تبیین نظریه «منطقة‌الفراغ»

یکی از ابتکارات شهید آیت الله سیدمحمد باقر در حوزه فقه و حقوق و اقتصاد، نظریه «منطقة‌الفراغ» است. وی با این دیدگاه درصدد است جایگاه تشریع الاهی...

يکشنبه، 24 بهمن 1395

ثبات شریعت و مدیریت دگرگونی‌های اجتماعی - اقتصادی

بسیاری از فقیهان بزرگ اسلام چون امام خمینی (قدس سره) معتقدند که شریعت اسلام، شریعتی جامع و ثابت است. روایات متعددی از معصومان (علیهم السلام)...

يکشنبه، 24 بهمن 1395

استناد فقهی به مذاق شریعت در بوته‌ی نقد

مذاق شریعت از نهادهایی است که به صورت گسترده، ولی پراکنده در دو سده‌ی اخیر در متون فقهی و استدلال‌های فقیهان به کار گرفته شده است. با وجود گستردگی...

جمعه، 22 بهمن 1395

نقد نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی

این مقاله بر آن است که نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی را که از جانب برخی نویسندگان مطرح شده است، مورد نقد و بررسی قرار دهد. این نظریه بر آن...

جمعه، 22 بهمن 1395

عوامل پویایی فقه

دانش فقه در گستره‌ی فرهنگ و علوم اسلامی، جایگاهی رفیع و منزلتی فخیم داشته و دارد و هماره در نوک پیکان هماوردی‌های عالمانه و مغرضانه قرار داشته...

جمعه، 22 بهمن 1395

نقد نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی

این مقاله بر آن است که نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی را که از جانب برخی نویسندگان مطرح شده است، مورد نقد و بررسی قرار دهد. این نظریه بر آن...

جمعه، 22 بهمن 1395

بررسی ساختار فقه

در این مقاله، ابتدا ضرورت یک تقسیم‌بندی و ساختار منطقی و مقبول برای فقه اسلامی، مورد تأکید قرار گرفته؛ سپس به صورت استقرا، ساختار و دسته‌بندی‌هایی...

جمعه، 22 بهمن 1395

جایگاه تساهل و تسامح در قوانین حقوقی - اجتماعی اسلام

در این مقاله، تساهل و تسامح در مقررات فقهی و حقوقی اسلام بررسی شده است. در گفتار نخست، ادله‌ی اثبات قاعده‌ای به نام قاعده‌ی تساهل و تسامح را...

جمعه، 22 بهمن 1395

عرفی و عقلایی بودن زبان دین در حوزه‌ی تشریع و تقنین

فهم احکام الاهی از قرآن و سنت به صورت شریعت اسلامی، یکی از حساس‌ترین موضوعات تاریخ اسلام از آغاز تاکنون بوده، و هیچ امری نتوانسته است از اهمیت...

جمعه، 22 بهمن 1395

گفتمان فلسفه‌ی فقه

فلسفه‌ی فقه به مثابه دانشی نوپا با نگاه درجه دوم و تاریخی به مبانی نظری و تحلیلی پدیده‌ها پرداخته و جنبه‌های توصیفی و توصیه‌ای آن را مشخص می‌‎سازد....

جمعه، 22 بهمن 1395

فلسفه‌ی فقه

بیش از یک دهه است که واژه‌ی «فلسفه‌ی فقه» در مجامع علمی حوزوی و دانشگاهی، در کشور ما ایران، به طور جدّ، مطرح است و در بیان چیستی فلسفه‌ی فقه،...

جمعه، 22 بهمن 1395

چیستی فلسفه‌ی فقه

1. از آن جا که «فلسفه‌ی فقه» را می‌توان علمی در آستانه‌ی ظهور دانست، تلقی ما از چیستی آن می‌تواند در کیفیت تکوین و جهت گیری مباحث آن مؤثر باشد.

جمعه، 22 بهمن 1395

فلسفه‌ی فقه

فلسفه‌ی فقه از جمله فلسفه‌های مضاف و از گونه معرفت‌های درجه دو است. موضوع این دسته فلسفه‌ها شناسایی و تحلیل واژگانی است که به آنها اضافه شده....

جمعه، 22 بهمن 1395

چرا ارتداد خطرناک است؟

هرگاه ورود و خروج افراد به مکتب و آئینی بدون ضابطه بوده و کنترلی وجود نداشته باشد، آن مکتب تحقیر شده و اقتدار خود را از دست خواهد داد. در اسلام...

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395

تعارض آزادی و انتخاب با احکام ارتداد

اسلام آزادی عقیده را به رسمیت شناخته است زیر بر اساس خلقت، انسان مختار آفریده شده و حق انتخاب و اختیار از بدیهی‌ترین حقوق انسانی است.

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395

توبه‌ی مرتد

در روایات و دیگر منابع اسلامی گاهی از کلمه «توبه» و مشتقاتش و در برخی موارد از کلمه «استتابه» و مشتقاتش استفاده شده است.

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395

تشخیص ارتداد و اجرای آن برعهده‌ی کیست؟

تشخیص ارتداد و اجرای حکم ارتداد به عهده چه کسی است؟ آیا امام معصوم یا نائب آن حضرت یعنی مجتهد جامع الشرایط مرجع تشخیص بوده و مجاز به اجرای احکام...

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395

مجازات‌های مرتد

برای مرتد احکام فراوانی در بخش‌های مختلف فقه ذکر شده، اما آن‌چه در اینجا مورد نظر است مجازات‌های مرتد می‌باشد. گرچه برخی اساساً مستندات فقهی...

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395

بررسی قاعده‌ی درء

اسلام همواره مسلمانان و به ویژه حاکمان را از اینکه خون بی گناهی بر زمین ریخته شود و یا حرمت و آبروی انسانی به ستم مورد تعرض قرار گیرد بر حذر...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

ارتداد حد است یا تعزیر؟

آیا مجازات و کیفر ارتداد از باب حد است یا تعزیر؟ به بیان دیگر، آیا احکام منصوص مرتد حکم حکومتی است یا تبلیغ؟ احکامی که از طرف پیامبر اعلام گردیده...

دوشنبه، 18 بهمن 1395