واژه‌شناسی حد و تعزیر

مجازات‌ها به دلیل نوع جرم متفاوت خواهد بود زیرا جرایم یا حق‌الله‌اند که جنبه‌ی اجتماعی دارند یا حق الناس که دارای جنبه شخصی هستند و برای هر یک...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

شرایط ارتداد از دیدگاه فقهاء امامیه و اهل سنت

از مجموع سخنان فقها می‌توان برای تحقق ارتداد چهار شرط برشمرد که ضمن چهار گفتار تقدیم می‌شود. گرچه در تمام آنها اتفاق نظر وجود ندارد.

دوشنبه، 18 بهمن 1395

موجبات ارتداد

چه چیز موجب می‌شود مسلمانی را شرعاً و برابر ادله خارج از اسلام بدانیم؟ بدیهی است که در اینجا مورد نظر مرحله ثبوت و واقع است و اما مرحله اثبات...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

انواع ارتداد

محمد بن ادریس شافعی (204-150) بنیانگذار مکتب فقهی شافعیه در بزرگ‌ترین اثر فقهی خود یعنی کتاب الام می‌گوید: برخی از اهل منطقه ما اظهار می‌کنند،...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

تاریخچه‌ی ارتداد

گرچه از نظر شرعی متون تاریخی حجیت شرعی نداشته و نمی‌توان به آن به عنوان حجت شرعی نگریست و دلیلی بر حجیت تاریخ برای اثبات حکم یا موضوع شرعی وجود...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

مهدورالدّم و مصادیق آن

«مهدورالدّم» و «محقون‌الدّم» دو اصطلاح فقهی است که در مقابل هم قرار می‌گیرند. «محقون‌الدّم» به کسانی گفته می‌شود که حفظ خون آنها ضروری و از نظر...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

مصادیق مرتد از نگاه فقها

حنابله می‌گوید: مرتد کسی است که از دین اسلام به کفر برگردد. محمد ابوزهره می‌گوید: مرتد در اصطلاح فقها و عرف اسلامی هر آن کسی است که پس از مسلمان...

دوشنبه، 18 بهمن 1395

بررسی معنای ارتداد در لغت و اصطلاح

«ابن فارس» در مقاییس‌اللغة می‌گوید: «راء و دال»، ریشه‌ی یک واژه‌اند که در قالب‌های مختلف ریخته می‌شوند و معنای رجوع و بازگشت می‌دهند.

دوشنبه، 18 بهمن 1395

مدرن سازی فقه

دیدگاهی كه درباره‌ی ظرفیت فقه موجود وجود دارد و بر امتناع ظرفیت فقه موجود تأكید ورزیده، از لزوم تحوّل بنیادین و مدرن شدن فقه سخن می‌گوید. از...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

فقه سیاسی در عصر غیبت

فقه اسلامی در معنایی عام عبارت است از معرفت به احكام و تكالیف شرعیه بر اساس ادلّه‌ی تفصیلی كه از طریق كتاب و سنت حاصل می‌شود. فقه سیاسی بخشی...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

دیدگاه مهدی حائری یزدی درباره‌ی فقه سیاسی

اگر امثال مجتهد شبستری جایگاه معقولی برای فقه سیاسی در گذشته قایل شده‌اند، ولی در شرایط امروزی فاقد بستر عقلایی می‌دانند، شیخ مهدی حائری یزدی...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

بررسی و نقدِ دیدگاهِ مجتهد شبستری درباره‌ی فقه سیاسی

آیا ارجاع مسائل سیاست و حكومت به فقه اسلامی عقلایی و منطقی است؟ آیا انتظار شنیدن پاسخ به مسائل سیاسی از جانب فقه اسلامی معتدل است؟ به عبارت دیگر،...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

مكلّف كیست؟

علامه حلی (648- 726 ق) گفته است: «و موضوعه أفعال المكلَّفین من حیث الاقتضاء و التخییر» (علامه حلّی، 1420: 32/1). شیخ مرتضی انصاری (1214- 1281...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

امام خمینی و ولایت مطلقه‌ی فقیه

تعبیر «ولایت مطلقه‌ی فقیه» از امام خمینی (رحمة الله علیه) جدید است؛ حتی، چنین تعبیری از ایشان در مباحث ولایت فقیه پیش از دوره‌ی رهبری ابراز نشده...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

دولت مكلّف در قرآن كریم

گرچه تعلّق خطاب تكلیفی شارع مقدس به دولت بدیهی است و صِرف تصوّر چنین خطابی موجب تصدیق آن می‌شود، دلایل بسیاری را می‌توان از كتاب و سنت ذكر كرد...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

نسبت فقه و اخلاق در آموزه‌های امام رضا (علیه‌السلام)

نسبت فقه و اخلاق، نه تنها از دیرباز محل تأمل عالمان دینی بوده و ذهن آنان را مشغول ساخته است، بلکه در شرایط امروز، به دلیل تحولات اجتماعی و فرهنگی...

چهارشنبه، 22 دی 1395

فقه‌القرآن شیعه در بستر تاریخ

این مقاله در آغاز به كلیاتی درباره موضوع، از جمله ماهیت فقه‌القرآن، جایگاه آن اتجاه به كار رفته در تفسیر آیات الاحكام و پیشینه‌ی دانش به لحاظ...

دوشنبه، 20 دی 1395

چالش اصولی‌ها و اخباری‌ها

یکی از مسائل مهم دوره‌ی صفویه، بحث اصولی‌گری و اخباری‌گری است. در این دوران، پس از استقرار مذهب تشیع در ایران، مسائلی اتفاق افتاد که پی‌آمدهای...

دوشنبه، 20 دی 1395

فقه اسلامی اساساً عقل ستیز نیست

آنچه می‌خوانید ترجمه مقدمه كتاب «دیباچه‌ای بر حقوق اسلامی» -An introduction to Islamic law نوشته شرق شناس بلند آوازه‌ی آلمانی «یوزف شاخت» است...

يکشنبه، 19 دی 1395

مروری بر مالكیت فكری (حقوق معنوی)‌ در ایران

حقوق مالكیت فكری (حقوق معنوی)، اصطلاحی حقوقی به معنای حقوق شناخته شده برای پدیدآورنده‌ی هرگونه اثر فكری و غیرمادی اعم از اثر علمی، فرهنگی و صنعتی...

پنجشنبه، 27 آبان 1395