چرا آزمایشات غربالگری مهم هستند؟

غربالگری در پزشکی روشی برای تشخیص زود هنگام بیماریها در افرادی است که هنوز فاقد علائم و نشانه های این بیماریها هستند. انجام تستهای غربالگری پزشکی روش خوبی برای حفظ سلامت است. امروزه با شعار- پیشگیری بهتراست از درمان- انجام تستهای غربالگری پزشکی که اغلب ما به عنوان بررسیها یا تستهای چکاپ می‌شناسیم از ارزش ویژه‌ایی برخوردار شده، چرا که از طرفی روشهای جدیدی برای تشخیص زودرس برخی از بیماریهای مهم کشف شده و از طرف دیگر درمان کامل برخی از این بیماریها در اوایل شکل گیری‌شان میسر شده‌است، مانند تشخیص و درمان سرطان روده و پستان در مراحل اولیه بیماری.

بدین جهت تشخیص زودرس این بیماریها از اهمیت حیاتی برخوردار است. بدین منظور، انجام معاینات، تستهای بالینی و آزمایشگاهی مختلفی توسط متخصصان امر توصیه می‌شوند که این بررسی‌ها بر اساس بیماریهای شایع، سن و جنسیت افراد متفاوتند.1

آزمایش‌های ضروری برای زنان

آزمایش غربالگری سرطان دهانه ی رحم

غربالگری سرطان دهانه رحم همانند تست پاپ اسمیر است و مشابه بررسی ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV انجام می گیرد.

بهتر است زنان 21 تا 65 ساله هر سه سال یک بار و زنان 30 تا 65 ساله هر پنج سال یک بار این تست را همراه با تست پاپ اسمیر انجام دهند.

در این دو نوع تست، به دنبال سلول های تغییر یافته هستند و ممکن است برای بررسی های بیشتر نیاز به آزمایش های دیگری مانند بیوپسی باشد. با کمک این آزمایشات می توان سرطان رحم را در مراحل اولیه شناسایی و با آن مقابله کرد.2

آزمایش غربالگری سرطان کولورکتال

این آزمایش به صورت کولونوسکوپی انجام می گیرد و پیشنهاد می شود بزرگسالان بین سنین 50 تا 75 سال آن را انجام دهند. برای افراد 76 تا 85 ساله این پزشک است که تصمیم می گیرد نیاز به این نوع غربالگری وجود دارد یا خیر. در هر حال با فرض طبیعی بودن وضعیت فرد، این آزمایش باید هر 10 سال یک بار تکرار گردد.

ماموگرافی روش کاملی نیست، اما در حال حاضر موثرترین روش برای تشخیص سرطان سینه است.اگر تشخیص این بیماری زودهنگام باشد، می توان سرعت گسترش آن را کاهش داد

کولونوسکوپی یک روش مهم جهت تشخیص سرطان روده بزرگ است. همچنین می توان از این طریق ضایعاتی مانند پولیپ روده را که ممکن است بعدها به سرطان تبدیل شوند، شناسایی کرد.

متأسفانه اغلب بانوان این موضوع را جدی نمی گیرند، در حالی که سرطان روده ی بزرگ یکی از سه سرطان شایع در بین زنان دنیاست. اگر در خانواده و اقوام تان سابقه ی ابتلا به این بیماری وجود دارد، نیاز است پیش از سن 50 سالگی و بیش از یک بار در هر ده سال تست غربالگری سرطان کولورکتال را انجام دهید.2

معاینه لگن و تست پاپ اسمیر

صرف نظر از سابقه جنسی، زنان ۲۱ سال به بالا باید هر سه سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند. پاپ اسمیر به دنبال نشانه‌هایی از سرطان دهانه رحم است. احتمال دارد پزشک شما پس از انجام سه آزمایش پاپ اسمیر با نتایج طبیعی، به ندرت برایتان تست پاپ اسمیر تجویز کند. این فاصله زمانی در خانم‌های مسن با نتایج آزمایش HPV منفی نیز افزایش می‌یابد.

همچنین زنان باید بر اساس ریسک فاکتورهای فردی و توصیه‌های مختص رده سنی خود از نظر بیماری‌های مقاربتی (STD) مورد آزمایش قرار گیرند.1

تست کلسترول

در مورد زنان ۲۰ ساله و بالاتر مبتلا به بیماری قلبی عروق کرونر، سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید باید در ابتدا مورد بررسی قرار گیرد. انجمن قلب آمریکا به زنان توصیه می کند از سن ۲۰ سالگی به بعد هر چهار تا شش سال یکبار مرتبا چکاپ شوند، بعد از ۴۵ سالگی، غربالگری کلسترول دارای اهمیت زیادی می‌شود، زیرا با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی افزایش می‌یابد.1

غربالگری فشار خون

اگر فشار خون شما بالاتر از ۹۰/ ۱۴۰ باشد، فشار خون بالا تشخیص داده می‌شود. از آنجا که افزایش فشار خون می‌تواند عوارض دیگری را به دنبال داشته باشد، اگر این مقدار برابر با ۸۰/۱۲۰ یا کمتر از آن باشد، باید هر دو سال یکبار مورد آزمایش قرار گیرد. اگر بالاتر از این مقدار باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که مرتباً بررسی شود. در صورت تشخیص فشار خون بالا، باید از نظر ابتلا به دیابت نیز معاینه شوید.1

آزمایشات غربالگری پوکی استخوان

پوکی استخوان به شرایطی اطلاق می شود که استخوان ها بسیار ضعیف و شکننده می شوند. زنان معمولا پس از یائسگی توده استخوانی بیشتری را از دست می‌دهند و بیشتر از مردان مستعد این بیماری هستند، اما مردان نیز ممکن است دچار پوکی استخوان شوند.

یکی از اولین نشانه های این بیماری، شکستگی های دردناک حتی بر اثر کوچک ترین ضربات است.

در آمریکا، پوکی استخوان عامل نیمی از شکستگی ها در زنان است. همچنین یک مورد از هر ۴ مورد شکستگی در مردان در سنین بالای ۵۰ سال، بر اثر پوکی استخوان اتفاق می افتد.

خوشبختانه بیماری پوکی استخوان قابل پیشگیری و درمان است.

آزمون سنجش تراکم استخوان (DXA) نوع خاصی از اشعه X است که به کمک آن می توان استحکام استخوان را سنجید و پوکی استخوان را پیش از شکستن استخوان شناسایی نمود. این آزمایش حتی می تواند شکستگی های آینده را نیز پیش بینی کند. این آزمایش برای تمام زنان بالای ۶۵ سال توصیه می شود. اگر شاخص های خطر پوکی استخوان تهدیدتان می کند، باید آزمایش ها را زودتر شروع کنید.3

غربالگری سرطان پوست

انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد که تشخیص و درمان به موقع آنها بسیار تاثیر گذار است. خطرناک ترین آنها ملانوما (melanoma) است که بر روی رنگ سلول های سطح پوست تاثیر می گذارد. برخی از افراد به طور ارثی زمینه ابتلا به این نوع از سرطان پوست را دارند که این خطر با قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب افزایش می‌یابد. سرطان‌ سلول های بازال و سلول های سنگفرشی پوست، سرطان‌های رایج غیرملانومی پوست هستند.

با معاینه منظم پوست خود، مراقب هر گونه تغییر از جمله تغییر در شکل، رنگ و اندازه خال ها و کک و مک ها باشید و به آن ها توجه نمایید. همچنین لازم است هرچند وقت یک بار به متخصص پوست مراجعه کنید.3

آزمایش تشخصی آب سیاه

آب سیاه یا بیماری گلوکوم زمانی اتفاق می افتد که فشار داخل چشم بالا می رود. این مشکل اگر درمان نشود ممکن است به عصب باصره (عصب بینایی) آسیب وارد کند و باعث نابینایی شود. در اغلب موارد آب‌سیاه تا زمانی که پیشرفت می کند و بینایی فرد را دچار مشکل می سازد، هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد.

این که چه مدت یک بار باید آزمایش دهید، به سن شما و فاکتورهای خطر بستگی دارد. عواملی مثل داشتن برخی نژاد های خاص مثل نژاد آفریقایی آمریکایی، قرار داشتن در سنین بالای ۶۰ سال، آسیب چشمی، استفاده از استروئید ها و داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به آب سیاه، خطر بروز این بیماری را افزایش می دهد. افرادی که هیچ یک از این علائم خطر و یا علائم بیماری چشمی را ندارند هم بهتر است یک معاینه پایه چشم انجام دهند که شامل آزمون بررسی آب سیاه (گلوکوم) در سن ۴۰ سالگی خواهد بود.3

آزمایش غربالگری افسردگی

توصیه می شود تمامی افراد بزرگسال با یک روانپزشک یا روانشناس در مورد سلامت روان خود صحبت کنند. بهتر است این کار هر از چند گاهی انجام شود. متأسفانه اغلب افراد زمانی متوجه افسردگی خود می شوند که علائمی شدید در آن ها بروز می یابد.

افسردگی در زنان دو برابر مردان است و می تواند به راحتی زندگی آنان را تحت الشعاع قرار دهد. تنها نباید به فکر سلامت جسم بود، بلکه سلامت روان هر فرد هم مهم است.2

آزمایش چربی خون

در این آزمایش، سه نوع چربی خون شامل کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد(LDL) و تری گلیسیرید بررسی می شوند. سطح تری گلیسرید بیشتر تحت تأثیر آن چیزی است که به تازگی خورده اید. به همین دلیل آزمایش چربی خون به طور ناشتا (12 ساعت چیزی نخورید) انجام می شود.

زنان 45 سال به بالا که در معرض خطر زیاد بیماری های قلبی قرار دارند و زنان 20 تا 45 سال که در معرض خطر بیش از حد هستند، باید این آزمون را انجام دهند. اگر فردی سالم هستید، هر یک سال یک بار این تست را انجام بدهید.

کلسترول خون بالا با بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی در ارتباط است. به همین دلیل تنظیم یک برنامه ی زندگی سالم از شما مراقبت خواهد کرد.2

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.namnak.com
3.www.salamati24.com