جایگاه عقل و برهان در اندیشه فقهی محقق اردبیلی (1)

قبل از شروع بحث شایسته است به منظور تبرک تحقیق و استفاده علمی و به منظور تبیین اهمیت عقل و جایگاه آن در اسلام و به خصوص در فقه، حدیثی از امیرالمؤمنین...

شنبه، 5 دی 1394

جایگاه عقل و برهان در اندیشه فقهی محقق اردبیلی (2)

قبل از ورود به بحث مورد نظر این تحقیق، یعنی موارد به کارگیری دلیل عقل در زبدةالبیان بهتر است به طور مبسوط در مورد زمینه‌ها و ظرفیت‌های بهره‌گیری...

شنبه، 5 دی 1394

حجیت ظواهر آیات و نفی اخباری‌گری در اندیشه فقهی محقق اردبیلی

دور شدن تدریجی از عصر حضور و ظهور موضوعات جدیدی که حکم فقهی آنها را در میان احادیث نمی‌توان یافت و یا در مورد آن، روایات و احادیث متخالف و متعارض...

شنبه، 5 دی 1394

ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (2)

قبل از ورود به بحث تفصیلی، شایسته است مقدمه‌ای در مورد تقسیم‌بندی ابواب فقه به منظور ارائه بهتر بحث بیان کنیم. مرحوم نجم‌الدین ابوالقاسم جعفر...

سه‌شنبه، 1 دی 1394

ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (1)

در این مقاله قصد داریم چارچوب کلی ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی را مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور بحث‌های مرتبط ذیل را به ترتیب مطرح می‌نمائیم:

سه‌شنبه، 1 دی 1394

بسط فقه در تاریخ

كتاب درآمدی بر فقه اسلامی اثری است از مستشرق معروف اروپایی یوزف شاخت كه در 1964 به رشته تألیف درآمده است و در 1387 توسط انتشارات گام و و با ترجمه...

يکشنبه، 29 آذر 1394

عقل و به كارگیری آن در اندیشه فقهی فیض كاشانی

نظر به اهمیت دلیل عقل در استنباط، به ویژه در مسائل نو، بررسی آثار فقها از جمله بررسی سیره فقهی فیض كاشانی به عنوان فقیهی موثر در تكامل فقه در...

يکشنبه، 29 آذر 1394

حکم تشریح از دیدگاه فقه اسلامی

یکی از موضوعات پزشکی که به لحاظ جواز یا عدم جواز شرعی آن به علم فقه ارتباط دارد، تشریح جسد میت برای آموزش‌های پزشکی است. از نظر فقه اسلامی به...

پنجشنبه، 7 آبان 1394

اجتهاد در برابر نص

اجتهاد مقابل نص، عنوان و اصطلاحی است اصولی و فقهی که همه‌ی مجتهدان و فقیهان در استنباطات خود مأمور به اجتناب از آن می‌باشند و از مهم ترین خطاهای...

جمعه، 3 مهر 1394

اجتهاد پیامبران (2)

کسانی که به اجتهاد پیامبر قائل اند، برای اثبات نظر خود، برخی به آیاتی از قرآن و برخی به احادیث و عقل استدلال کرده اند و ما به ترتیب به نقل و...

جمعه، 3 مهر 1394

تخطئه و تصویب (2)

هر چند بطلان نظریه‌ی تصویب، صحت نظریه‌ی تخطئه را ثابت می‌کند، ولی مخطئه بر حقانیت نظریه‌ی تخطئه به قرآن، روایات، اقرار صحابه، اجماع و عقل نیز...

جمعه، 3 مهر 1394

اجتهاد پیامبران (1)

از موضوعات مهم و قابل بررسی و نقد و نظر، موضوع اجتهاد پیامبران است و میان اندیشمندان اصولی این بحث مطرح است که آیا انبیا مانند دیگر مجتهدان اجتهاد...

جمعه، 3 مهر 1394

تخطئه و تصویب (1)

تخطئه و تصویب دو اصطلاح است که برای دو مشرب فکری در کلام و اصول فقه به کار می‌رود. قائلان به تخطئه را «مُخطِئه» و قائلان به تصویب را «مُصوّبه»...

جمعه، 3 مهر 1394

استصحاب در فقه

برای استصحاب در اصطلاح، تعریف‌های مختلفی بیان شده است که صاحب کفایه رحمه الله آنها را مشیر به معنای واحدی می‌داند و آن حکم به بقای حکم یا موضوع...

چهارشنبه، 1 مهر 1394

سد و فتح ذرایع در فقه

سدّ ذرایع عبارت است از منع شرعی از هر راه یا وسیله‌ای که از روی قصد یا بدون قصد به محرمات شرعی منجر شود. برخی سدّ ذریع را منع از هر حیله‌ای که...

چهارشنبه، 1 مهر 1394

حجیت احکام شرایع گذشته در فقه

منظور از شریعت گذشته، هر یک از شرایعی است که خداوند بر انبیای پیشین نازل فرموده است، مانند شریعت موسی و عیسی (علیه السلام).

چهارشنبه، 1 مهر 1394

استحسان در فقه

برای استحسان، تعریف‌های گوناگونی ارائه شده است. برخی گفته اند: استحسان، عدول از قیاسی به قیاسی قوی تر است. برخی گفته اند: استحسان آن چیزی است...

چهارشنبه، 1 مهر 1394

قیاس و کاربرد آن در اجتهاد

قیاس در لغت به معنای اندازه گیری و در اصطلاح اصولیان، همان تمثیل در اصطلاح منطق است که استدلال به حال جزئی بر جزئی دیگر است. هرچند قیاس مورد...

چهارشنبه، 1 مهر 1394

عقل به عنوان منبع اجتهاد

حکم عقل موجب وصول به حکم شرع دانسته شده، به گونه‌ای که از علم به حکم عقلی، علم به حکم شرعی به دست می‌آید. مقصود از حکم عقل این نیست که عقل در...

دوشنبه، 30 شهريور 1394

اجماع به عنوان منبع اجتهاد (2)

در کتاب‌های تفسیری و اصولی برای حجیت اجماع به آیاتی تمسک شده است که در ذیل به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم:

دوشنبه، 30 شهريور 1394