شعر از منظر خواجه نصيرالدين طوسي

به گواهي آثار خواجه چون اخلاق ناصري، اجوبة المسائل النصيرية و نيز پاره اي منابع معتبر، او اشعار بسياري به فارسي سروده است که عمده ي آنها به ترتيب...

پنجشنبه، 10 مهر 1393

اصطلاح شناسی داستان کوتاه

تمایز وسیعِ اولیه ای میان نوشتن درباره ی موقعیت و نوشتن درباره ی رخدادها وجود دارد. در اولی تکیه ی اصلی بر چگونگی چیزی یا مکانی یا شخصی است؛...

دوشنبه، 18 فروردين 1393

شعر آیینی از دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی

همان گونه که اشاره شد سروده های دوران صفوی و قاجاری، به طور کلی جز در مواردی محدود و خاص، در ستایش های کلی و رها از جنبه های تعلیمی بزرگان دین...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

شعر آیینی دوره ی تیموری

با برچیده شدن بساط خلافت عباسیان به دست مهاجمان مغول، غلبه ی شرایط انتقادی حاکمیت بر شاعران فارسی زبان کم شد و آنان توانستند با فراغ بال بیشتری...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

شعر آیینی دوران صفوی و قاجار

شعر دوره ی صفوی و قاجار را از این منظر بررسی می کنیم که توجه شاعران به مدح و ستایش ائمه اطهار(ع)، در هر یک از این دوره ها تا حدِّ بسیاری یکسان...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

پیشینه ی مرثیه سرایی در شعر فارسی و تأثیر آن بر شعر آیینی

پیش از پرداختن به شعر آیینی فارسی در دوره ی تیموری، صفوی و قاجار- از آنجا که وجه غالب شعر این دوران مرثیه بود و نخستین نمونه های موجود در قالب...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

تاریخ شعر آیینی

منشأ شعر آیینی فارسی به صدراسلام، و در واقع به نخستین سروده های آیینی شاعران عرب باز می گردد. بنابراین این گونه سروده ها را باید در شعرهای آیینی...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

سیره سرایی و منقبت سرایی

«سیره، از ماده ی سیر یعنی حرکت و راه رفتن گرفته شده است. مسلمین این لغت را از قرن اول و دوم هجری به کار بردند. قدیمی ترین سیره ها را "ابن اسحاق"...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

شعر آیینی عرب الگوی شاعران آیینی سرای فارسی

پیرامون جایگاه و اهمیت شعر نزد اعراب، تاکنون مباحث بسیاری را در متون و کتب ادبی که صاحب نظران در آن به شعر و ادب عرب اختصاص داده اند، خوانده...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

شعر آیینی و انواع آن

دامنه ی باورهای مذهبی بسیار گسترده است. اگر از منظر ادبیات به آن بنگریم، بیش از همه، یک موضوع عام از جایگاه ویژه ای بهره مند است و آن، شعر آیینی...

يکشنبه، 27 بهمن 1392

پیرنگ در عمل

تأمّل درباره ی نظریه ممکن است احساس کند. این نکته ای مهم است که آشنایی دقیق ما با ادبیات و شناخت مستقیم ما از آن همواره در حال افزایش است و طبیعی...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

پیرنگ در یک نگاه

پیرنگ را می توان الگو یا ساختار حوادثی دانست که در متنی معیّن روی می دهند. تعابیر و برداشت های مختلفی از مفهوم پیرنگ رواج دارد، اما در بیشتر...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

پیرنگ و زمان

پیرنگ نظم و ترتیبی است که کنش داستان به خود می گیرد. کنش داستانی نیز در سیرِت تحوّل خود به ناگزیر نیازمند عنصری به نام زمان است. همه ی لغات اصطلاحاتی...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

کشمکش بر سر پیرنگ

ما امروزه با مفهوم سنّتی پیرنگ راحت نیستیم و این مفهوم دیگر برایمان رضایت بخش نیست و به همین دلیل ترجیح می دهیم با نظر هِنری جیمز موافقت کنیم...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

پیرنگ در بوطیقا

اصطلاح بوطیقا مفهوم حرکت و ساماندهی را که در پیرنگ ارسطویی وجود داشت، حفظ کرده ولی تأکیدی بر طرح ریزی مکانیکی ندارد. پیتر گَرِت، در کتاب خود...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

تولستوی علیه شکسپیر

تولستوی نویسنده ای است که عمیقاً به محاکات توجه دارد و بی آن که در آثار مکتوب خود به ارسطو متوسل شود، نظریات و علایقی را بازتاب می دهد که عملاً...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

پیرنگ و محاکات در ادبیات جدید

در سرآغاز قرن هفدهم قواعد کاملاً مستقر شده بودند و ادبیاتِ مبتنی بر اصول و قواعد در حال پیشرفت و شکوفایی بود بی آن که بتواند مدّعی پیروزی کامل...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

سیطره ی ارسطو بر ادبیّات کهن

انقطاع و گسستی که در دوره ی فترت قرون وسطا پدید آمد، در عصر رنسانس و زمانی به پایان رسید که فنّ شعر ارسطو از طریق شرح و ترجمه ی عربیِ ابن رشد...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

معضل بنیادین

پیرنگ امروزه ظاهراً در میان اصطلاح های پذیرفته و مقبولِ ادبی جایگاه رفیعی ندارد. این واژه هم زمان با ظهور جریان پر شور اندیشه ی رمانتیک که انسان...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392

پیرنگ و محاکات در دوره باستانی

مبنای اصلی اندیشه ی ارسطو در کتاب فنّ شعر عبارت است از محاکات که همان تقلید یا بازنمایی است. این تکیه و تأکید پیامدهای ضمنی بسیاری دارد، زیرا...

سه‌شنبه، 22 بهمن 1392