بهمن 1395

تحول غزالی، و طرحی نو (1)

نویسنده ضمن اشاره به زندگی غزالی و ادبیات غزالی‌پژوهی در غرب، به بیان رویکردهای متفاوت غربیان- چون مک دانلد، کارادوو، مارگارت اسمیت، مک کارتی...

شنبه، 23 بهمن 1395